het Eiland
St. Tome.
St. Tome
heel t ons
voor deefcn
toebehoort.
Is fcer on-
'•çfond.
En wat de
aorfaek daer
van is.
Is altoos met
een dikke en
ftinkenJe
Nevel bedekt.
202 B E S C H R Y V I N G
die hier om deefe tyd van ’t jaer als een ferpent om de Noord
fchiet j verleidde ons fodanig, dat wy geheel beneeden St.
Tomé, een eiland de Portugeezen toebehoorende, vervielen : ’t
welk my noch geleegentheid Tal geeven ,■ om U. E. iets van
’t felve meede te deelen ; na alvoorens gefegt, te hebben, dat
fchoon onfe fcheepen fchoon gemaekt en wel befeild waren, wy
echter meer dan een halve Graed om de Noord wierden gedreven
j doch een ander Jchip van onfe Mattfchappy, dien ikaen
Fida fyn Slaven had ingegeeven , en al drie wecken voor my
van daer was vertrokken, quam voor de derdemael met ons
voor Cabo hoop ten anker ; met berigt, dat hy al op anderhal-
vegraedZuiderbreedtewasgzv/zei\; doch dat de vehmente ftroom
hem op esnep nagt, ’t geen ongeiooflyk fchynd door de Linie
regt voor de Galon had vervoerd.
’tEHand St.Tomé, niet, gelyk eenige meenen, St.Tomas,
want dit laeftgenoemde legt in America, waer van de Deenen
befmers zyn ; doch St.Tomé is voor deefen in ons geweld ge-
weeft, en wy hebben het felve eensdeels wegens degeduerige
verradery der bortugeez,en , waer door ons Volk gantfeh wierd
afgemat ; als anderdeels wegens de groote Sterfte onder de
onfe, weder moeten verlaten. So veel volk quam hier van
ons te fterven, dat het Li land in JLuropa de naem van hetHo/-
landjch Kerkhof verkreeg.
De Portugeez.en, fchoon fy deefe verbrande hugtfireek beter
gewend fyn als wy , getuigen echter noch huiden ten dage,
dat feer ongefond is , en een groot gedeelte van dehareaen de
dood opofferdj ook dat weiuige van haer een hoogen ouderdom
bereiken.
De reeden die men, myns achtens, nattierlyker wys hier
van fou konnen geeven, fyn , eerftelyk de 'overgroote hitte die
men hier meeft het geheele jaer door heeft ; want vermits het
met de eene hoek regt onder de Linie legt, fo is ’tligtelyk af
temeeten, dat, fo niet altoos, het echter den meefteh tyd hier
brandend heet moet zyn.
Ten tweeden, dat dit Eiland uit een hoog en bergagtig land
beftaet, waer op, en tuffehen in, (felfs o p ’theetfte van den
dag; geftadig een feer dikke en hinkende damp legt ; ’t geen
de
V A N D E S L A V E -K U S T. 203
de Lugt noodfakelyk moet ontfteeken enwerdikken j en by-
gevolg een groote ongejondheid veroorfaken; waer by men nog
wel voor een derde reeden fou moogen voegen het nisenigvul-
dig aderlaten der Porwgeezen, ’tgeen fy om een haverltroo laten
verrigten; want fommige doen het vyftig en meermalen
’s jaers; en dit, geloof ik, doet haer ook meerder na levendige
febimmen als menfehen gelyken; en hier door moetenfe ook
hoe langer hoe meer verfwakken ■, want de gefteldheid van het
Land brengt het niet meede, datfe wederom in fo korten tyd
nieuw bloed fouden konnen vergaderen.4-
Anderfints is dit een luflig en vrugfbaer Eiland ; voorden , is evenwel
volgens het feggen der Portugeescen, met varfche Rivieren of vmgtbacr.en
Minnewaters, goede Bouwlanden van Koorn, Suiker én Katoen; rl c van ^ee’
mitsgaders veelderlei Aerd-zn Boomgewafjen; nevens overvloed
van Vee , grooter en fchoonder als op de-(?&«./* Ktr/L
’t Moet van deh aerdfhe gehikfahgkeden meede niet misdeeld Twee KIoo-
zyn. Vraegt UE. de reeden waerom? ’t Is om datdcRootn- Tomben
fche GeeflèTykheid hier twee Conventen , of hoefal’ik feggen ,• eenBiffchop.
1klooftere hébben. Na myn befte wectenfchap fyn het beide de
broederschappen of Navolgers, fofe leggen , van dert' Apcfiel
'Petrus, en den Heiligen Auguftinus. Ook heeft me» hier feen
biffchoppelyke floel.
Meerder behoeft men , mynes dunkens, niet te feggen , Isweltc bc-
om te bewaerheeden,dat dit Eiland goed en wel-té bewoonen woonen ; en
is; want het is een feekere waerheid , dat deefe GeeftelykeVa- vvaeiom'
ders fig noit naer eenige plaets lullen begeeven , waer datfe
nevens Zielen, ook geen tydelykegoederen fouden konnen winnen.
Dit heeft lang voor ons feeker Poëét wel geweeten;wah-
neer hy in fyn Gedigt deefe drie Versjes aertig laet invloeyen:
China-Reifers om Negotie',
Meer om ’t goud, dan om Devotie,
Meer om 't goed, dan om ’t Gelooft
Waerom moeft gy uit Firando,
Uit Japon, Achin, en bandol
Wat 't niet om u grooten roof.
C c 2
. Eenige
Versjes, hier
op paffende,
• Uit feeker
Gedigt aen-
Gy gehaeld.