Incuftodrium , mox irremeabili, littus.
Namque fub anguftas arétaro limite fauces
In fraudem ducebat iter, geminumque receptis
Exitium, bine rupes, Kinc undas ciauftra premebant :
At contra umbrofo fervabant vertice montis
Hoftilem ingreflùm , refugos habitura fub iilu .
Haud lecus ac vitreas folers pifeator ad undas,
Ore levem patulo texeus de vimine naflam
Cautius interiora ligat, mediamque per alvum
Seniìm faftigans, comprefla cacumina neélit,
Ac fraude arcati remeare foraminis arcet
Introita facilem, quest traxit ab zquore, pifeem.
Ocyus interea propelli Ugna jubebat
Excuflus conful fatorum turbine mentem :
Donec flammiferum tollentes squore currum
Solis equi fparfere diem, jamque orbe renato
Diluerat nebulas Titan, fenfitnque fluebat
Caligo in terras nitido refoluta l'eretto.
Tunc ales, prifeum populis de more Latinis
Aufpicium, quum bell.» parant , raentefque deorum
Explorant .fuper eventu, ceu prafcia luBus
Damnavit vefei, planftuque alimenta refugit.
Nec rauco taurus celTavit ( flebile ) ad aras
Immugire fono, preflamque ad colla bipennem
Incerta cervice ferens, altaria ifouit. t
Signa etiam eflufa certant dum veliere mole,
Teter humo lacera nitentum erupit in ora
Exfultans cruor, & casdis documenta futura
Ipfa parens miferis gremio dedit atra cruento:
Ac fuper haec divum genitor, terrafque, fretumque
Concutiens tonitru, Cyclopum rapta cantinis
Fulmina, Tyrrhenas Thrafimeni rorlit in undas :
Iflufque astberea per ftagna patentja fiamma
Fumavit lacus , atque arferunt fiuBibus ignes.
Heu vani monitus,. fruftraque morantia Parcas
Prodigia : heu fatis Superi certaflé minores.
Atque hic egregius linguae, nomenque fuperbum
Corvinus, Phcebea fedet cui callide fulva
Oftentans ales proavitat infignia pugne,
Plenus & ipfe deum, focium terrente pavore
Immifcer precibus monita, atque his vocibus infit ;
Illacas te per fiammas , Tarpejaque faxa ,
Per patrios confai muros, fufpenieque nsftrs
Eventu pugnar natorum pignora, cedas,
Oramus, Superis, tempufque ad pralia dextrum
Opperiare : dabunt iidem cainpoique diemque
Pugnandi, tantum ne dedignare fecundos
Exfpeflare deos, quum fulferit bora, cruentarti
Quae ftragem Libyae portet : tum figna fequentur
Nulla vulfa manu, vefclque interritus ales
Gaudebit, nullofque vomer pia terra cruores.
An te praftantem bellis fegir, improba quantum
Hoc pofiU fortuna loco? fedet obvius hoflis
Adverfa fronte, ac circa nemarofa minantur
Inlidias juga, nec larva ftagnantibus undis
Eftugium patet, & tenui ftant tramite fauces,
Sit cenare dolis & bellum ducere cordi.
Interea rapldis aderit Seryiiius armis ,
Cui par imparlum, & vires leglonibus requie.
Belfondum eli afiu. levior iaus indice dextrie,
Talia Corvinus, primorefque addere paflim
Orantum verba, & divifus quifque timori
Nunc Superos de Flaminio, nunc deinde precari
Flaminium, ne cclicolis contendere perftet.
Acrius hoc accenfa ducis furrexerat ira.
Auditoque furens focias non defore vires,
Sfocine nos, inquit, Bojorutn in bella ntentes
SpcBaftis, quum tanta lues, vulgufque tremendum
Ingrueret, rupefque iterum Tarpeja paveret?
Quas ego tunc aalmas, destra qua: eorpora fodi
Irata tellure fata, & vix vulnere vitam
Reddentes imo? jacuere ingentia membra
Per campos, magnifque premunt nunc offibus arva,
Scilicet nas fera ad laudes Servìlius arma
Adjungar, nifi divifo vicifle.triumpho
Ut nequeam, & decoris conrentus parte quielcam.
Qulppe monent Superi, fimiles ne fingite vobis,
Clanica qut rremitis, divos : fat magnns in hoftem
Augur adeft enfis, pulchrumque & milite dignum
Aufpicium Latio, quod in armis dextera praftat.
An , Corvine, fedet, claufum fe conful inerti
Ut teneat vallo; Pcenus nunc occupet altos
Arreti muros, Coriti nunc diruat arcem?
Hinc Clufina petat, poliremo ad mania Roma:
Illasfus concenaat iter? deforme fub armis
Vana fuperllitio, dea fola in pediore virtus
Bellantum viget: umbrarum me noBibus atris
Agmina circumllant, Trebia: qui gurglte, quique
Eridani volvuntur aquis, inhumata Juventus .
