
Abftuüt, & ficcis inclufit collibus hoftem •
Tune inopes und» prarupt» cingere foííx
Cafar avet, nec caftra pati contiñgere ripas ,
Aut circum largos curvari brachia fontes.
Ut leti videre* viam , converfus in iram
Pracipitem. timoreft. miles non utile claufís
Auxilium mañavit equos : tandemque coaélus
Spe pofita damnare fugam., cafurus in hoftes
Fertur . ut effufo Cafar decurrere paífu
Vidit, & ad certam devotos tendere mortem ;
Tela tene jam miles, ait r ferrumque ruenti
Subtrahe: non ulla conftet mihi íanguine beltum:
Vincitur haud gratis , juguto qui provocai hoftem ►
En fibi vi lis adeft invifa luce juventus*
Jam damno peritura meo: non fentiet i&us»
Incumbet gladiis,. gaudebit fanguine fufo.
Peferat hic fervor mentes, cadat Ímpetus amens.
Perdant velie morì. Sic deflagrare minaces
Incaffùm, & vetito paíTus languefeere bello ,
Subftituit merfo dum nox fuá lumina Phcebo.
Inde ubi nulla data eft mifeenda copia mortis,
Paulatim cadit ira foro», mentefque tepefeunt*
Saucia majores ánimos ut perora geftant,
Dum dolor eft, iélufque recens, & mobile nervis
Conamen calidus prabet crúor, oifaque nondum
Adduxere cutem : fi confcius enfis ada&i
Stat vi£tor tenuitque manus, tum frigidus artus.
Alligat atque anlmum fubduifto. robore torpor ,
Poftquam ficca rigens aftrinxit vulnera fanguis .
Jamque inopes undae, primum tellure refofla y
Occultos lárices, abftrúfaque flumina quarunt :
Nec folum raftris, durifque ligonibus arva,„
Sed gladiis fodere fuis : puteufque cavati ^
Montis ad. irrigui premitur faftigia campi .
Non fe tam. penitustara longe luce reliíla
Merferit AíTyrii ferutator pallidus auri..
Non tamen aut teftis fonuerunt. curfibus amnes^
Aut micuere novi* percuífo pumice, fontes:
Antra nec exiguo ftillant fuoanria rore,
Aut impulfa levi turbatur glarea vena-..
Tune exhaufta fuper multo fudore juventus
Extrahitur, duris filicum laffata metallis*.
Quoque m i ñus poffent fíceos tolerare, vapores y
Quafita feciftis aqua. nec. languida, feffi.
Corpora fuftentant epulis, menfafque perofi
Auxilium fecere. famejnv fi mollius arvum<
Prodidit humorem, pingues manus utraque glebas
Exprimit ora fuper.. nigro. íi túrbida limo
Colluvies immota jacex, cadit omnis. in hauftus.
Certatini obfcceños miles: morienfque recepir,
Quas nollet- vifftnrus,. aquas- : rituque ferarum.
Diftentas. ficc.ant p e c u d e s la é t e . negato,.
Sordidus exhaufto forbetur ah ubere fanguis^
Tune herbasfrondefque terunn, & rore raadentes
Diftringunt ramos fe quos palmite crudo >s
Arboris. aut tenera fuccos prefiere medulla t*
O fortunati ,, fugiens- quos harbarus hoftis
Fontibus. immifto ftravir per- rufa veneno ..
Hos- licet in. ftuvios faniem,. tabemque ferarum ,
Fallida Di&ais, Cafar,. nafeentia faxis.
Infundas aconita palam* Romana juventus
Non decepta bibet.. torrentur vifeera fiamma ,
Oraque ficca rigent fquamofis afpera linguis.
Jam marcent vena, nuüoque humore; rigatus
Aeris alternos anguftat pulmo meatus,
Refeiftoque nocent íufpiria dura palato •
Pandunt ora fiti, noflurnumque aera captant .
Expe&ant imbres, quorum modo cumfta natabant
Impulfu, & ficcis vultus in nubibus harent.
