5 4 2 HANDELDRYVENDE STEDEM.
het geen den Koophandel ongemeen gemakke-
Jyk , en het vervoeren van waaren onkostbaar
maakt.
V . Waar en op welke plaatsen wordt de
meeste handel gedreeven ? ,
A | Amjberdam, (na Londen de grootfle
Handelftad van europa , waar eene vermaarde
Bank is voor de Kooplieden , die , zelfs in de
haglykffce tyden , haar vertrouwen behouden
heeft, en eenen grooten Ichat bewaart, welks
juiste grootte maar aan weinigen bekend is)
Amjlerdam, zegge ik , Middelburg, Dordrecht
en Rotterdam zyn de vier voomaamfte handeldryvende
Steden. ----- Veele goederen gaan
naar Spanje , meer naar Frankryk, de minfte
naar Engeland fedcrt de Acte van Navigatie ,
door caoMwEL ons opgedrongen in den jaare
1651 ; doch de Engelfchen zelve dryven veel
handel op Rotterdam. De Hollanders, maar
veel meer de Zeeuwen, vaaren vry fterk op
Edenburg, Dublin en Kork. Alle havens van
het Noorden worden ook van onze Schepen
bezogt. De handel 'o p DuiPschland gaat langs
de Rivieren, africa wordt niet vergeeten ,
en de Archipêt , Confiantinopole , Smirnü ,
Aleppo , Cairo en Alexmdrie niet onbezogt
gelaaten. Maar de gewigfigfte handel gaat op
Oost-Indie tot in Japan, en vervolgens op onze
Americaanfche Colomen; waar een voordee-
lige Sluikhandel op de naaste Spaanfche Havens
plaats heeft. ------ Maar , wat is thans onze
Koop-
VERVAL VAN HANDEL. 543
Koophandel in vergelyking van het geen hy
geweest is. Het verval is reeds na den jaare
167a begonnen , en hoe is hetzelve toegenomen
! In de voorige Eeuwen overtroffen de
Hollanders en Zeeuwen daarin alle Volken van
europa ; maar deezen , ziende wat men daardoor
worden kon , hebben hunne Zeevaart verbeterd
en uitgebreid, dat geen nu; haaiende , ’t
geen wy voorheen hun plagten te brengen.
Sommigen hebben ook den invoer onzer waaren
verbooden , o f zeer bezwaard. De groo-
te gèldaflosfmgen , in ons Vaderland gedaan,
hebben de bezitters verlegen gemaakt, niet
weetónde waar zy met hunne fommen zouden
blyven ; en de hooge renten , door Vreemden
-hun aangebooden en gegeeven, hebben
hen verder verlokt , om ze buiten ’s Lands
uit te zetten , waar men ze gebruikt heeft
tot het in trein brengen van eenen eigen Handel.
Dus hebben veelen den Vaderlandfchen
Handel geknakt, en zich zelven door hun
eigen geld bedorven.
V . Ware men dan min winzugtig geweest?
A. Ja ; en hadde men de oogen vroeg geopend
, om dat nadeel klaar te zien ! Hadde
men zyn geld in den eigen Handel aangelegd!
Nog komt hierby , dat het Porto Franco, het
Plan van willem den IV , ongelukkiglyk, is
blyven fteeken; en , ten laatften, het onlangs
vaaren onder eene Neutraals Vlag , welks
jam