Frankryk beduidde den s t a a t e n , dat zy den
vyftnd genoeg vernederd hadden , om door
eenen vrede hunne Otfhfhanglykheid te bekrag-
tigen. En Spanje verheugde zich , dat der misnoegden
ophand mislukt was. i s a b e l l a ftierf
daarop , en dus keerden de tien Landfchappeu,
wederom onder Spanje's heerfchappy, welke
toen gegeeven werdt aan f e r d in a n d , ’s Kp-
nings Broeder, meestal bekend onder den naam
van den Kardinaal Infant.
V . Dus werdt de oorlog tegen hem hervat?
A . Men floeg den Franfchen Koning , l o -
d e w y k den X I I I ,. In den ja are 16 3 5 , voor,
o f te zamen eenen openbaaren oorlog, tegen
Spanje te voeren; o f de tien Nederlandfche
Gewesten uit hunnen druk te veriosfen ; o f ,
wilden zy niets tot het herkrygen hunner Vry-
Iieid doen, dezelven als dan onderling te dee-
len. Het laatfte ging' aan ; maar de beide
legers voerden weinig uit , en het plonderen
van Thienen fchrikte de Brabanders af van
toe te vallen : met één woord, het geheels
Plan liep- te niet. Gewis , ware het doorgegaan
, men zou de Engelfchen beter hebben
kunnen tegenftaan : men zou de oorlogen in
Brabant voorgekomen hebben, en onze Land-
Provintien zouden in het vervolg beter gedekt
zyn geweest. Dan, Holland, zag die verdeeling
met weêrzin aan,, vreezende, dat de magt des
Stadhouders dan te "groot- zou worden , en
dat de Handel weer zou keeren tot de Spaan-
fche Nederlanden , waar hy voorheenen zynen
zetel hadt gehad. ----- In den jaare 1636 vergat
men niet aan Utrecht een’ nieuwen luister te
geeven , door de Illustre School dier Stad tot
eene Academie te verheffen, ’t welk , zo men
w i l , Paus A d r i a n u s de V I , daar gebooren,
in den zin zou gehad hebben. Groninger1 hadt
’er reeds eene in den jaare 1:614 ontvangen.
Dan , zo loflyk als deeze poogingen waren,
zo dwaas was , in den jaare 1636, de Windhandel
in Tulpen , die de bollen by aazen
deedt opweegen , en fommigen voör vyfdui-
zend guldens verkoopen. De St a a t e n moesten
daartegen voorzien. Ook ontflondt ’er een
geleerde twist tusfchen , v o e t iu s en c a r t e s i u s ,
die zich hier twintig jaaren ophieldt. ------
Üntusfchen voerde men flap dén oorlog ; doch
in Indie kreeg men meer Landen, en in A m e r
i c a werden Curacou , Paraiba en Rio- Grande
veroverd , werwaards j o a n m a u r i t s v a n
Na s s a u , Neef des Stadhouders , met drieduizend
Soldaaten gezonden werdt. ----- Om den
laatften te ftreelen , gaf l o d e w y k de . XIII
hem den titel van Zyne Ploogheid, in den jaare
1637, het geen de a l g e m e e n e St a a t e n
navolgden ; maar Holland , vreemd vindende,
dat hun Stadhouder hoogklinkende eertitels
ontving , kwam ’er fchoorvoetende toe. Het
Eerfte Lid van de Ridderfchap dier Provintie
T 3 ' te