O tî luéferi^V' 'M y^uesèp A Quia tune conuertam fuper populos
gj$ cU/'üïç i TV (rk lK S L ^ cd& t Tpfyj'&Ç <£>
%/(>{0r, YJJÇJ.W , TV ^ t/À 6 o ^ <^ib/ r\J & 0 fjjy> v
tVet. c/x* 7rtçÿ-TZi)V 7cé(ÿ.f^^ AI^OTTMé
, c> <^êaz7a.jî.t4ü0^ « I » oievun ^vaicti
fjun.
ÿtia /vSpyiii 'm'mfafi&iim t?$ Bo.£uàc«W£«»’,
£ W'ttenjOL<rjJ.ivcùV c* %1&<3>9oç£ tV \széfK<$&-
yav, ^ 7&A» Kgtfc/LOllOUcnfy ax>~
TÎ*0gecf $iuùcL[MV, 39 oî ^iydms 7tote Tn'ZslovTa., B dentem, ac pereuntem Ifraelemrides
w o f e * banc >cum videtint doraura tedeun
^ aÔT5» ioyrat AsVvrS’ü*' 1 CT '\Jxmpossiwm. m -
Al»êis T olfftP TPS\lP , ^S75A6>A9^$ *h tl(JZL7[Ùp
Tri'rmfoyJ'&çii'TV'TZ /Mf^Za-T^Sai r yStcfiJae
CT l&5s eis ©soi' eùÇtifUcqs aia,$mmsi Asins»,
pffisi waAcq Mi«ms laCfa^s, eiojc^uei te ,
CT Aarj-TTS aÀccyaj 7^0 IevCtoJaf, làl^tTti 3 s^
Ba.CyA6>jT6>» TB y ivçy.epop tffUjpjtjaJi'lg.'^. itou TV
jâon5oi«ÿTS5itJSr«)'îsiynçï ©soj". 0ifylstvuaiSuin
iiw 'ïïS a s f’f f t $ c utfgscssCflw ei’s 3’, ri“ 'u,p " .“v If “ 7 -r cy;y a,» 7ioy’, r b. u.nt. lm guas frecuind um generationes
TîTE^aÉ^tçnaïwï rg^ yA6)oja$ jcJ> «r.7> , ^ /- — c. r - - i._ jgjm c... ». -c
Jl'jpiiüicj'^uAstS'rî , ct^ üh , CT £‘S M«Asyoî
Çtî'fôî06(î. 8A9/yrB^i’<«,',i)ÇiCT,TOii^ SituMu^p
tdz3slûff'lia.,ffi')vinasrB£)<pnylv ■
jftà itou ffg.xlotno irt tW*J^ptsp > CT'&'S AI-
710700» pspictm y&gys- CT *5w/ti |o$u oui» eis S
yff-JM.CL mAlP êipiicô» TE61$.
EitÊe£ii«n«| ys/j/w T’y As^o» ils
irs'vTrlSyutus ct^9:-5 . ^ erjutov ^.itxcip cyycopyt?
TBi T 'yÀ6'a.Ty,y .ryicJa.loGAr.;. ytypcL C p.xç y>
linguam ingencrationem eins, v t innocent
omnes nomen Domini,u t fr u ia n t
eifubiugo vno. De finibusfluminum
^Ethiopia [ufcipiam in dijfrerfis meis,
afferent uiflimas mihi.
Babylonia expugnata, detraöifqire
in corruptionem fuperbis, genees vU
tricem4 aduerfus eam Dei pocentiatn
cognituras dicit. Et qui aliquandocatem
înfignitÈr, & denuo in fanâam
ciuitatem reuertentem, vaftatoresau-
tem illius plane perditos , linguqm
mutaturos , Si de extero diuinis càm
laudibus confecraturos,quamuisolim
mouerent capica,putarentque Iudæam
periiiTe , qnod Babyloniorum tyran-
nus Deo Ifraelitas adiuuanti quo-
dammodo præualuifle videretur. V bi
igitur rerum conuerlionem in contra-
riutn animaduerterint , tune mutaipforum,
fiue fecundum tribus, & genus
, Deum laudibus celebrabunt.
Volent etiam, opinor,feruirérubvno
iugo, & offerre facrificia, quamuis lo-
corum interuallo longius diftent, &
regiones Æthiopum habitent. Et hxc
quidem, quod ad üteram attinet, dicta
lint hàftenus.
