£44 PHILIPS DOEL EN DOOD.
afwen dinge van dat onheil, gezonden , zo
aan hendrik den I V , die verklaarde , dat
zyn Ryk den vrede moest hebben , doch hy
wilde egter de Gewesten onderfteunen; als aan
ELiZABETH , die tot het voortzetten des krygs
befloot, en zelfs een nieuw verbond met de
staaten maakte, ’t geen niet weinig gerustheids
gaf.
V . En onrust aan Philips ?
A . Deeze Vorst nam toen het zonderling
befluit , eerst om de Nederlanden onder het
juk te brengen , en daarna dezelven af te
Haan aan zyne Dogter isabella , welke al-
bertus , na het afleggen van zynen Kardi-
naals-hoed, ter.Echtgenoote zou neemen. Zodanig
een voorneemeu werdt van fommigen
gelaakt, van anderen gepreezen. Men boodt
den Zeven Gewesten Vryheid van Godsdienst
aan , indien zy albertus' en isabella zouden
willen, erkennen. De staaten floegen
d a t , zonder lang beraad , geheel a f; toonden
uit onderfchepte brieven , dat philips andere
oogmerken hadt; en noodigden de Spaanfche
Nederlanden , om te zamen de wapenen op
te vatten tegen den algemeenen vyan d, die
nieuwe benden overzondt ter voortzettinge der
verdrukking. ------ albertus ging naar Spanje.,
om zyne Bruid te haaien, terwyl philips.,
verzwakt door de ongebondenheden der jeugd ,
en afgemat door Staatszorgen , overleedt, aan
eene
KARAKTER VAN PHILIPS. R4S
«eene ellendige ziekte , in den jaare 1598.
Dus viel de deftigfte en erristhaftigfte van alle
Spaanfche Koningen , fier van houding en
ftreng van aart , wien men nooit hadt zien
lagchen , en die zich beroemde flegts driemaal
in zyn leven gedanst te hebben. Niemant
fprak hem ooit , dan met geboogen’ knieën.
In den aanvang zyner regeering arbeidde hy
met vlyt en orde , befteedde daaraan al zynen
yver , en betoonde in rampen eene grootheid
van • ziel , die ongemeen was. Dan , voor
|| overige , was zyn roem met traanen en
bloed bevlekt. Men noemde- hem een’ on-
dankbaaren Zoon , een’ onnatuurlyken Vader,
een’ barbaarfchen Echtgenoot , een’ bedriegiy-
ken Dwingeland , in den hoogden trap by-
geloovig, heerschzugtig en agterdogtig. Van
alles , wat hy ondernam , gelukte hem niets
als de overmeestering van Portugal. Hy bezat
geene bekwaamheden , (hoe ongelukkig is ’t ,
als men dat van Koningen moet zeggen!) dan
die ten nadeele zyner Onderdaanën dienden,
•en hy zelf leedt de draf van zyne dwaaze
Staatkunde. Hoe zeer zou niet de hooge en
magtige philips nederige en min beroemde
Mannen- benyd hebben , zo hy de belooniug
gekend hadde , welke het geheugen v«an roemwaardige
daaden aan zulken gewoon is te ver-
fchaften ! Zeven Provintien kon hy niet te
onder brengen , en maakte ze tot zyne groot