Vicloris Libyco pulfatur ab zquore faxum. ,
Tarpeiis qui fzpe Deis fuá tuia iiegarunt,
Jncluium fufco venerantur cefpite fulmen.
Proderit hoc olim, quod non manfura fepulcri
Ardua marmoreo furrexit pondere moles.
Pulveris exigui fparget non longa vetulias
Congerietn, buftumque cadet , mortifque peribunt
Argumenta tux. veniet félicior atas,
Qua fir nulla fides faxum monftrantibus iftud :
Atque erit /Egyptus populis fortaífe nepotum
Tarn mendax Magni tumulo, quam Creta Tonantis .
L I B E R N O N U S.
A T non in Pharia inanes jacuere favilla ,
Nec cinis exiguus tantam compefcuit umbram :
Profiluit bufia9 femnftaque membra relinquens,
Degeneremque rogum, lequitur convexa Tonantis*.
Qua níger aftrifens conneaitur axibus aer ;
Quúdque pater terras inter lünaque meatus,
Semidei manes habitant f quos ignea virtù*
Innocuos vita parientes stoeris imi
Fecit, & «temos animarli collegit in orbes»
Non illiíc aura politi, nec ture fepulti
Perveniunt» illic poftquam fe Iumine vero'
Impievit , fìellafque vagas miratur, & afir»
Fixa polis; vidit quanta fub noèìe jaceret
Noftra dies, rifi'tque* fui ludibri» trunCi»
Hinc fuper Emathiae campos, & figlia cruenti
Cxfaris , ac iparfas volitavit in «quore claifes ì
Et fcelerum vindex in fanfio peètore Bruti
Sedit, & invièti pofuìt fe mente Catonis .
lite , ubi pendebant cafus, dubiumque manebat,
Quem mundi dominum facerent civilia bella,
Oderat & Magnum, quam vis comes'Met in arm«
Aufprcii* raptus patri«, duèiuque Senatus •
A t poft Theflalicas clades jam peètore- toto
Pompejanus erat r patriam tutore carentem
Excepir, populr trepidanti» membra refovit y '
Ignavis mani-bus- projeèlos reddidit eùfes ;
Nec regnum cupiens geflit civilia bella,
Nec fervire tímens : nil cauífa fecir in armis:
Ipfe fua : tota? poft Magni fonerà partes-
libertatis erantr quas ne per li tora fufas
Golligeret rapido vigoria Cafar is aèlu ,
Corcyraj fecreta petit, ac mille carini»
Abftulit Emathise fecum fragmenta ruin® *
Quis ratibus tanti* fugientia crederet ire
Agmina ì quis pelagus viètas arftàife carinas?
Dorida rune Malean, & aperram Tsnaron umbris,
Inde Cythera petit: Boreaque urgente carinas
Creta fugit: Diéfea legit, cademibus undis,
Litora. tunc aufunr claifi precludere portas
Impulit, ac fsevas meri rum Pfcy cunta rapiñas
Spàrfit : & hinc placidis aito delabitur auris
In litus PaBnure tuum .* ( neque enim- equore tantum
Aufonio raonimenta tenes : portufque quietos
Teftatur Libya» Phrvgia pfacuiílé magrftro, )
íum procul ex aíro tendentes vela carina
Ancipites tenuere ánimos, fociofne malorura,
An veherent boíles: praceps facir otnne tí mendaci
Victor, & in nulla non creditur effe carina»
Ait ills puppes luitus, planciufque ferebant,
Et mala vel duri lacrimas mot uta Catonis o
Nam pofiquam fruílra precibus Cornelia nautas
Priyignique tugam tenuit, ne -forte repulfus
Litoribus Phariis remearet in squora truncas,
Oílenditque rogum non jufti fiamma fepulcri ;
Ergo indigna fui , dixit -, Fortuna* marita
AccendiíTe rogum, gelidofque efiufa per artus
Incubuiífe viro, lacerofque exurere crines,
Membraque diíperfi pelago componere Magni ?
Vulneribus cun&is largos infundere fietus ?
Oílibus, & tepida veítes implere favilla?
Quidquid ab extin&o licuiflet tollere buílo,
In templis fparfura Deum. fine funeris ullo
Ardet nonorerogus: manus hoc /fcgyptia forfars
Obtulit officium grave- manibus. o bene nudi
Craflòrum ciñeres : Pompejo comigit ignis
Invidia majore Deum. fimilis ne malorum
Sors mihi femper erit? numquam dare bufta Hcebit
Conjugibus : numquam plenas plangemus ad urnas ?
Quid porro tumulis opus eft? aut ulla requiris
Infirumenta dolor? non tota peétore portas
Impia Pompejum? non imis h*ret ámago
Vifceribus? qusrat ciñeres viélura fuperfles.
Nunc tamen hic, longe qui fulget luce maligna,
Ignis, adhuc aliquid, Phario de litore furgens
Oílendit mihi, Magney tui: jam fiamma refedit,
Pompejumque ferens vanefeit Solis ad ortus
Fumus, & invifí tendunt raihi carbafa venti.