Nec mora, jam medio ccetu, fignifque fub iplis
Polirema aptabat nulli exorabilis arma.
./Ere, atque squorei tergo flavente juvenci
Caflìs erat munita viro, cui vertice fnrgens
Triplex crifla jubas eflundit crine Suevo :
Scylla fuper fraifi contorquens pondera remi
Iniiabat, fasyofque canum pandebat hiatus,
Nobile Gargeni fpolium, quod rege fuperbus
Bojorum ex l o capiti ^lacerabile viBor
Aprarat, pugnafque decus portabat in omnes.
Loricam induitur : tortos huic nexilis hamos
Ferro fquama rudi, permixtoque afperat auro .
Tum clypeum quatti, adiperfum quem cxdibus oiim
Celticus ornarat cruor, humentique fub antro
Ceu foetum lupa permulpens pueriiia membra,
Ingentem Alfaracj calo nutrjbat alumnum.
Hinc enfem lateri, dextraque accommodat haftam.
Stat fonipes, vexatque ferox humentia frana,
Caucafiam inftratus virgaro corpore tigrim :
Inde exceptus equo, qua dant angufta viarum,
Nunc hos, nunc illos adir, atque hortatibus impier.
Veftrum opus eil, veftrumque decus,fuffixa per urbem
Pani ferre ducis fpeBanda parentibus ora.
Unum hoc pro cundlis fat erit caput, afpera quifque
Hortamenta fibi referat : meus heu, meus atris
Ticini frater ripis jacet, ac meus aita
Metitur ftagna Eridani fine funere natus.
Hzc fibi quifque: fed eft veftrum, cui nulla doioris
Privati rabies ? ia vero ingentia fumat
E medio, fediant qua: magnas peifus in iras,
Perfraétas Alpes, paflamque infonda Saguntum,
Quofque nefos v,etiti traafeendere nomen Iberì ,
Tangere jam Tibrini. nam dum vos augur, & extis
Quaefita: fibra, vaaufque moratur arufpex,
Solum jam fupereft Tarpejo imponete caftra.
Turbidus hasc: yifoque- arclis in uiillibus atras
Bellatore jubas aptanre, Eli , Orphite , ruunus,
Eft, ait, hoc certare tuum ; quis opima volenti
Dona Jovi portet feretro fufpenfa cruento?
Nam cur haec alia pariatur gloria destra ?
Hinc preve&us equo, poftquam inter pralia , notam
Accepit vocerà, Procul hinc te Martius, inquit,
Murrane, ¡ofieadjt ciaraer, videoque furentem
Jam
Urn Tvr*» » « d e : vemt Iaus quanta: fed ero
Hec a n g u f t a foci ferro pate&fla relaxa.
Sdraile fatum praftantem corpore & armis
Kfluatium nofeens, patrio cm mus; in arvo „
naum pius arcitenees accenfis gaudet acervis ,
Kata ter innocuos Ute portare per ignes,
eie in Apollinea femper vefiigia pruna
Inviolata teras, viaorque.vaporis, ad aras
Ttìna ferenato referas folenma Phcebo :
Concine, ait, dignum faflis, «quane , furorem,
Vulneribufque tuis. focio te caedis & ira
Non e«0 Marmaridum mediam penetrare phaiangem
Cinvpbisque globos dubitarim irrumpere turma:..
Nec jam ultra monitus & verba morantia Martem
F|rre valet, longo Aneadis quod flebitursevo.
Increpuere fimuì feralia claflìca fignum.
At tuba terrificis fregit ftridoribus auras.
Heu dolor, heu lacrimai, nec tot poft fécula fera.
Hprrefco, ut pendente malo , ceu duflor ad arma
Exciret Tyrius, latebrofis coilibus Aftur,
Et Libys, & torta Baiearis fevus habena,
Erumpunt multufque Maces, Garamafque, Nomafque :
Tom quo non aliys venalem in pralia dextrani
Olyor attulerit, conduflaque beila probarit,
Cantaber , & galea: contemto tegmine Vafeo.
Hinc pariter rupes, lacus hinc, hinc arma, fimulque
Confona vox urget, fignum clamore vieiflìm
Per colles Tyria circumfundente corona.
Avertere dei vultus, fatoque dederunt
Majori non fponte locum: timet ipfe tyranni
FOTtunam Libyci Mavors, disjeilaque crinem
Illacrimat Venus, & Delum perveclus Apollo
Tri (lem meerenri folatur peíline luñum.
Sola Appennini refidens in vertice, duras
Exfpeflat caedes inimico peíiore Juno.
At velut erepto metuendi libera calo
Manibus ipfa fuis prafumta piacula mittens,
It^fèrias mailat beilis accenfa juventus .
Prima: Picentum, rupto ceu turbine, fufa
Agmina, & Annibalem ruere ut videre cohortes,
Iifadunt ultro, & panas pro morte futura,
Turbato viilore, petunt, Martemque repofeunt ,
Fqnditur unanimo nifu & eoncordibus aufis
Pilorum in Panos nimbus, fixofque repulii
Submittunt clypeos curvati pondere teli.