Quoque magis miferos unda jejunia folvant,
Non fuper arentem Meroen, Cancrique fub axe,
Qua nudi Garamantes arànt, federe: fed inter
Stagnantem Sicorim, & rapidum deprenfus Hiberum^
Speftat vici nos fitiens exercitus amnes»
Jam domiti cedere duces: pacifque petendas
Au6lor damnatis fupplex Afranius armis,
Semianimes in caftra trahens hoftilia turmas y
Vi ¿for is ftetit ante pedes, fervata precanti
Majeftas, non frafta malis, interque priorem
Fortunam, cafufque riovos gerit omnia vicli ;
Sed ducis, & veniam fecuro peilore pofcit.
Si me degeneri ftfaviflent fata fub hofte,
Non deerat fortis rapiéndo dextera leto :
At nunc fola mihi eft orands caufa falutis,
Dignum dòn anda , Cazfàr, te credere vita.
Non partis ftudiis agimur, nec fumfimus arma
Confiliis inimica tuis ; nos de ni que bellum
Invenir civile duces: caufa?que priori,
Dum pótuit, fervata fides. nil fota moramur.
Tradimus Hefperias gentes, aperimus Eoas,
Securuinque orbis patimur poft terga relidli.
.Nec ‘cruor effufus campis tibi bella peregit,
Nec fèrrum, laflaeaue manus. hoc hòftibus ununi,
Quod vincas, ignoice tuis, nec magna petuntur «
Otia des fefiìs* vitami patiaris inermem.
Degere, quam: tribuis : campis proftrata jacere
Agmina noftra putes : nec enim felicibus armis
Mifceri dam nata décet, partemque triumphi
Captos ferre. tui : turba h^c fuá fata peregit.
Hoc. petimus, vi6k>s ne tecum vincere cogas.
Dixerat : a t facilis 0 :far,. vultuque ferenus
Fleditur, atque ufum beBr,. pcenamque remittit.
Uc primnm jufhe pTacuerunt federa- pads 5,
Incuftoditos decurrit miles ad: amnes r,
Incumbit ripis, permiflaque ffumiira furbat.
Continuus multis fúbitarum tradus aquarum
Aera non paffus vaouis difcurtere venis,
Ardavit, claufitque aniniam : nec fervida peftis
Cedit adh.uc : fed morbus ¿gens jam gurgite plenis
Vifceribus. fibi, pofcit aquas, mox, robora nervis ,
E t vires, cediere' viris.. o pròdiga, return;
Luxuries, numquam. parvo contenta: pa rat u ,
Et quiefirorum terra pefagoq-ue ciboram
Am^tioía fames*. Íautíe gloria menfai,
Difcite-,. quam- parvo liceat prodùcere vitam ,
Et quantum-natura petar. non erigit agros
Nobilis ignoto di(Tuíus confule BaGchus ::
Non auro, murrhaque bibunt fed gurgite puro
Vita redit. íatis. eft- populis fliiviufque Cerefque.
Heu mifori, qui. belía. gerunt.. eme arma relinquens
Vidori: miles fpóliato pedore- tutus ,
Innocuufque. fuas. curarum liber in urbes.
Spargitur. o quantum- donata pace potitos
Excufils umquam* ferrum, vibraífe lacertis
Pcenituit, tolerafle. fitim,. firuftraque. rogafle
Profpera bella Déos !' nempe ufis Marte- fecundo
Tot dübias reftant ades, tot in- orbe labores ;
Ut numquam. fortuna, labet íucceíRbus anceps,
Vincendum: toties:: terras fundendùs. in omnes
Eft: crúor,, &• CíÉfar per tot fuá fata fequendus,
Felix qui potuit, mundi nutante ruina,
Quo jaceatjam feire loco . non prcelia feiTos
Ulla
lilla v o c ant, certos non rumpunt claftica fomnos.
lam conjux, natique rudes, « fordida t e d a ,
t t non dedudos recipit fua te rra colonos.
