'Hill
H I S T R I
D E R NEDERLANDSGHE
V O R S T E n :
D E S D E R D E N D E E L S
Z E S D E B O E K .
aauwlyks was het overiyden
van Pans Marcellus
alom rugtbaar g eworden,
o f Maria Koningin van
(OR. Engeland ( i ) meende den
H i t S - Kardinaal Reginald P o -
rijt.Tom. lus^ ¿¡e uit het Huis van Jork gefprooten
en dus van haare Maagfchap was >
in den Kerklyken Z e te l te d r in g e n ;
maar , te rw y l de Koningin de hiertoe
noodige middelen aanwendde , hadden
d e Kardinaalen , den tweeentwintigften
(OO.Pan. ("j,! y ju Bloeimaand, Ian Pieter Caraf-
vimiVita V „ , .
Piaii IV. fa , De ken hunner vergaderinge, tot Paus
v e rk o o z e n , en onder den naam van
Paulus den vierden in die Waardigheid
beveftigd. Eene verheffing, d ie , mids
de Paus aan de zyd e van Vrankryk
lung , grootlyks mishaagde aan den 1 K e iz e r , w e lk e , ’t gene hy reeds voor
eenige jaaren beftooten hadt, en door
zwakheid zyns lighaams o f door den
tegenfpoed des oorlogs dagelyks vermeerderd
w a s , thans wilde volvoeren,
naamenlyk om zyne erflyke R y k e n ,
Staaten en Landen aan zynen Z o o n
Philips over te draagen. Koning Philip
s , tot dit einde van zynen Vader
(3) R. (3 ) van Herfftmaand de reis naar Ne-
hS u ’Ab- i!®“ 1® !'®''®t oan, omdat hy
d en K e lie r ontbooden, nam den vierden
reeds van zyne Gemaalinne, die noch t y j j
fch o on , noch jong w a s , een afkeer ge- ¿et.Toni'.
kreegen had t, te me e r , w y l h y ,be fp eu -? ¿ I'‘ s■
rende , datze buiten ftaat was om kinderen
voort te b ren g en , zich dus oo k
in zyne meeninge om Engeland en Spanje
onder een H o o fd te b ren g en , be-
droogen vondt.
In ’t laatfte der zelve maand zondt
de Ke izer zyne brieven (4) aan alle (ft D»
Staaten zyner Nederlanden, ontbieden-cS™'
de van alom zeker getal van Gemag-to"? ’? ‘
tigd en , by ieder G ew e ft met volkoo- ? 6<>«b
men laft te benoemen, tegens den veer- ch'ron”
lienden van Wynmaand naar Brusfel
om hen aldaar nader te verklaaren,
’ c gene zyne b egeerte, en in de gemelde
brieven begreepen , was. D ew y l de
Staaten van Holland op dit Keizerlyke
gebod vergade rden, zal ik hier k ortly
k verklaaren uit welke L e d en de zelven
beftonden. In voorgaande tyden
bezaten de Ridderfchap en Edelen alle
Kafteelen, Sloten , en Hoffteden ten
platten lande van Holland j maar
Keizer K a r e l, ( f ) als H eer des Lands,fftHanii
maakte de Leenen gelyk de V a d e r ly -S f„ „ .
k e er fg o ed e ren , en ontfloeg de Rid-®»™“ -
1 <• i T-< 1 V , , vander derichap en Ld elen van den d ien ft,Houve
dienze van hunne Leenen pleegen fchul-"“'’
dig te z y n , des eenigen hierdoor van
' de
i j ’yy de oude Deugd en Dapperheid verbas-
»C«
Chron.
door M.
Vander
Houve
fol. i8 f .
terd , alengs tot ledigheid en verkwis-
ting hunner goederen vervielen, en eindelyk
doot kwaad gedrag hunne Heerlykheden
Veil
Chron.
