Non tibí MafTylas gentes, extentaque tellus
Syrtibus, & latís proavita potentia campis
Amplius attulerint decoris, quam Romula virtus
Certa junéla fide, & populí Laurentis honores.
Cetera quid referam? non ullus fcilicet ulli
lEqu.us c#ticolum, qui Dardana líeferit arma.
Audivit keto MiíTylus & adnuit ore,
Complexufque virum, Firmemus profpera, dixit,
Omina, nec.voris Superi concordibus abíint,
Cornigerumque Jovem Tarpeiumque ore vocemus:
Et fimul exftruélis cefpes íurrexerat aris,
Viélimaque admotíE ftabat fubjeéla bipenni,
Quum fubito abruptis fugiens altaría taurus
Exfiliit vinclis , mugituque excita late
Implevit teéla, & fremitu fufpiria rauco
Congeminat, trepida terrorem fparíit in aula.
Vittaque, majorum decoramen, fronte fine ullo
Delapfa atra&u, nudavít témpora regis.
Talia cariicola: cafuro triftia regno
Signa dabant, fsvique aderant gravla omina fati.
Hinc fraélum bello regem, folioque revulfum,
Tempus erit, quum ducet agens ad templa Tonantis,
Qui tune orabat focialia faedera fupplex.
His aélis repetit portum, puppemque fecundo
D.it vento, & notis reddit fe Scipio terris.
Concurrunt avída: gentes, variofque fubaéla
Pyrene mifit populos: mens ómnibus una:
Concordes regem appellantregemque faiutant,
Scilicer hunc fummum norunt virtutis honorera.
Sed poftquam miri rejecit muñera vultu
Aufonío non digna viro, patriofque vicifiím
Edocuit ritus, & Romam nomina regum
Monftravit nefeire pati, converíus in unam
Quas reftat curam, nullo fuper hofte reliélo,
Et Latium fimul, & vulgum Bcetifque Tagique
Convocat, ac medio ín coetu fíe deinde profatur:
Quando ita cariicolum nobis propenfa voluntas
Adnuit, extremo Libys ut dejeéíus ab orbe
Aut his occideret campis, aut axe reliélo
Hefperio, patrias ex ful íuftraret arenas:
Jam veítra tumufos térra celebrare meorum
Eli animus,. pacemque daré expofeenribus umbris. -
Mente lávete pari, atque aures advertite veftras:
Séptima quum folis renovabitur órbita cario,
Quique armis ferroque valent, quíque arte regendi
Quadrijugos pollent currus, queis vincere planta
Spes ell, & ftudium /aculís impeliere ventos,
Adfint, & pulchra: certent de laude coronan.
Prasmia digna dabo, e Tyria fpolia inclyta preda,
Nec quifqua'm noftri difeedet muneris expers.
Sic dtinis vulgum, laudumque cupídine flammat.
Jamque díes predíéfa aderat , caetuque fonabat
Innúmero campus, fimulatafque'ordíne jufto
Exfequias reélor lacrimis ducebat obortis.
Omnis Iber, omnis Latió fub nomine miles
Dona fierunt, tumülifque fuper flagrantibus addimt.
Ipfe tenens nunc laóle facro, nunc plena Lyxo
Pocula, odoriferis adfpergit floribus aras.
Tum manes vocat excítos, íaudefque virorüní
Cum flecu cantar, veneratur faéía jaeentum,
Inde refert fefe circo, & certamina prima
Inchoat, & rápidos curfus proponit equdrunt.
Fluéluat asquoreo fremitu, rabieqoe faventum
Carceribus nondum referatis mobile vulgus,
Arque fores oculis, & límína fervat equorum.
Jamque ubi pro lato fonuere repagula figno,
Et toto prima emicuit vix ungula corna,'
Tollitur in carium furiali turbine clamor.
Pronique ac fimiles certantibus ore fequunturi
Quifque fuos currus, magnaque volantibus idem
Voce loquuntur equis : quatitur certamine circus
Certantum, & nulli mentem non abftulit ardo*.
inftant preceptis, & equòs clamore gubernant.
Fulvus arenofa furgens tèllure fub auras
Erigitur globus, atque operit caligine denfa
Cornipedumque vias, aurigarumque iabores.
Hic ftudio furit acris equi, furit ille magiftri.
Hos patria: favor, hoc accendit nobile nomen
Antiqui ftabuli; funt quos fpes grata fatiget,
Et nova ferre jugum cervix, funt cruda feneélus
Quos juvet, & longo fonipes fpeélatus in avo.
Evolat ante omnes, rapidoque per aera curfu
Callaicus Lampon fugit, atque ingentia tranat
Exfultans fpatia , & vehtos poli terga relinquir .
Conclamanr, plaufuque fremunt, votique peraélam
Majorem credunt pracepto limite partem .
