[; Jff'C 1' k ' '
l ' I f i
ï , i i
1 # :
J03 zelve zogten te ftremmen, deedt ken-
------- nen ; des Calvyn voor de toen hevige
vervolging'.' naar Xaintonge vlugtte.
Voorts de Koningin van Navarre , die
deeze ontftuimigheid wat bedaarde, be-
' groet hebbende keerde hy , in ’t vierendertiglle
jaar deezer eeuwe , weder
naar P a r j's , daar hy met Michiel Ser-
v e tu s , van wien ik kort hiernaa zal
handelen , kennis maak te, en , om den
bitteren haat zyner tegenpartye, niet
lang v erbleef, maar naar Bazel vertrok
, in W'elke Stad Calvyn de H e -
breeuwfche Taal leerde, nieuwe vriendfchap
met Gryneus en Capito maakte
, en zeer bekend wierdt door het
in ’t licht geeven zyner Kriftelyke Onderwyzinge
, welk boek hy aan François
den Eerften Koning van Vrankryk op-
droeg.
Hiernaa begaf hy zich naar de H e r togin
van Ferrara , die door haare
Godsvrugt beroemd w'as, en van deeze
Vorftinne wel onthaaid zynde w eder
naar V ra n k ry k , daar hy zyne goederen
bezorgde om naar Straatsburg o f
Bazel te vertrekken ; maar in deeze
re iz e , verzeld van zynen eenigen Broeder
Antoni Calvyn , door den oorlog
verhinderd zynde raoeft hy den weg
door ’ t Land van Savoije en over G e -
■ neve neemen, werwaart h y , zoomen
aantekent, door eene wonderlyke be-
ftiering geleid wierdt ; wandt aldaar
g ek o om en , verkondigden de gemelde
Farel en Viretus Gods gramfchap over
C a lv yn , by aldien de zelve hen niet in
dien VVyngaard des Heeren w'ilde helpen
arbeiden : des Calvyn hierdoor bewoogen
de beroeping van den Kerken-
raad en der R e g e e r in g e , met toeftemminge
der Gemeente van G en e v e , zoo
om het Predikampt als om het H o o g leeraarfchap
te bedienen, in het zesen-
dertigfte jaar naa de vyftienhonderd,
aanvaarde.
In het volgende jaar deedt hy al het
v o lk eene Geloofsbelydenis, met ver-
werpinge van het Pausdom , zw e e ren ,
en d ew y l alle gebreken der z ^ e n ,
noch de verdeeldheid der huisgezinnen
en gemoederen , door de Kerkhervorminge
niet geheeld w a ren , verkiaarde 1553
hy met zyne Amptgenooten , datmen '
geduurende dien twift en wanorde geen
Nachtmaal konde h ou d en, noch datmen
zich aan de befluiten der Kerkvergaderinge
van Bern niet konde onderwerpen
, welke begeerde , datmen
geen gereeze brood in ’t Nachtmaal
zoude gebruiken , datmen Doopvonten
in de Kerken zoudq heb ben , en datmen
geen andere Feeften dan den Z o n dag
zoude vieren, D e Loontrekkende
Raadsman de Gemeente hierop vergaderd
hebbende , wierdt C a lv y n , Farel
en Conraud , omdatze hct Nachtmaal
niet wilden v ie ren , bevoolen binnen
twee dagen de Stad te ruimen. Cal-
wyn begaf z ich naar Straatsburg, daar
h y , van Bucerus en Capito met alle beleefdheid
ontfangen xynde , eene Franfche
Kerk op re g tte , en niet alleen tot
het P red ik am p t, maar z e lf tot het
Hoogleeraarfchap gevorderd wierdt. Sedert
met Bucerus op de vergadering te
Worms om de verfchillen in den G od s dienft
w e g te neem en , en op die van
Regensburg geweeft zynde , keerde
Calvyn op begeerte van die van Genev
e , in het eenenveertigfte jaar, tot groot
genoegen van den Magiftraat en de G e meente
, weder derwaart.
