de Uitvindingen en Konsten ; van den Koophandel
en de Oost- en West-Indifche • Com-
pagnien; van de Fabrieken, Landbouw en
Visfchery ; van de Krygs- en Zeemagt; en y
eindelyk , van ’s Lands Inkom ften ? Alle dee-
ze zaaken zyn gewis van eenen langen adem;
d o ch , ik erken h e t , voor U van gewigt,
, om van alles een regt denkbeeld te hebben:
des wil ik beproeven , o f ik U ook daarin,
kortlyk , kan voldoen. ------ ’s, Lands be z it tingen
zullen den voorrang hebben. B.ehal-
ven de Zeven Provintien , in orde opgenoemd
( bladz. 7 , 8) telt men de Generaliteits- Landen
, zo geheeten , om dat zy aan dezelven
gehegt zyn , en daaraan behooren gemeen
geacht te worden , naamelyk , de Meyery van
’ s Hertogenbosch ; de Stad en Baronnie van
Breda; Bergen op den Zoom; Staats-Vlaanderen
, bevattende Sluis , Hulst en A x e l ; de
Stad Graave en de Baronnie van Kuy,k; voorts
Venlo , Maastricht en ’t Land van Overmaaze.
------ Op africa’s Goudkust de Sterk-;
ten St. George del Mina en Nasfau; aan den
Uithoek van dat Waereld-deel, de Kaap de
Goede Hoop. —— In asia , op het .Eiland
jfava , de Stad Batavia •' op Ceylon een ftreek ••
van negen mylen gronds, landwaards in : voorts
de Molukfche o f Specery-Eilanden , als Arabon
, Banda, Ternate en Tidon : Makasfer
op Celebes y Malakka en eenige plaatzen op
Ma•
Malabar en Kormandel. ----- In America, E sfequebo
, Demerary , Berbice, Eujlatius >
Curacou en Suriname. Alle deeze Colonien
leveren de ftoffen tot den eigen handel : want
een zodanig klein en volkryk L a n d , gelyk
de Zeven Provintien , kan weinige o f byna
geene voortbrengfels tot eenigen eigen handel
bezorgen : de dertigfte man kan toch
daarvan niet leeven , en ons Vaderland zelf
k o s t , naar men rekent, ten minften dertigmaal
meer , dan een ander L a n d , om het
bewoonbaar te houden. — — De bevolking
is in ’t Vaderland , naar evenredigheid der
grootte, ongemeen fterk , ’t welk men aan de
Zeevaart, Visfchery , Koophandel en Handwerken
moet toefchryven. De grootfle vermenigvuldiging
van Menfchen moet men egter
niet zoeken in de Steden ; maar op de Zeedorpen
en in de Land-Provintien, waar de
Huisgezinnen het fterkfte vermeerderen. In
Steden , gelyk ove ra l, heeft de meeste fterfte
plaats , en de minlle Kinders worden er ge-
booren. Men rekent , dat de Inwooners een
getal van twee, o f van twee millioenen en één
derde bedraagen, en dat er Holland alleen één
van zou bevatten. Dan, de bedenking is zeer
treurig, dat er voorheen zo veel meer waren,
en dat wy Steden en Dorpen kennen , waarvan
de Inwooners o f Huizen tot op. de helft
verfmolten zyn. Daaruit leeren w y , hoe groot
’s Lands