At queis interior cura, & prudentia circi
Altior, effufas primo certamine voces
Damnare, & calfis longe increpitare querelis
Indifpenfato laflàntem corpora nifu,
Quo nimius, quo Cyrne ruis? (nam Cyrnus agebat
Verbera dimitte, & revoca moderatus habenas.
Heu furdas aures! fertur fecurus equorum,
Nec meminit quantum campi decurrere rellet.
Proximus a primo diilans, quantum aquore currus
Occupar ipfe loci tantum : fed proximus ibat
Allur Panchates : patrium frons alba nitebat
Infigne, & patrio pes omnis concolor albo.
Ingentes animi, membra haud procera, decufque
Corporis exiguum, fed tum libi fecerat alas
Concitus, atque ibat campo indignatus habenas.
Crefcere fublimem, atque augeri membra putares.
Ciriyphio reélor cocco radiabat Iberus.
Tertius a:quata currebat fronte Peloro
Caucafus : ipfe afper, nec qui cervicis amaret
Applaiifa: blandos fotiitus, claufumque cruento
Spumeus admorfu gauderet mandere ferrum.
At docilis freni & melior parere Pelorus,
Non umquam effufum finuabat devius axem .
Sed I^vo interior flringebat tramite metam,
Infignis multa cervice , & piurimus idem
Ludenris per colla jubar. (mirabile diélu )
Nullus erat pater, ad Zephyri nova fiamina campis
Vettonum eduélum genitrix effuderat Harpe:
Nobilis hunc Durius ilimulabat in asquore currumj
Caucafus antiquo fidebat Atlante magillro.
Ipfum iEtola vago Diomedi condita Tyde
Miferat, exceptum Troiana ab origine equorum
Credebant, quos ^nea; Simoentis ad undas
Viélor Tydides magnis abduxerat aufis.
Jamque fere medium evedli certamine campura
In fpatia addebant : nifufque apprendere primos
Panchates animofus equos, fuper alrior ire,
Et prascedentem jam jamque adfeendere currum
Pone videbatur, curvatifque ungala prima
Callaicum quatiens pulfabat calcibus axem.
At pofiremus Atlas, fed non & fegnior ibat
Poliremo Durio : pacis de more putares
Aquata fronte & concordi currere fragno.
Senfit, & exhauftas, qui proximus ibat, Iberus
I Callaicas Cyrni vires, nec ut ante falire
Pracipitem currum, & fumantes vertere cogi
| ^ Arti.
A|r,c!uo violenter equo s ceu monte procella
_ ln0 Jw ta "« aito ruit, ufque ad colla repente
f lK L t a n protentus, & in capita ardua pendens
X c u t ardentem, qnql ferret lora fecundus,
EvPar t e nS , vocefque aaddddiitt ccuumm vveerrbbeerree mmiixxttaass :
X ; « (lur certante feret quifqu am æquore Dal
1 con fu rg e , v o la , perlabere catnpum
jjiaetis velox penms decrefcit anhelo
«flore confumtus Lampón, nec reliar hranti,
X m ferat ad metis, jam fpintus. hac ubi diiìa,
fe fonipes, ceu rune e carcere primo
rlnineret fpatium, & nitentem opponere lasvos
Aut square gradas, Cymum pod terga relinquir.
cLfremit & calum, 8c percuffus vocibus altis
^flantum circus, fertur fublime per auras
»lias attoliens cervicem viélor ovantem
pLhates, fociofque trahit prior ipfe jugales.
Alpoflremus Atlas, Durius poilremus in orbem
jjlercent artes : lsvos nunc appetii ille
Clnatus, nunc ille premit, certatque fubire
P^xter, & alterni nequidquam fallere tentant.
Mnec confifus Drimasva floie juv ents
Mliquum Durius converlis pronus habenis ■
olpofuit currum, atque everfum propulit axem
Mantis fenio in v alid i, fed juila querentis:
Quo ruis > aut quinam hic rabidi certaminis ell mos ?
Elnobis & equis lerum commune laboras.
Dúmque ea proclamat, perfraélo volvitur axe
Cànuus, ac pariter fufi (miferabile) campo
Discordes llernuntur equi: quatit aquore aperto
Lora fuis viélor, mediaque Pelorus arena
SUrgere nitentem fugiens Atlanta reliquit.
Nec longum Cyrni defeffos prendere currus.
H|nc quoque cunélantem , 8c fero moderamina equorum
DBcentem, rapido pratervolat incitus axe.
Iapellunt currum clamor vocefque faventum.
jJnque etiam dorfo atque humeris trepidantis Iberi
Ora fuperpofuit fonipes, flatufque vapore
Tlrga premi, & fpumis auriga calelcere fentir.
ilcubuit campo Durius, mifitque citatos
Virbere quadrupedes, nec frnflra square videtur,
Aut etiam aequavit juga prsecedentia dexter.
«tonitus tum fpe tanta: Genitore, Pelore,
TI Zephyro eduélum nunc nunc oflendere tempus :
Ejfcant, qui pecudum ducunt ab origine nomen,
Cjiantum divini prxcellit feminis ortus.
