trok hy naar Spanje , om' zich daar te haten
kroonen. Daar z yn d e , wilde hy de Spanjaards
doen gelooven , dat zyne Gemaalin geheel
verBandeloos ware. Dit kwam hem op
het verlies zyner achting te liaan, en hy ging
uit het leven in den jaare 1506. — — Deeze
Philips was verflaafd aan ledigheid , vermaa-
keri en wellust, dat mogelyk zyne johanna ,
die hem zeer beminde , doch met onverfchil-
ligheid van hem behandeld werdt , zwak in
het yerftand,, en foms geheel ongelleld maakte.
— ■ ■■ In Holland waren eindelyk de par-
tyfchappen gelust. Die kalmte deedt handel
en handwerken , welke altoos den vrede minnen,
bloeien. De Geleerdheid maakte opgang.
De Schooien van Deventer en Zwol waren boven
anderen vermaard, Onkunde en Bygeloof
weigerden egter geheel onder te doen. Schoon
de handel veele geryflykheden hadt ingevoerd
, kenden, egter de Noordhollandfche
Vrouwen zo weinig de weelde , dat z y , zegt
men , ter befchouwinge haarer Rhoonbeid ,
geene andere fpiegels hadden, dan een emmer
met water. ---- - In Friesland was de magt der
Edelen gevallen , en elke Stad hadt haare
vryheid. ’t Land was in zo genoemde Grietenyen
verdeeld. Een Grietman was een Edele
, maar dén jaar het bewind hebbende over
één. o f meer Dorpen, De Afgevaardigden zaten
vóór op de Landdagen , waar de Inwooneps
ners regt hadden om te verfchynen : zy hadden
des invloed op de raadllagen. Ieder hadt
de wetgeevende en uitvoerende magt. Om
iets door te zetten , beriep men zich op de
oude Wetten. De Geestelyken hadden groot
gezag. ALBRECHT VAN SAXEN dl JORIS VAN
saxen, die hem opvolgde, maakten daar veel
verandering. Zyn aangefleld Provintiaal Hof
hieldt het oog op de Grietmannen, op Steden
en Dorpen. Men voerde ’er het Roomsch
Regt in. Sints kreeg de Hollandfche Taai
daar de overhand, en de egte Friesfche Spraak
verdween van Kerk en H o f ; doch bleef by
de Landlieden.
V . Hoe flondt het met ons Vaderland by
Philips dood , en wie was zyn Opvolger ?
A . Het Lan d, toen in vier deden gelplitst,
was aan zo veele Meesters onderworpen, ka-
rel van oostenryk beheerde Holland en
Zeeland; een andere karel hadt gezag in
Gelderland; Bisfchop frederik van baden
beBierde Utrecht en Overysfel, en joris van
saxen Friesland. Binnenlandfche oorlogen hadden
de kragten deezer Landen geknakt, en
cle Aanhangen der Dwingelanden zeer begunstigd,
Vaderlandsliefde fcheen , nu en' dan,
door de duisternis heenen ; doch met zwakke
Braaien. Woede en laagheid voerden overal
de banieren. De Steden Bonden gefcheurd.
De Vereeniging werdt vergeeten , o f voor
H 5 on