4pS C L . C t A U D I A N I D E B E L L O G E T I C O r
PoP Decir lituòs, & nulli pervia culpa?
Peftorà Fabricii donis ihviéìa vel armis,
Piena darur Curio pulii viéìoria Pyrrhi.
Quanto rtiajtis opus folo Stilicone peraéium
Cernimds l hic validam gentem y quam dura ntvofis.
Educar Uria plagis, non Chaonas atque Moloflos,,
Quos Epirus àlttj. néc Dodon«a fubegit
Agmina ,. fatidicam fruPra jaéìantia quercum ..
Priinus fulrtiineum lenta laéìamine Pamum
Compreiiìt Fahius.. campo poli aufus aperto.
Marcellus vinti docuir.. fed tertia- vihus
Scipiad« Latiis tandem detferruit orìs ..
Unus in hoc: Stifico. divèriìs artibus hoPe
Tres pòtuit fuperaré dùces, fregitque furentem
Cuntlandó,, vitirque mani»,, viéìumque rèlegat •
Atque ha?c tanta brevi rnifcentem. incendia Pyfrhum
SuPinuit toto- Uicerens (Enotria luPro »
Er Drope ter fenas Itali per gràminis herbas
MafTylus Pceno. fonipes vaPlnre cucurrir ,
Hannibalemqùfe fenèm vi* ad Tua reppulit àrva
Yindex fera patrurti pop befitim nata jilventus -
Hic celér effètit, bruma né longiOr uria
EiFet hiems rerum. primis féd nieffibus «PaS
Temperiern. qèlo pari ter belloque teferret,
Sed quid ego Binnibalèrii conttaPyrrhumque tot artnis;
Certaturti rtleniorèm ? cùm tfilts Spartacus omne
Per latus Italia? ferro Bacchatiis Se igni^
Confulibufqué palàrtl tóties cOngrefTùsinertes
Exuerit caftris dominos, & ftragé pudènda
Fuderit imbelles aquilas. fervilibuS atfois..
Nos terrorurh; expèrs, & fuxu tftofiiór «ras
Deficimus queruli, fi. bos. abduélus. aratro,
Si libata, fegés . non hànc. ergali àia. fibbia
Im mifere. tnamirrì, nec eoojuràntfs arenae
Turba fuit.. qualem Sti'licoi cfejècerit hoPem
Thraces. & /Emonii poterunt Mcefiqué. fatèri.
Frigida terdécies nudatum. frortdibirs yEmurh
Te.ndit hiems véPire. gèfu ; totideinque folutis
Ver nivibus viridem nfQilH reparavit artiiflum ,,
Ex quo jam patrio^ gens h«c obiita Triones,
Arque IPrurit trahfveéla fémèl Ve Pigia fiicit
Threicio funefta fedo 5. fèti fàtà Vàcàbàrtt,
Seu gravisi ira Deùm x feriem. meditata ruitiis..
Ex ilio,. quòcurtlqUé- vagós inipégit Eritfnys,.
Grandinis. aut mórBi ritu pèr d'èvia rerum
Praectpites , per claufa rtìunt .. nèc cóntigit ullis
Amnibus^ aut fcopùHs proprias dèfendère terras •.
IVil Rhodope, nil vaPiis; Athos, nil prófuit jEdius:
Qdryfiis. facili cbnterhtum Strymònà faltu,
Et frufira rapidum da>bhaht Altacirlòna Beffi-
Nubibus intàdlurri. Macedb rriHatur Olympùnfi
More perèrratiim eampt. geriìit: irrita Tèmpe
ThePalus,. Sei doniitis. irrifarn. càutibus Ofeten-
Sperchiufc^óé, Se. virgiriibus, dileilifì EnipeuS.
Birbaricas. taveré conias ^ nbn.' Objice Pindi
Servati Dryóptés : hefc hiibifer Aèlià« teiit.
Eitora. LeucàtéS. ìpfie,. cjuà durius- Òlirtt.
Refiiterant Medis * pridiò cortafn-ìne.- rùptas
Thermopylié.. vai fari diàri Scirbriia rifpès,,
Et duo continuò^ cbnneéìeris. a^ubra muro-
Ifìhm.os, & angblti pàtuetunt claiiftVa. Léchasi -
Nec tibi; ParfMflòs lic.ùit fniinire.- cblonos.
