?Ö OUDE STAAT DES LANDS.
V . Maar Koe was hetzelve gefteld in die
verwarde tyden ?
A . Daar der Romeinen Ryk in dien tyd
ftondt te fchiidden op zyne grondvesten,
verliep de oude verbindtenis niet die Nat
i e , en onze Gewesten werden waarfchynlyk
verdeeld tusfchen de twee grobte Bondge-
nootfchappen der Franken en Saxen. De
eerften floegen zich neêr beneden Nieuwme-
gen tot de Schelde ,* doch de Friezen namen
die oorden in , toen de Franken naar
G a llie , en de Saxen naar Engeland trokken.
CLOvis was , in den jaare 433 , de
eerfte Koning , o f Legerhoofd der : Fran-
k e n , en hieldt zyn verblyf te Tongeren in
Brabant, het middelpunt zyns Ryks : want
Rome , nu te zwak geworden zynde , om
ook dit Wingewest te beheeren , moest het
zelve laaten dryven. Dit was de reden ,
dat het oude Bondgenootfchap met de Romeinen
, geheel te niet liep. Holland en Zeeland
, meent men , waren hem mede onderworpen.
De vermaarde Salifche Wetten,
zynde eene Verzameling van Volks-gebruiken
, zouden in Toxandria o f Brabant op-
gefteld zyn. De Saxen veroverden daarna
Engeland $ en het „is klaar, dat veelen
onzer Voorvaderen daarin deel hadden , al-
. zo veele Saxen hun voortkomen van hier
rekenden. Waarfchynlyk ^deelde ons Land
m
OORLOGEN. EVANGELIEPREDIKING. 2?
in de onlusten, gefprooten uit de Ryks*
verdeeling van clotarius onder zyne vier
Zoonen. Hoe dat z y , der Franken Koning
pepyn onderwierp de Friezen in den
jaare 6 9 7 , en kreeg, mogelyk, Utrecht
in' het bezit. In het volgende jaar werdt
het Evangelie voortgeplant door willebror-
dus, Vlaardingen , Velzen , Petten en
Heilo kreegen Kerken: in de laatfte plaats
ziet men nog eenen Put , die den naam
voert naar st. willebrordus. Terwyl bo-
nifacius , in den jaare 736 , de prediking
van ’t Evangelie, mede in den fmaak der
Röomfche K e r k , hervattede , zag men , van
den jaare 716 tot 789 , geduurige oorlogen
tusfchen de hier woonende Friezen o f Saxen
en de Frankifche Koningen , vooral onder
earel den Grooten, die met het zwaard
de bekeering der laatften aanbondt. Dit mishaagde
den Friezen > denkelyk die van Ofler-
go ; des zy de Kerken tot aan het V lie
omwierpen.
V . Maar hoe was toch ’s Lands ge-
fteldheid onder de regeering deezer Frankifche
Koningen ?
A . Witlam , (eene oude Stad aan den
mond der Maas') Wyk te Dmrjlede en Thiel
bloeiden door den Koophandel, . welken de
Friezen (zo noemde men toen alle Inwoo-
ners onzes Vaderlands) dreeven. Onder hunne
waa