D e eerfte za a k , welke hy naa zyne
herftelling d e ed t, was het opftellen van
een voorfchrift van leeringe o f tu g t ,
en een Rechtsgebied van den Kerken-
raad , die de oeffening der kaftydlnge
en de Kerklyke ftra f, z e lf tot de uit-
werping toe , inflooten ; en hoewel
zulks veelen der Ingezetenen mishaagde
, zeggende , datmen hierdoor de
Roomfche Dwingelandy zoud e doen
herleeven, echter wierdt dit ftu k d o o r -
ged re e v en , en deeze regel in de vergaderinge
des volks tot eene we t gem
a a k t ; ja de Geeftlyken en Waereldlyken
beloofden z ich naar de ze lv e te
fchikken. D e onbuigzaame ftrengheid,
met welke Calvyn by alle voorvallen
d it recht van zynen Kerkenraad hand-
haa fd e, baarde hem niet alleen veele
v yanden, maar verwekte ook fomtyds
groote beroerte in de Stad ; doch hy
b e-
,553 bekreunde zich des w e in ig , en befteed-
de z e lf , i n ’t midden dier onluften, eene
onbegrypelyke vlyt omtrent het beftier
der Kerken van V rank ryk , Duitsland ,
Engeland en P o o ie n , en voornaamenly
k i n ’t fchryven van zooveele boeken
en brieven , dat zyn onvermoeide arbeid
het g e lo o f te boven ging. Ja men
v indt van zyne vyanden ( i j zelfs aan-
g e te k en d , dat hy onder andere uit-
Miim- muntende hoedaanigheden eenen groo-
ten G eeft had t, en zoo zuivere en deftige
Latynfche pen voerde , dat hy alle
zyne T yd genooten hierin o v e r t r o f ; »03 voorts was hy i n ’t fchryven van eene
ongemeene welfpreekendheid, maatig in
eeten en d r in k en , wakker in zyne onderneemingen
en niet geldgierig ; des
men uit deeze eigenfchappen , gepaard
met een net oordeel, een gelukkig geheugen
( z ) en groote G e l e e r d h e id ,« ? " ^
ligtlyk kan bevroeden, uit, weike oor-
zaake hem deeze zeven volgende ge- p.jTeis-
denkpenningen , zo o by zyn leeven f "
als naa zynen dood , zyn toegewyd.
(!1 Cahinij. Vk pjr,
Maim-
targ
(j)HllHu t. Dees was , zoo eenigen ( } ) melden , Zoon van Gerard Cauvin Schipper en Kuipet
■ van Pant I’Evesque by Noion , en van Joanna le Franc Dochter van eenen Herbergier
van Kamerik', den tienden van Hooimaand in ’t jaar vyfdenhonderdenncgen ter waereld
gekoomen : het weike niet overeenftemt met het omfchrift, ’t gene op den eerften, zynde eene
penningplaat, rondom zyn afbeeldfel gevonden wo rdt; wandt hieruit zoude volgen, dat Calvyn
i n ’t vierde jaar deezer eeuwe gebooren moeft z y n , ’t weike tegen alle Schryvers
ftrydt; moogelyk dat de penningplaat i n ’t zevenenvyftigfte ja a r , het agtenveerdgfte zyns
ouderdoms , naar een a fb e e ld fe l'van ’t tweecnvyftigfte jaar gemaakt is , in welken tyd Calti
Pr.lm vyn de bygeftelde fpreuk, ( 4 ) uit eenen der Harpzangen ontleend, op den toen elendigen
r-®«' ftaat der Hervormde Kerke kan toegepaft hebben; hoe het z y , men vmdt dit omfchrift;
Itli. J,
I O A N N E S C A L V I N V S Æ T t t i s S V Æ X L V I H .
Q .V 0 V SQ .U 2 D O M IN E . A u t io l y i i .
J A N C A L V I N ZTN S OU DERDOMS X L V I I l .
HOE L ANG H E È R E I IN T J A AR i ffz-
Pp pp » IE D*
Î
, ■ ti
i l
f e P viri
„ :
|i "rite
I . f e r i
r i a l ; f e l t
t e t ite
t r
ter"
''V i'
r i t t e f e
# * i r :