t t o hadden
moeften afftaan, welken de
Kooplieden o f ryke Burgers inkogten,
en dan den naam dier h u izen , d ikw y len
van een A d e ly k geflacht ontleend ,
aannamen. Schoon deezen zich dus
to t nieuwe Edellieden maakten, echter
warenze hierdoor toen niet bevoegd in
de Vergaderinge der Staaten te verfchynen
; omdat ’er eene vafte gewoonte
( i ) en een recht was , dat niemand ter
Vergaderinge der Staaten van Holland
onder het eerfte L id o f de Edelen befchreeven
wierdt , dan Edelen van
eenen ouden Adelyken Hollandfchen
Stam , bezittende Heerlykheden of
Ambachtsheerlykheden in Holland o f
Weftvriesland, die z y van hunne V o o r ouderen
geerfd hadden ; wandt de
Hollandfche ( x j E d e llie d en , die geene
hooge noch laage Heerlykheden
wierden nooit befchreeven,
h™? maar die uit hoofde van hunne Heer-
’ lykheden hiertoe bevoegd waren, ze lf
b u iten ’ t Land woonende , w ie rd en , als
de Vorften fchatting van de Landen
v o rd erd en, altyd befchreeven. Om het
verfchil der zelven aan te w y z en , zal ik
hie r , zonder op den rang te letien , een
klein voorbeeld laaten volgen van die in
dit jaar vyftiBnhonderdvyfenvyftig tot de
Vergadering der Staaten, en uit welken
(3)HaBd-hoofde, ( 3 ) zyn benoemd geworden,
afron. G e o rg van Egmond Bisfchop van
dootM. Utrecht, als H e e r van Hoogwoud e en
vander
Hoqvc
fol. 62. &
fcq.
A artswoud e, en Ambachsheer van Span-
broek ; Willem van Nasfou Prins van
Oranje, als H e e r van Ysfelfte in, Bens-
k o o p , Jaarsveld , Leerdam , en Am -
bachtshcer van Polanen, de L e k enz.
Lamoraal Prins van G a v e re , als G raa f
van Egmond en onderhoorige He e r lyk heden
; Philips van Montmorency G raa f
van H o o rn ; als He e r van ’t L a n d van
Altena en daar onderhoorende H e e r lykheden
; Philips Graaf van L ign e
als Heer van Wasfenaar, Voorfchoten
en W immenom, Burggraaf van L e id e ,
en daar onder behoorende Heerlykhe-
n i . Deel.
den van L e id e rd o rp , beide de Katwy-
k en , V a lk en b u rg , V o orb uig , Sasl'en-
helm en Oellgeeft ; Jan van L ign e
G raa f van - Aremberg , als Heer van
Naaldwyk en Hondsholle , Ambachts-
heer van Vlaardinger Am b a ch t, van
Waddinksveen enz.; Reinold van B r e - .
derode Heer van der H o o g , Ambachts-
heer van S an tv o o r t, V e lie n , Schorel ,
en H eer van Vianen met de onderhoorige
Dorpen; Cornelis van Berg en,
als Heer van Zevenbergen; Arend van
Daivenvoorde,Ambachtsheer van Noor-
tigerhout en v.in ’ t W o u t ; Jacob van
Duivenvoorde Ambachtsheer van Ob-
dam en Hensbroek; Wesfel van den
Boetfelaar Heer van Aspere en half
Nieuwpoort; Walraven van A rk e l Heer
van Heukeiom ; Jacob van der Duin
Ambachtsheer van Spränge ; Gerrit
Heer van A sfen d e lft, Heemskerk , en
Ambachtsheer van Kaftrikom; Otto van
E gmond van Kenenbiirg, Ambachtsheer
van Sinte Martynsrecht ; Adriaan van
Matenesfe Heer van R iv ie re , Ambachtsheer
van Matenesfe; Willem van L o k -
horft, H eer van H e em lled e , Ambachtsheer
van Slydrecht , en veele anderen,
ja tot deeze Dagvaarten ( 4 ) wierden
z e lf de Vrouwen befchreeven, als de Chron.
Graavin van Hoogftraate, wegens haare
Hollandfche Leenen Hondswyk en E - Houve
verdingen; Maria van Matenesfe V ro uw
van Warmond , Amb.ichtsvrouw van
Alkemade en Esfelykerwoude. E enige
andere Leenmannen waren niet gewoon
befchreeven te word en, moog elyk
omdat hunne Leengoederen van minder
belang waren, als de A b t van E g mond
, H e e r van Abtswoude buiten
D e lft; d eA b td is V ro uw van Rynsburg
en Boskoop ; de A b t van Midd elburg
Ambachtsheer van W y k b y Heusden ;
de Burgermeefters van Delft Ambachts-
heeren van Naaltwyksrecht onder Ove r-
fchie. O o k vondtmen He e ren , die hunne
Heerlykheden van Holland te L e en
bezaten, en nooit ter dagvaart, als daar
toe niet gevoegd , befchreeven w ie rd en ,
naamenlyk , Jacob de Jong, H e e r van
Baardwyk ; Wouter , Heer van O ud
Heusden, Ambachtsheer van Alblasfer-
A a aa a dam 5