tyds , dat hy geheel Nederland aan zich ver*
bondt, en het vertrouwen van dat Volk w on ,
’ t welk hem eerst voor vyand hadt gehouden <
Waren Roomfchen , meent men , zagter behandeld
, zouden z y mogelyk allen omgevallen
zyn : dan , overmaat van tegendrift deedt
hen by het oude blyven. De vervolging was
ten deezen tyde zeer verflapt. Veele Roomfchen
waren niet zo dom , ten minden niet
zo dweepziek , als de Franciscaan cornelis
adriaanszoon , meer bekend onder den naam
van Broeder cornelis , zo berugt door zy-
ne fchandelyke tugtoefening onder de Vrouwen
ingevoerd , als door zyne ruuwe vóórhellen
op den kan ze i, om welken hy uit Brugge
gebannen werdt.
V . Stelde Philips geen anderen Landvoogd
aan in de plaats van don jan?
A . Ja wel. Hy benoemde, in den jaare
1578 , tot deszelfs Opvolger den reeds hier
te lande zynde alexander farnese , bekwamer
dan zyn Voorzaat in krygs- en ftaat-
kunde , in het winnen van harten, en in
vertrouwen in te boezemen. De Landfchap-
pen waren toen eene prooi van verfchillende
partyen. elizabeth zogt vasten voet in Holland
te krygen , en vreesde de voordeelen,
die de Franfchen door anjou mogten behaa-
len. Deeze en Hertog kasimir , één der
kleine Duitfche Vorsten, die toen reeds Menfchen
fchen tot den oorlog verkogten, wilden beiden
regeeren ; doch zy dwarsboomden elkan-
deren. De laatfte was mede hier tot hulp gekomen
; maar beider benden yverden even
zeer , zo om de Landfchappen te plonderen,
als om den vyand te beftryden. De Provin-
tien wankelden door byzondere belangen. Gods-
dienstverfchillen en partyfchappen lieten zich
niet zetten, anjou en kasimir , die verwarring
moede , vertrokken , elk naar zyn land,
en men dreef ’er geenen rouw over. ------ De
Graaf van rennenberg deedt intusfchen Friesland
de zyde van don jan verhaten , en
verjoeg den laatften Bisfchop uit Leeuwaarden
, om welke dienften men hem gaf het
Stadhouderfchap van Overysfel en L in g en ,
waarby hy Kampen en Deventer won. Dus
vorderde daar de goede zaak ; maar de Pro-
vintien Artois, Henegouwen en Douai flooten
onderling een byzonder verbond, waarin z y
beloofden, de Gendfche Bevrediging, de Room-
fche Leer en de gehoorzaamheid aan philips
te zullen handhaaven , ’t geen veelen verbaasde.
‘ ,
V . En wat gevolg hadt zulks?
A . Dat hierdoor eene groote verandering in
het bellier van Nederland voortkwam. . . .
Maar wy willen hier eens adem haaien , en
G y kunt intusfchen herdenken, hoe veele verfchillende
tooneelen er reeds in het Vaderland
ver