Procedere autem fermonem dici-
mus ad tempus Chrifti aduentus : fi-
gnumque manifeftumproponitur.lin-
um eft enim
1sq$ rarçff&toi tW ccytcav Amçlxav, o-ri K^y' 'Tt-S ï^guarum mutatio. Script1
dfstfief-c uciyidç'KivrrrMp\ç y\tjùp ’sdp'nç oüuny-
fiJb/JOl ‘QateeW 10 , Kj ,i£tiV ifyiTO cm v Vgjtyotf «^9$,
ai'ZOf tpécjufyiysTlVoyç fèlaijXï, xj gTrAiipaioEPtAsy
•f oixfly § Yieecv 1^ iSiu uÇÜjiujvlv eîJ(sl$
$lcf./xiçjZjifi&paji yAwcjrq uou Ttvgyç, 1^ croooji-
Q*v itÿivao ênsteoy aorfy] ^ ivrhno^viorLV «coûtes
T7yê6/CTTt$ dytov^ vlp%cu> tb AgtA^V i'riçcylc yA6)ir-
ffajç,r$3&s '^'7iveJjUcx. iSifbv 'ytoQ, eulSi$.
in Aftibus Apoftolorum, diebus fan-
Ü.X Pentecoftes fuifle omnes congre-
gatos in eodem loco. [ Et ecce fa et us » *
eft de cælo fonitus, tanquam adue-"
nientis fpiritus vehementis, & repleuit ■
totam domum, vbi étant fedentes. Et “
ecce apparuerunt illis difpertitx linguç ■>
tanquam ignis,& federunt fupra fingu- »
los eorum,& repleti funt omncsSpiritu K
fan cto & coeperunt loqui aliis lingnis, »
à o h Al' .ÎZu m wvS,<^<n,/u<fo&cLAà EficutSpiritusfanftusdabateloquiillis,
Illo igitur tempore , inquit, mutabo
linguam fuper populis. [ Audiebante- »
nim vnufquifque lingua fua illos lo- »
quentes, Partni,& Medi,& Elamitx,]^
& genres alix. Veruntamen perpende
obferuationem. Mutaturum fe dici*
linguam ip generationem eius,hoceft,
ita manentem in iis qui femel effent
locuti, yfque ad exitum vitxipforum>
yAcacosfu ’fia Aototî. iiiMyoy "y*f ' •n&P'ni ip ift
ü J^AÉictw T&Twowmt tùinV, ritca^ci te , xtj
Mîlbi, itj EA3t,ut7B(, X) TOêl,n!£$‘T65>'6iy. crAôa.
<trSy*<| 7lou ‘Qnffrcrvi. /Ujé(ff£tOi\^v ybcepYitUu
yAucoi^o tic fytar mjtv'c^ vtsçiv, $tgo flfyi'StjzLV
c* tos à!m^ iipnxÀtn fùfcjll- "E/ôiy 4 ao fy>n(,
«ni yfieâs- ÿ f f dx-timr ylyste S tmfMor
Eue generation is. In iis enim duntaxat, non etiam in pofteris, eorum bttum eft fignumi
IN S O P H O N I A M
quibus Sc infediffe linguas lacra Seri- 1
. ptura teftatur. Idcirco dicit^ mutabo
„ linguam in generationem eius.] Non
cnim idem iis, qui poll illos vixerunt
contigit. Quanam de caufa , fapiens
COM4.« Paulus nos doceat. Ait enim, [ Lin-'
» guas in fignum effe non fidelibus, fed
infidelibus. ] Scriptum eft enim, [ In
mi. ” aliis linguis , & aliis labiis loquar po-
» pulo huic, Sc neque fic credent.] Pro-
deffe igitur aliquo modo mutari linguam
in generationem eius, ipfe rur-
» fus nobis declarat, cum a it, [ Vt in- £
» uocent omnes nomen Domini, vt
» feruiant illi fub iugo vno , de finibus
** fluminum ^Ethiopix offerent victi-
» mas mihi.] Vt enim Apoftolos aliis
linguis loquentes viderunt, rem in-
opinatam non mediocriter admirati,
in Chriftum crediderunt, multique,
vel potius innumerabiles , tunc nomen
natura Sc vere Dei inuocarunt:
Euangelicis oraculis ceruicem fubie-
cerunt : Chrifto feruierunt: & a fi-
nibus fluminum aEthiopix' viftimas
offerunt. Pertinent verb Afchiopes *
ab oriente vfque ad occidentem , &
te.i. » bibunt Gcon : [ Ipfe enim eft , qui
» circuit qmnem terr.am ALthiopix. ]
.Dd^jyjlgiturinye^atemfermo pro-
phcticus. Non folum enim per im-
perium Romanum prxdicatum eft
Euangelium: fed barbaras etiam gen-
tes peruafit. Proifde Ecclefix vbi-
que , paftores Sc magiftri, inftituto-
res & myftagogi , & facra altaria,
maclaturque fecundum intelligentiam E
agnusafacris facerdotibus etiam apud
Indos, & yEthiopas. Et hoc eft, quod
k a .1 •• alius Propheta perfpicue dixit: [Quia ■
» rex magnus fum ego , dicit Domi-
* nus : Sc nomen meum glorificacum
» eft in gentibus : Sc in omni loco in-
- cenfum offertur nomini meo, Sc Vi’
s dlima munda. ]
J n die ilia non confimderis ex omni-
bns admuentionibas tuis, quibus impie
egifti in me. Quia tunc aujiram a te
contemptionts contumelia tu x , Qr u ltra
non adiicies vtglorierisfuper mon-
tem ftn flum meuni.