Acrius hoc rurium Libys, & prafentia fasvi
Exftimulat ducis : horrantes fe quifque vieiflìm
Incumbunt, preifoque impellunt peflore peflus •
Ipfa facera quatiens , ac flavam. fangpine multo
Sparfa com am medias acies Bellona pererrat :
Stridii Tartarea: nigro fub peíiore divae
Letifsrum murmur, feraliqrie hórrida cantu
Buccina, lymphatag agit in certamina mentes.
His iras adverfa fovent, crudufque rúente
Fortuna ftimulus, ipem projecifle falutis.
Hos dexter deus, & laeto vicloria: vuitu
mtidens acuit, Martifque favore fruuntur.
Abreptus pulchro casdum I.areramis amore
Dum fequitur dextram, in medios penetraverat hoftes.
Quem poftquam florens «squali Lentulus aevo
Qonfpexit, nimium. pugnie,, nimiumque cruoris
^■feftas inter non zq¡uo, Marte catervas
Wtta irritantem, nifu fe concitat. acri,
Ijnmitemque Bagam,. qui- jam vicina .ferehai
Jalnera pugnantis.tergo , velocity: hafta
Ijccupat, & focium duri» fe cafibns addir.
Tunc aiacres arma adglomerant, gemi naque cornici
Fronte micant: paribus fulgent capita ardua criftis.
A Bus in adverfos cafu ( namque obvia ferre
Arma quis auderet, nifi quem Deus ima colentum
Damnaflet Stygiz noili ? ) prafrafta gerebat
Syrticus excelfo decurrens robora monte,
Et quatiens acer nodofi pondera rami,
Flagrabat, gemina nequidquam cardis amore »
Non hic Agates, infidaque litora nautis,
O juvenes, motumque novis fine Marte ptocellis
Fortunam belio peiagus dabit : zquoris olim
Viflores, media fit qualis .difeite terra
Bellator Libys, & meliori cedite regno.
Ac fimul infefto Lateranum pondere trunca
Arboris urgebat jungens convicia pugna.
Lentulus bic frendens ira; Thrafimenus in altos
Afcendet citius colles, quam fanguine roret
Ifte pio ramus ; fubfidens ilia: nifu
Conantis fufpenfa fodit: tnm férvidas atro
Polmone exundar per hiantia vifeera fanguis.
Nec minus- accenfis in mutua fonerà dextris
Parte alia campi favit furor : altus Hiertes
Obtruncat Nertum, Rullo ditiflimus agri
Occumbis, generofe Volunx,.nec claufa repoftis
Pondera ti\efauris, patrio nec regia quondam
Prafulgens ebore, & poflefla. mapaiia foli ;
Profuerint: quid rapta juvant ? quid gentibus auri
Numquam exftinBa fitis? modo quem fortuna fovendo
Congeftis opibus, donifque referfit opimis,
Nudum tartarea portavit navita cymba.
Juxta bellator juvenilibus Appius aufis,
Pandebat campum cssde: atque ubi plurima virtus,
Nullique adfpirare vigor, decus inde petebat.
Obvius huic Arias, a fanguine claras Ibero
Nequidquam extremas longinquus cultor arena’ ,
Impetri os hafta, leviterque e corpore iummo
Deguftat cufpis generofum extrema cruorem.
Intonuere minx, violenraque lumina flam mis-
Exarfere novis: ferri, & diflulniinat omnem
Obftantum turmam, & claufum fub caifide vulnus
Martia commendar mananti fanguine membra.
Tum vero adlpicerea pavitantem, & condere fernet
Nitentem fociis juvenem, ceu tigride cerva
Hircana cuna prefla tremit, ,vel wtrita pennas
CoIIigit accipirrem‘cerneas in nube columba:
Aut dumos fubit, aibenti fi fenfit in aethra
Librantem nifns aquilani lepus ore citato.
Enfe ferri,tum colta viri, dextramque micantem
Demerit, ac mutat fucceflu fevior noftenv.
Stabat felgentem portaos in beila bipennem
Cinyphius : foceriq.ue mifer Magonis inire
Optabat pugnam. ante oculos, fpe laudis Ifaices,
Sidonia tumidus fponfa, vanoque fuperbus
Fadere promiflz poft Dardana pralia radas.
Huic immittit ovans violentas Appius iras,
Conantique gravem fronti librare fecurim,
Altior infurgens, galeam fuper exigri iflum.
At fragilis valido conamine folvitur enfis
Are in Cinyphio : nec cìifpar fbrtis Ifaices
Umbonem incerto detorfit fetilis iBu.
Tum quod humo haud umquam valuiffet tollere faxum,
Ni vires trux ira darei,- contorquet anhelans
Appius, & lapfu refupino in terga cadentem
Mole premit (copuli, perfraflifque oflibns urget.
Vidit conjuniVo mifcens certamina campo.
Labcr.tem focer, & lacrima: fub cafiide ferie
Cum