Frondofìs, EryrìiknrRe, jugis, equitataque fummt.
Culmina Taygeti' frepidìe vidiftis. AmycfiE.
Tandém fuppìicibrh cUnélis prò montibus Alpes
Exegere Getas *. tòt tandem fiumina viiìor
Vindicat Eridanus. docait nunc exitus, alte
Fatorum fecreta tegi . quifquamne reclufis
Alpibus ulterius Latii fore credidit umbram?
Nonne velut capta rumor miferabilis urbe
Trans freta* trans Gallos,. Pyrenammque cucUrtit ;
Famaque nigrantès fuccinftà pavoribUs alas
Secum cunila trahens a Gadibus ufque Britannum
Terruit Oceatium, & noPro procul axe' remotam
Infolito bèlli tremefecit' murmure- Thulen?
Mandemufne Noti Pabris,. quofeumque timores
Pertulimus,. fefta; doleànt ne friPibus aures ?
An potius rnerhinifTè. j.uvat,. femperque viciffim
Gaudia prajrrtifTì ctìmulant inopina dolores?
Urque fub Occidua jaélalis; Plejade nautis
Commendat plàcidum maris inclementia portum >
Sic mihi tunc major SrilicO,. cum; lieta periclis
Metior,. atque. illi rèdeunt in cordi. tUmultus •
Nonne videoantur, quarnvis adamante rigentes ,
Turribus. invalid'is. Pagiles, procnmbere muri,
Ferratiéque Getis, ultro fe pajidère- port« ?
Nec valium denfàsque fudes arcére vbiantes
Cornipedum filtus? jam jam cortfcendere puppes,
Sardaofque hibitare finùs, & inhofpira Cyrni
Saxa. parant, vitàmque freto fpumante tueti*
Ipfa. etiam diffifa brèvi- Trirtaeria-, ponto,
Si rerum natura finàt,. dlfcédére Ionge-
Optat, & loriium. refugo laxare Peloro.
Fultaque dèfpiciens auro-làquearia dives,
Tutior Soliis mallet vixifle càvèrnis.
Jamque oneri creduntur opés ^ rand.emque libido
Ha;fit avariti« gravioribus. obruta- cutis.
Utque eP. ingenioque lóquax,. & plurima fingi
Permittens.credtque timor; tum foninia vulgo
Narrari?. tùrii monftra D'eUiii ,, monitufque finiPri
Quid meditentur aves ,. quid cunr nlortalibus «ther
Fulmineo vefit igtfé lòqui, quid caroline pófcat
Fatidico cuPds Romàni cabbàfus «vi .
Territat afTidùcls LUrt« labòr, atraqUé Phcèbè
Noilibus «rifótias crebris lilulatà per urbes*
Nec creduiit vètito fràiid'itàfn Sóle' fòròteni
Telluris iiibéurtte globo : fèti. caPfà. fee ut as
Barbara TheÌTàlidas. pàtrils ìudàfé VérièfltS
IncePare jubar . tunc ànrti figfi'a priofls:,..
Et fi quod fortaife quids tieglétefic onién,
Addir cura; nóvis,.* fapfd'ófóS- già fì din is id!us,
Molitafque examen àpSS, pàmVnqùe crèmàtàs
Perbacchàtà domós nullis itibèridia caufis j
Et numquam c«Io PfeÌIatum irtipifnè cOrtietèìì,
Qui primum roTeó- Pilbébi: proiatus. àb ór tu ,
Qua. micar aPrigerà fetiiclr cilVn ctfhjdge CepHeUs y
Inde Lycaoiiia paullarith. éKjiiilftiS ab AtdVó
Crine vagò Getici faedàvit fiderà PlàufirL,
Donec in exiguum hibriòti^. vànefeefer rgnérH.