Al. Duabus fimul perlonis rurfurn loquitur
vniuerforum Deus. Scd di£ba
penitus confideranda exiftimo : fic e ■
mm inconfufam in iis intelligen -
tiam reperiemus. Itaque peccatorum
In Sophtniam Comment.
C O M M E N T A RIVS . gi7
^ »is CT e’q>i^mroy'5syA«aras£Vii 5 no 5'
iiçyv. Sfó. tvtÓ «prnny, « ii /utlg&a.Kid yAolknV
eis y/Jicui au-vic. v tmnGtCnxir ’iulsTi /owe
ô r o s im c ’S y f f f ^ . 2^ Testas «[t iw , ô G ç ô f l î -
foac ASiooxerrzii Ilaa/Ass. c<pn y>, tien aj yAcJè--
oetj &tç (ntpm ov ciatv V -rais 7 e iq iv o to iy , S^AitTois
«•7eiTSIC. yiyça.’nliy ; Jfn y , m g y y \d am ic ,
CT ciy^iÀgtny ête^jis AstAifow i f f As»* W t o ,
CTVo/] ÜTesçTei^iusi/nv. ovivrettcuo "ffa, yjC7i
iiva.%ÿw» j 3 /U^soCiÇAvtôa/ilal yA deM/j eif
1 ^Ecwahris, cùnscripMiTeà.\iv Sfe.\Liffti^ Ae-
yst. T v '^ C T A ’foSzt/mVJfeSoyoïcji.ja/jjou.’TV
ShvK& jty à u f f oOess Q y s t f i a . , tÿto m f f - m v - m -
'(st.tfffA lV m a s oiimm Jtioias fut. ÎQ^yb-n -
%awizq Isoi ibnfsAsecyAuKrajc AgtAsuâ'fcf ii{ -
ey-tc, du. à* fAiiçleti ’ffifjoa.tn -mtoilsA/joi 3 m -
TeiTnffxsonnifXssTsr, m M om , xyi
oiajp^fanm'^ibMiff.SiiTmty^t^pTs 3 oyo-
rcs» TV Cp’jtn j te , CT itA nJ&s o m s 0 « o J- -Csetrrt-
yccyi *lsiç ETocfj^nccis ^tceotayison ity eûjffticv
• SthvA&jxsurt izS X z jtff- use) aicocpigyim Jonas
6oo7nff.iuiTss'(&f*ff Aljiosnas. nsr^y-itlnl Si
3 T SS fA IViTO »^ osê^« ’9is«s<S'uny, rnmunSi
•m Tiiaiy • cw-ms y f f % hv 0 n n ç f f v m o d / j y l û j
Aljrosnas. 3*<teA A tk Sifanzsnis ccAiiftasiis
ta ç y p -ttraas é Asjss- v y f f f fm x filcù Pa -
f^ a v f fZ xaxJtpjKTOU 3 E Y a J jS jw uëeepsnS
A A sito ect ™ )3apëocpa. iViSvJt. ffy> u»
c^Wina/mWsegJ’, mifffes f f AJVmaAsi,
• CT-Snyffw CT/atiçayioj9Î, CT jîa, Jt/naçtex«.,
JveTOt A wnia -, s àpisos f f f f •?$àyim hçyvp-
f f f CT Il Aïs, è AIJîov]!. è iÇ islw ffia .'S
2 } # qtanîis èiieyo P e f ff io v Qtpafs elpH/oS/lor.
Usti 0a.mA^s fttyas i f f eipu, Ayy] tul&ioç- f f
OÙ?) QVOfML[MO StSi^OOçOf CT 751$ iB v ï e r C T CO
n ip ii TaTm ÿv/Alaf&ewOoTplpe-mi i f f mfjty.ii
(MU, C T J u U lA n e f î s o f f ..
Ey. 7y rifjlgy. cooctni i f f f K s ^ y jo f f s
, àto ■nàp'mv î$ î ’^n-nSdjfjà.-mt Gu , ap rtoi-
Cmrxç ê/$ e,««. 'lit tjts mêceAuT dm GS -m
<pxo\tafja.m iiü il&pids G» , CT d x . lit f f
r&çy «Sijs ï" fuya^s-uffimj 3 agjs S èoyiat
fJSV.
A itnpàp tstjrffrGrÇyoàmiç Sfy.\lyQ «itAl»
ÔT0A6)» 0 eos. StïSi, oifjt/tf,XtiiloplstsXey>/ui-
»01$ àeilpai ISP poiw, dovlffisp y ) ÿrrus ih v à»
<û&îs%azlitifyrm/rffj. d x o tw
F f f iij J