Hoc quoque fecuris oneris fortuna rem ifit,
Sollicitus menti quod abeft favor: ille falutis
¡Eft a u d o r, dux ille f u i t . fio p rz lia foli
Felices nullo fpedant civilia voto .
Non eadem belli totum fortuna per orbem
IConftitit : in partes aliquid fed Cxfaris aufa eft ,
Qua maris Adriaci longas ferit unda Salonas,
¡Et tepidum in molles Zephyros excurrit lader.
fjllic bellaci confifus gente Curetum,
Ìquos alit Adriaco tellus circumflua p o n to ,
Claudi tur extrema refidens Antonius ora,
¡Cautus ab incuria belli fi fola recedat
Expugnat qua? t u t a , fames, noni pabula tellus
iPaicendis fobmittit equis, non proferii ullam
¡Flava Ceres fegetem : Ipoliabat gramine campum»
M ile s, & attonfo mrferis jam dentibus arvo
^Caftrorum ficcas de cefpite vulierat herbas.
Ut primum adverfse fociòs in. litore terree
Et Bafilum videre ducem: nova furta per asquor
Exquifita fugae. neque énim ; de more carinas
Extendunt, puppefque levant, fed' firma gerendis
Molibus infólito contexuiit robora dudu.
Namque ratem vacme fuftentant undique cuppas,
Quarum porredis feries conftrida catenis-
Ordinibus geminis obliquas excipit alnos .
Nec gerit expofitum telis in fronte patenti
Remigium : led , quod-trabibus circumdedit sequorq,
Hoc ferir, & taciti prsebet miracula curfus,
Quod nec vela ferat,, nec apertas verberet undas*-
Tunc freta. fèrvantur, dum fé* deelivibus undis
JEftus agat „ refluoque mari nudentur arenae •
Jamque relabentr crefcebant litoras ponto ;.
Miifa ratis prono de fertur lapfà- profondo,
I Et gemina; comites. cunèfas fuper ardua turris:
I Eminet, tremulis tabulata minantia pinnis.-
Noluit Illyricae cuftos Gdavius und»
Confoftim- tentare, ratem, celerefque carinas
: Continuit,. curfu crefcat dumi pr^dà. fecundo :
Et temere ingreifos repetendum invitar ad acquoc
; Pace maris .. fic dum pavidos formidine- cervos
\ Claudat odorati^ metuentes- aera penna; r
Aut dum difpofitis attollat retia^ varis
Venator , tenet ora levis damofa Moloftì;
I Spartanos, Cretafque ligat : nec creditur ulR Silva: cani, nifi qui preifo veftigia roftro
Colligit, &: pra;da nefeit latrare reperta1,
Contentus tremulo- monftrafle cubjlia loro
Nec morav complentur^ moles ^ avideque petitis-
I Infoia, deferirne ratibus : quo tempore primas
i Impulit- ad; nodem. jam- lux extrema tenebras.-
At Pompeianus- fraudes. imxeétere ponto-
Antiqua parat arte; Cilix-, paiTufque vacare
[ Summa-. freti, 'medio1 fufpenait vincula^ ponto,
! E t laxas fluitare f i a i t religatque catenas
Rupis ab* Illyricae feopulis. nec prima^,. nec illar
mm Quae: feqjutur ,. tardata1 ratis : fed tertia roolès
■ H s f i t& ad; cautes addudo fune fecuta eft.
I Impendent cava- faxa- mari : ruituraque^ femper
I Stat ( mirum); mótis : filvis aiquor inumbrat.-
I Hue fraftas Aquilone rates,. fubmerfaque pontus
■ Corpora fajpe tulit, ca;cifque- abfeondit: in- antris V
■ Reftituit, rupes tedum mare, cumque; caverna;:
■ Evomuere (retata contorti vorticis undie,
'Taurominitanam vincunt fervore Charybdim.