Non mihi nunc teilus Pompejo fiqua triumphos
Vièta dedit, non alta terens Capitoli» currus
Gratior: elapfus felíx de peítore Magnus:
Hunc volumus, quem Niíus habet, terraque nocentt
Non hasrere querar ? crimen commendat arenas
Linquere, fi qua fides, Pelufía litora nolo>
Tu pete betlorum cafus, & fign-a per orbem,
Sexte, paterna move : namque h«c mandata reliquít
Pompejus vobis iti noflra condita cura :
Me cura fatalis leto damnaverit hora,
Excipite, o nati, bellum civile^, nec uniquam,
Dum terris aliquis noítra de ítirpe manebit,
Csfaribus regnare- vacet. vel feeptra, vel urbes
Libértate fua validas impellite fama
Nominis: has vobts partes, h$c arma relinquo»
Inveniet claííes -q-uifquis Pompejus in undas
Venerit, & nofter nulíís non gentibus bxres •
Bella dabit : tantum indómitos , ruerno re fque paterni
Juri« habete ánimos, uní parere decebir,
Si facier partes pro liberiate, Catoni.
Exoí vi tibí, Magne, fídem, mandata peregí.
Infidi® valuere tu s, deceptaqne vixi,
Ne mihi commifias auférrem perfida voces.
Jam nunc te per inane chaos, per Tartara, conjux,
Si funt ulla, fequar: quam longo tradita leto
Incertum eft.* peenas anims vivacis ab ipfa
Ante feram. potuít cernens tua vulnera, Magne,
Non fugere in mortenx: planélu contufa peribh:
Efííuet in lacrimas : nunqüam ventemus ad erifes,
Aut Iaqueos, aut precipites per inania jadus.
Turpe mori poft te folo non pofie dolore.
Sic ubi fata, caput ferali obducit amidu,
Decrevitque pati tenebras, puppifque cavernis
Delituit : fsvumque arde complexa dolorem
Perfruitur lacrymis, & amat pro conjuge ludum .
Illam non fiudus, ftridenfque rudentibus Eurus
Movit, & exurgens ad fumma pericula clamor;
Votaque follicitis faciens contraria nautis,
Compofita in mortem jacuit, favitque proceHis.
Prima
Primi ntem Cypros fpumintlbu^acciplt undis:
tide tenens pelagus, fed »am moderatior, Eurus
1« Libycas egit fedes, & caftra Catonis .
TrilUs* ut in multo mens eft prsfaga tim o re ,
Afpexit patrios comites a litore Magnus,
£t fratrem. medias praCeps tunc fertur in undas:
Die ubi fit, germane, parens : fiat fumma, caputque
Qrbis, an occidimus ? Romanaque Magnus ad umbras
Abftulit? Hac fatur: quem contra talia frater:
i® felix, quem fors alias difperfit in oras,
sRuique nefas audis : oculos, germane, nocentes
Speflato genitore fero, non Cafaris armis
K)ccubuit, dignoque perit auflore ruinz.
Re^e fub impuro Nilotica tura tenente,
gfHofpitii fretus Superis, & munere tanto_
In proavos,' cecidit donati viilima regni .
S f id i ego magnanimi lacerantes peftora patris ;
iSlNec credens Pharium tantum potuifie tyrannum,
' Litore N iliaco focerum jam ftare putavi.
Sed me nec fanguis, nec tantum vulnera noftri
SA (lecere fenis, quantum gettata per urbes
Ora ducis , quz transfixo fublimia pilo
■Vidimus : hzc, fama eli , oculis viftoris iniqui
■Servari, fcelerifque fidetn quzfifte tyrannum.
Nam corpus Pharizne canes, avidzque volucres
Diftulerint, an furtivus , quem vidimus, ignis
■Solverit, ignoro, quzeumque injuria fati
«Abiìulit hos artus, Superis hzc elimina dono :
'■Servata de parte queror. Curai talia Magnus
■Audiffet .- non in gemitus, lacrimalque dolorem
■EfFudit ; juftaque furens pictate profatur :
j Pi scipitate rates e ficco litore nautz ;
Claftis in adverfps erumpat remige ventos :
; Ite ducei, mecum : numquam civilibus armis
■Tanta fuit merces, inhumatos condere manes,
■Sanguine femiviri Magnum fatiare tyranni,
■Non ego Pellzas arces, adytifque reteilum
■Corpus Alexandri pigra Mereotide raergam ?
■ Non mihi pyramidum tumulis evulfus Amafis,
c Atque alii reges Nilo torrente natabunt ?
■ Omnia dent puenas nudo tib i, Magne, fepulcra:
■Evolvam butto jam numen gentibus Ifrn,
■ Et tedium lino lpargam per vulgus-Ofirim, :
* Et facer in Magni cineres maclabitur Apis,
BSuppofitifque Deis uram caput, has mihi peenas
■ Terra dabit: linquam vacuos cultoribus agros;
■ Nec, Nilus cui crefcat, erit : folufque tenebis
■ JEgyptum geni tor, populis fuperifqu^ fugatis.
