dat : wy.- heden niets van zeer veeie fraaîc
oude Gebeurtenisfen , tôt onze fmerte ;
w e e te n ;— — In ^ de X V I I Eeu'w , byzon-
der in het jaar 1666 hebben ze wederom
onze Zuiderzee bezogt en het zyn möge,
ly k dezelfden J : die ' in deeze X V I I I Eeuw ,
en wel , in den jaare 1731 , eerst . by
Enkhuizen ontdekt werden ; hôewcl onze
Haringbuizen , in de jaaren 1714; en 1 7 2 7 ;
• er . al van doorvreeten waren ; des het
f c h y n t ', - dat ..z e ::u it de .Noordzee door
Wind en Vldeden herwaarts gekomen , o f
door Schepcn tot ons g eb rag t. zyn.
V . MogeJyk waren z y voorheen niet in
Z e e ? _■ ;;
A. Z y J zullen . cr. wc î in geweest zyn ;
want cr beftaat niets in die geheêle Schep»
ping , geJyk ik U meermaalen zeide , dat
niet ,in ‘ den beginne-geformeerd is-': doch
z y , waren: toen , o f veel verder van ons
verwyderd , o f beílonded niet in een groot
getal. ’
V. Hoe dan nu zo fterk vermeerderd ?
A . De verinenigvuldiging , .zo groot na
den jaare 1731 , fchync a f te hangen van
eene toevallige onbekende oorzaak , “die
God egter niet dikwiis, wegens. zyne groóte.
goedertierenheid jegens ons , laat gebeu-
ven. D a n , ia :deu gezegden jaare , was
de aanwasizo geweldig, dat er ons ganfcbe
Va-
% 1 A L w Ô R "ác.
Vádérland van ’géwaagde; eh ,
houcen Paaíen den aanflag der Zuiderzee
?konden tegen houdeú ; alzó z y doorboord
’werden van deezé Worfnen , zag zieh
Noordholland Vei-pligt , zyn e D'yken met
*eene glooying van grooce Steeflen , buiteá
% Larids gehaald , te beveiligén , die , g y
•den -eerften aaníeg, g e lyk een Vaderlandsch
Staatsman my berigt h e e f t , zesenvyftig
■mnen gouds gekost heeft , ¿n n'o'ch alié
Jaaren veel 'onderhouds Vordere.
V. Hoe is dan deeze zo geweldige ver*
woestende Worm gevormd ?
A . Verbeeld U een flymig lichaam Vah
verfchillende Icngce , van eenige weinigé
'duimen tpt eene grooite van meer dan twee
voeten ; het Hoofd met twee fchulpagtige
werktuigen gewapend ; en den Staart tus-
fchen twee fchoofen van gelyke zelfftan-
digheid verborgen. Het Hoofd is beflooten
m een fehulpagtig kokertje , waarin . men
een zoutagtig zuur vogt vin d t; met ft Welle
de Worm , denkelyk, de vaste deelen van
ft hout eerst ontbindt ; en daarna de door-
booring met dc twee holagtige fchulpjes
aanvangt , gebruikende het affchaaffei tot
a yn voedfel. Die is de Paalworm;
V. Kon zulk eene veragte weeke Worm
zo veel nadecis d o e n ; zo harde paalen
doorbooren P
i l l . DEEi. E A . W y
/.¡'Ti ;
f f - I
ff
'ft.'- i'- ’ ’
Ä i. 1 1
Pi i ' ■11
s: i . ; !
j
•id f