Hic Opiterginis moles onerata colonis
Conftitit : hanc omni puppes ftatione foluta;
Circumeunt : alit rupes, ac litora complent.
Vultejus tacitas fenfit fub gurgite fraudes ;
( Dux erat ille ratis ) fruftra qui vincula ferro
Rumpere conatus, pofcit fpe prailia nulla,
Incerrus qua terga daret, qua peclora bello.
; Hoc tamen in cafo, quantum deprenfa valebat,
Í Effecit virtus : inter tot millia capta?
¡ Circumfufa rati, & plenam vix inde cohortenr,
| Pugna fuit, non longa quidem . nam condidit atra
¡ Nox lucem dubiam: pacemque habuere tenebrie,
j Tunc fic attonitam, venturaque fata paventem
I Rexir magnaniraa Vultejus voce cohortem :
, Libera non ultra parva quarrr noéfe juventus,
. Confulite extremis angiifto in tempore rebus.
i Vita brevis nulli, fupereft,. qui tempus in illa
r Quarenda; fibi mortisi habet : nec gloria leti
Inferior, juvenes, admoto occurrere fato.
Omnibus incerto ventura; tempore1 vita
! Par animi laus eft, & quos Iperaveris annos
■Perdere, & extrema; momentum abrumpere lucís,
; Accerfas dum- fata mana, non cogitur ullus
Velie mori. foga- nulla patet : ftant undique noftris;
Intenti ci ves-, jugulis-. decernite letum,
-E t metus hinc abfit : cupias quodqumque neceife eft.-
Non tamen in caca bellorum.nube cadendum eft;
A ut cum permiftis acies fua telav tenebris-
; Involvunt r conforta jacent cum corpora campo,
In1 medium mors- omnis- abit,, perir obruta virtus .
, Nos in confpiciia fociis,. hoftique carina
Conftituere Dei . prafoebunt aquora1 teftes ,
Prabebunr terra ,, fummis dabít infulà faxis.
¡ Speftabunr gemina diverfo- e litore partes..
: Nefcio quod; noftris magnum & memorabile faris
, Exemplum,. Fortuna, paras-, quacumque per avunn
; Exhibtiit monimenra fidès ,, fervataque ferro
Militia pietas,, tranfibir noftra juventus .
Namque fuis pro te gladiis ineumbere, Cafar ,-
; Eflé parum fcimiis : fed non majora fuperfunt
Obfeftìs-,. tanti, qua pignora- demus amòris.
Àbfcindit noftra multum- fors invida laudi,
| Quod non cum fenibus-capti natifque tenemur.
; Indómitos feiat effe viros,-timearque furentes,
: Et morti- fáciles ánimos : & gaudéat hoftis
Non plures hafiífe* ratestentare- paraburlt
Foederibus, turpique volent corrumpere vita.
O utinam,, quo plus habeat mors unica fama,-
Promittant veniam,, jubeant fperare falutem .*
Ne- nos,. cum: calido- fodiemus- vifeera; ferro ,
Defperaife putenr. magna virtute merendum eft,
Calar ut ,- amiflis inter tot millia paucis,.
: Hòc; darnnumy cladémque vocet. dent fata1 rece(Tiim>
I Emittantque licer,, vitare: inftántia nolim .-
" Projeci vitam,, comitestotufque futura'
Mortis agor ftimulis : firror eft.- aguofeere folis:
Permiífiím eft,. quos- jam1 tangir vicinia fati,,
Viélurofque-Dei celant, ut vivere;durent,,
Felix, effe- mori-. Sic cuntías fuftblit ardor
Nobilium mentes juvenum : cum1 fiderà cali ,
; Ante dùcis voces,, oculis- humentibus omnes
; Afpicerent,. flèxoqueUrfa: temone paverent :
Iidem,. cum’ fortes ánimos pracepta fubiflent ,,
! Opta ve re diem. nec fegnis m erge re ponto1
Tane erat aftra polùs : nam- fol Ledia; tenebxr
Siderea