■ Dixerat, & clattem fzvas rapiebat in undas.
■ Sed Cato laudatam juvenis compefcuit iram .
| Interea totis audito funere Magni
BLitoribus fonuit percufius plandlibus stber:
Exemploque carens, & nulli cognitus zvo
B Ludlus erat, mortem populos deflere potentis.
B Sed magis, ut vifa eli lacrimis exhautta, folutas
B In vultus effufa comas, Cornelia puppe
■ Egrediens, rurfus geminato verbere plangunt.
■ Ut primum in fociz pervenir litora terrz,
■ Collegit vettes, mifenque infignia Magni,
■ Armaque, & imprelTas auro, quas geiferat olim,
■ ®xuvias, pitlafque togas, velamiua fummo
■ Ter confpeila Jovi, funettoque intulit igni.
■ Ule fuit miferz Magni cinis. accipit omnis
B Exemplum pietas, & toro litore bulla
■ Surgunt Thelfalicis reddentia manibus ignem .
■ Sic, ubi de pailis fubmittere gramina campii,
Et renovare patans hibernas Appulus herbas,
Igne fovet terras, finiul & Garganus, & arva-
Vulturis, & calidi lucent buxeta Marini.
Non tamen ad Magni pervenir gratius umbram.,
Ora ne quod : in Superos audet convicia vulgus,
Pompejumque Deis obicit, quam pauca Catonis
Verba, fed a pieno venientia peélore veri.
Civls obit ( inquit ) multo majsribus impar
Notte modum juris, fed in hoc tamen utiiis zv o ,
Cui non ulla fuit jutti reverentia, falva
Libertate potens, & folus plebe parata
Privates fervire libi, redtorque Senatus,
Sed reguantis, erat. nil belli jura popofeit:
Quzque dati voluit, voluit libi peme negati.
Immodicas poliedri opes : fed plura retentis
Intulit: invafit ferrum, fed ponete norat.
Prztulit arma togz : fed pacem armatns amavit.
J uvit fumpta ducem, juvit dimitta potettas.
Catta domus, luxuque carens, corruptaque numquam
Fortuna domini. clarum, & venerabile nomen
Gentibus, & multum nottrz quod proderat urbi.
Olim vera fides Sylla Marioque receptis
Libertatis obit : Pompejo rebus ademto
Nunc Se fida perit. non jam regnare pudebit;
Nec color imperii nec frons erit ulla Senatus.
O felix, cui. fumma dies fuit obvia vièto,
Et cui quztendos Pharium feelus obtulit enfes :
Forfitan in foceri potuifles vivere regna.
Scire mori, fors prima viris, fey grpxima cogi.
Et mihi, fi faris aliena in jura venimus,
Da ralem Fortuna Jubam : non deprscor botti
Servati, dum me ferver cervice recifa.
Vocibus his major, quam li Romana fonarent
Rottra ducis laudes,. generofam venit ad umbram
Mortis honos. fremit interea difeordia vulgi
Caftrorum, bellique piget poli funera Magni :
Cum Tarcho in motu linquendi Ugna Catonis
Suftulit ; hunc rapta fugientem clatte fecutus
Liras in extremum, tali Cato voce notavit :
O numquam pacate Cilix ! iterumque rapinar
Vadii in zquoreas ? Magnum Fortuna removit:
Jam pelago pirata redis. Tunc refpicit omnes
In ccetu, motuque viros : quorum unus aperta
Mente fu gz , tali compellat voce regentem :
Nos, Cato, da veniam r Pompeii duxit in arma,
Non belli civilis amor, partefque favore
Fecimus. ille jacet, quem paci prztulit orbis,
Caufaque nottra perit : patrios perniine penates,
Deferramque domum, dulcefque revifere nato».
Nam quis erit finis, fi nec Pharfalia, pugnz,
Nec Pompejus erit? perierunt tempora v itz ,
Mors eat in tutum ; jufìas libi nottra feneèlus
Profpiciat fiammas. bellum civile fepulcra
Vix ducibus przftare potett. non barbara vièlos
Regna manent: non Armenium mihi fzva minatury
Aut Scythicum Fortuna jugum : fub jura togati
1 Civìi co. quifquis Magno vivente fecundus,
Hic mihi. primus erit : facris przftabitur umbris
Summus honor : dominum, quem clades cogit, habebo :
Nullum, Magne, ducem. te folum in bella fecutus,
Poli te , fata fequar : neque enim fperare fecunda
Fas mihi, nec liceat. Fortuna cun&a tenentur
Czfaris : Emathium fparfit viéloria ferrum .
Claufa fides miferis, & toto folus in orbe eli,
Qui velit ac poflir viilis przftare falutem.
Pompejo, feelus eli bellum civile, perempto,
. G t Que