. Sed graviu? merfteS- CÉ fòt Urti. OPètira luporurtì
: Horrificaht.. dùó qjuippe Itfpi fbb prideipis ÓtXr
Dum. camois exercèr ecjbbà, viblentér àdóTti
: Agmen, oc éxcépti te'fi'S, iiiimane rèlatti
: Prodigium mirartrque rtófam dcrxéré Htffid-
i Nam. fimul. hit mattò geminai de- Córpòte bai bias
Utraque- perfòPis eìilifit bélliià cóPls :
: Ilio, l«vai trèrtrétis, hoc dextera-* Vèhfrè làtebàiit
Intentis amb« digifis, & fiiirgtrifté vivo,
i Scruiari firvera vefis,, fèra nurffia Martin
®1! Ora fub AuguPi cafurubi pfodldit hoPerh. Utque manus urerò iriridés parùere fetedlò,
Romula poft rapràs fic viftiis ètilicàt Alpes.
C L . C L A U D I A N I D E B E L L O G E T IC O .
'Sed malus interpres rerum metus omne trahebat
Auguriupi pejore via, truncataque membra, ^
Nutriccmque lupam, Rom« regnoque minari»
Tunc reputant annos, interceptoque volatu
Vulturis, incidunt properatis iecula metis.
Solus erat Stilico, qui defperantibus augur
Sponderet rpeliora manu : dubi«que falutis
Dux idem vatefque fuit. Durate parumper,
Inquit, & excijffis muliebribus ore querelis
Fatorym toleremus onus. nil nautica profunt
Tprbat« lamenta rati: nec fegnibus una«
PÌanéiibus , -au.t vanis rnitefeunt flamina votis*
Nunc in Pare manu, toto^nunc robore niti
Communi prò luce deeetj fuccurrere velis,
Exhaurire fretum, varios aptare rudentes,
Omnibus & dó&i juifis parere magiftri.
Non fi perfidia nafti penetrabile tebipus
Irrupere Get«, nóPras dum Rhstia vires
Occupat, atque alio defudant Marte cohortes!|
Idcirco fpes -omnis abit^ mirabile poflet
Effe mìhi, fi fraude nova, vel ^alie reperto
Barbarus ignotas invaderet infeius Alpes-.
Nunc vero geminis clades repetita tyrannis
Famofgm vulgavit iter, nec nota fefellit
Semita prasfirudlum belUs civilibus hoPem.
Per folitas venere vias, aditufque fequendQS
Barbarico Romana dedit difeordia bello.
Sed nec praneritis h«c res incognita feclis.
S«pe laceffitam, fed non impune* fatemur
Aufoniam . h«c Senonum reftinxit fanguine fiammas *
Hsc & Teutonico quondam patefaéia furori
Colla cateuati vi.dit fquallentia Cimbri-.
Vile decus, quod non erexit pr«vius horror •
Ingentes geminane diferimina magna triumphos.
Quid turpes jam mente fugas, quid Qallic.a rura
Refpicitis? Latioque libet poft terga teliélo
Longinquum profugis Ararim precingere caPris?
Scilicet Arfiois comceiTa gentibqs Urbe
Confidet regnum RbocianO j capitique fuperPes
Truncus erit. vePrps Pimulant fi pignora fenfus,
Me quoque non impar natur« cura remordet.
Nec ferro fic eorda rigent, ut nofTe reculem, {
Quam fani^um foceri nomen, quam dulce mariti,
Quantus profis amor, fed numquam oblita decorò*
Obfcoenam latebram pietas Ignava requirer.
Nec vobis fòrti? monitor, mihi cautioi uni,
Hic conjux, bic progenies, bic carior omni
Luce gener. pars nulla mei Lubduèfa procella.
Accipe tu noPr«, tellus (Enotria, mentis
Vincula communes tecurn fubeuntia calus.
Exiguamque moram, muris impende tuendis,
Dgm redeo leèlum referens in daffica robur.
His didis pavidi firmavit inertia vulgi
Pedora, migtantifque fugam compefcuit aul«.
Aufaque rum primum tenebris emergere pulfis
Hefperia* ut fecum junxiffe pericula vidit
AuguPum., tantoque fui Petit obfide fati.