Wélor dona dabis, flatuefque altaria patri.
Et ni fucceíTu nimio, laetoque pavore
^oditus elapfo foret inter verba flagello,
Arfan .facralfet Zephyro quas voverat aras.
T¡um vero infelix veluti delapfa corona
«¿loris capiti foret, in fe verfus ab ira
Airatam medio difeindit peélore veftem,
Ac lacrima: fimul, & queflus ad fiderà fufi«
Ifec jam fubduilo parebat verbere currus .
Ifro ilimulis dorfo quatiuntur inania lora .
^Bterea metis , certus jam laudis, agebat
Panchates, & praemia prima petebat
mrduus: eflfufas lenis per colla per armos
Ventilar aura jubas, turn mollia crura fuperbi
Attoliens greflus, magno clamore triumphat.
donum folido argento cablata bipennis
òmnibus, ac vario diilantia cetera honore .
^pimus equum volucrem, MaíTyli muñera regís
Jlaud fpernenda tulit : tulit huic viitute fecundus
H Tyria, quae multa jacet, duo pocula prseda,
Aurifero perfufa Tago: villofa leonis
Terga feri, & criflis horrens Sidonia caflis,
Tertius inde honor: & poliremo munere Atlantem,
Quamvis perfraélo fenior fubfederat axe,
Accitum donat duélor, miferatus & ævum
Et fortem càfus. famulus fiorente juventa
Huic datur, adjunélo gentilis honore galeri.
His aélis duétor læta ad certamina pianta:
Invitât, pofitifque accendit peélora donis.
Hanc primus galeam (hac acies terrebat Iberas
Afdrubal. ) hunc enfem, cui proxima gloria curfus,
Accipiet : cæfo pater hunc detraxit Hiempfæ.
Tertius extremam tauro folabere palmam.
Cetera contenti difeedent turba duobus
Quifque ferox jaculis, quæ dat gentile metallum.
Fulgentes pueri, Tarteflos, & Hefperos, ora
Oflendere fimul, vulgi clamore fecundo .
Hos Tyria mifere domo patria inclyta Gades.
Mox fubit afperfus prima lanugine malas
Bæticus : (hoc dederat puero cognomen ab amne
Corduba, & haud parvo certamine læta fovebat )
Inde comam rutilus, fed cum fulgore nivali
Corporis, implevit caveam clamoribus omnem
Eurythus : excelfo nutritum colle crearat
Setabis, atque aderant trepidi pietate parentes.
Turn Lamus, & Sicoris, proles bellacis llerdæ,
Et Theron potator aquæ iub nomine Lethes,
Quæ fluit immemori perfiringens gurgite ripas :
Qui poftquam arreéli plantis , & corpora proni,
Pulfantefque æftu lauaum exfultantia corda,
Accepere ruba fpatium, exfiluere per auras
Ocyus effufis nervo exturbante iagittis .
Diverfa & Ìludia & clamor, pendentque fàventes.
Unguibus atque fuos, ut cuique eft gratia, anheli
Nominequemque cient:grex inelytus æquore fertur,
Nullaque tranlmifla veftigia fignat arena.
Omnes primævi, flaventiaque ora decori,
Omnes ire leves, atque omnes vincere digni.
Extulit incumbens medio jam limite greflum
Eurythus, & primus brevibus fed primus abibat
Præcedens fpatiis : inflat nòn fegnius àcer
Hefperos, & prima flringit veftigia pianta
ProgreiTæ calcis: fatis eli huic effe priori,
Huic fperare fat eft fieri fe poffe, priorem .
Acrius hoc tendunt greffus, animiaue vigore
Corpora agunt : auget pueris labor iple decorem.
Ecce levi nifu, poftremoque agmine currens,
Poftquam fat vifus fibi concepifle vigoris,
Celfus inexhauftas effundit turbine vires
Non exfpeélato, fubitufque erumpit ad auras.
Prævehitur Theron. çredas Cyllenida plantam
Æthereo nexis curfu talarìbus ire.
Jamque hos, jamque illos populo mirante relinquit .
Et modo poftremus, nunc ordine tertia palma
Hefperon infeftat fua per veftigia preffum.
Nec jam quem fequitur tantum, fed prima coronæ
! Spes trepiaat tanris venientìbus Eurythus alis.
Quartus forte loci, fed fi tres ordine fervent
Inceptos curfus, nequidquam vana laborans
Tarteffos, fratrem medio Therone premebat.
Nec patiens ultra tollit fe fe æquore Theron
Igneus, & plenum prætervolat Hefperon iraili
Unus erat fuper, & metæ propioribus ægros
Urebat finis ftimulis, qnafeumque reliquit
Hinc labor, hinc penetrans pavor in præcordia vires,
Dum fperare licet, brevia ad conamina utefquc:
Advo