Protinus, umbrola vePit qua iitus oliva
Larius, & dulci mentitur Nerea tìudu,
Parva puppe lacum pr«tervolat, ocyus inde
Scandii inacceffos brumali fideremontes,
Nil hiemis calive memor. fic ille relinquens
Jejunos anrro carulos immanior exit
Hiberna lub nofle leo, tacitufque per altas
lncedir furiale nives. fiant colla pruinis
Alpera. flaventes adPringit Pi ria fetas,
Nec meminit leti, nimbofve aut frigora curata
Dum natis alimenta parat. fublimis in Ardon
Prominet Hercyni« confinis Rfcstia filv« :
Qus fe Danubii jadat Rhenique parentem,
Utraque Romuleo pr«tendens flumina regno.
Primo fonte breves, alto mox gurgite cegaant,
Et fiuvios cogunt unda coeunte minores
in nomen tranfire fuum. te Cimbrica Tetbys
Divifum bifido confi»mit, Rhene, naeatu .
Thracia quinque vadis IPrum vorat Amphitrite.
Ambo babiles remis, ambo glacialia fedi
Terga rotis: ambo Bore«, Martique fodales.
Sed iatus , Heiperi« qua Rhztia jungitur or« ,
Przruptis ferit apra jugis, panditque tremendaiu
Vix «Paté viam. multi ceu Gorgone viia
Obriguere gelu, multos baufere profund«
VraPa mole nives, cumque ipfìs f«pe juvencis
Naufraga 'candenti merguntur plauPra barathro.
Interdum glacie fubiram labente ruinam
. Mons dedit, Se. tepidis fundamina fubruit AuPris*
Pendenti malefida lolo. per talia tendit
. Frigoribus mediis Stilico loca, nulla Ly«i
, Pocula, rara Ceres. raptos contentus in armis
Delibale cibos , madidoque oneratus ami61 u
Algentem puliabat equum. nec molila fefTo
Strata dedere torum - tenebris fi c«ca repreffìt
Nox iter, -aut fpel«a fubit meruenda ferarum,
Aut paPoraii jacuit fub culmine fuitus
j Cervicem clypeo. Pat pallidus hofpite magno
: PaPor, & ignoto praectarum nomine vukum
RuPica fordenti genicrix oPendit àlumuo.
Illa fub horrendis pr«dura cubilia filvis,
illi iub nivibus fornai, curseque iaborque
Pervigil-, hanc requiem terns, h«c otia rebas
Jnfperata dabant. ili« tibi, Roma, fai u te in
Alpina? peperete caf« . jam foedera gentes
Exuerant, Latrique audita dade feroces
; Vindelicos. faltus, & Norìca rura tenebant.
Ac veluti famuli, mendax quos morris herilis
N untius in luxum faifo tumore refolvit,
Dum marcent epulis, atque inter vima chorofqué
Perfultat vacuis eflfr«na licentia te&is ;
Si teducem dominum fors improvifa revexit,
H«reni attoniti, libertatemque perofus
Confcia fervilis pr«cordia concutit horror.
: Sic ducis adfpeilu cundi Pupuere rebelles ;
Inque uno princeps Latiumque & tota refulfit
, Roma viro.-frons l«ta parum, non triPior «quo,
Non deje&a malis, mifta fed nobilis ira:
Qualis in Herculeo, quoties -infanda jubebat
, Euryftheus, fuit ore dolor; vel quàlis in atram
! Solficitus nubem mcePo Jove cogirur «tber.
Tantane vos, inquit, Getici fiducia belli
i Erigit ? hinc animo frufira tumuiftis inani ?
, Non ita. Romanum fati vioientia nomen
, Opprimit, ur vePros nequeat punire tumultus
Parte fui,, neu vos ionge fermone petiro
Demorer, exemplum vetetis cognofcite fa&i.
Cum ferus Aufpnias perfringeret Hannibal arces,
Et Trebiam f«vo geminaìTent funere Cann« ;
Nequidquam Emathium pepulir fpes vana Philippi ,
Ut velut afflidos ferro tentarét Inerti.
Romanos eommovit atrox injuria Patres,
Utgerent majora iicet; gravirerque tulere
Urbibus inter fe Claris de culmine rerum
Congreffis, aliquid gentes audere minores.
R r r 2 Nec