Serus deletas. poft auxiliabere Rom« .
Surge agei fer greffus, patulos regione Metauri
Damnavi tumulis Poenorum atque offibus agros*
His didis abir, atque abfcedens vifa paventetn
Attrahere, & fradis turmas propellere portis .
Rumpit fiammato turbatus corde foporem,
Ac fupplex geminas tendens ad fiderà pai mas,
Tellurem, nodemque, & cado fparfa precatur
Altra, ducemque vis tacito fub lumine Phoeben#
Inde legit dignas tanta ad conamina dextras.
Quaque jacet fu peri Larìnas accola ponti ,
Qua duri bello gens Marrucina, fidemque
Exuere indocilis fociis Frentanus in armis :
Tum qua vitiferos domitat Prstutia pubes
L«ta laboris agros: & penna, & fulmine, & undis
Hibernis , & Achsmenio vèlocior arcu
Evolat: hortator fibi quifque, Age, perge, falutem
Aufonis ancipites Superi, & ftet Roma cadatne,
In pedibus pofuere tuis, Clamantque, ruuntque.
Hortandi genus acer habet precedere dudor.
Illum augent curfus adnixi «quare fequendo,
Atque indefelfi nodemque diemque feruntur.
A t Roma adverfi tantum mala glifcere belli
Accipiens, trepidare metu, nimiumque Neronem
Speraviffe queri, atque uno fibi vulnere pofle
Auferri reftantem animam, non arma, nec aurum,
Nec pubem, nec, quem fundant, fupereffe cruorem.
Scilicet Afdrubalem invadat ; qui ad prslia foli
Annibali fatis effe nequit : jam rurfus ubi arma
Avertifie fuo cognorit devia vallo,
Hsfurum portis Pcenum : veniffe fuperbo
Qui fratri certet, cui maxima gloria cedat
Urbis delet«. fremir amens corde fub uno
Ordo patrum , ac magno interea meditatur amore
Servandi decoris , quonam fe fine minanti
Servitio eripiat, divófque evadat iniquos .
Hos inter gemirus, obfcuro nodis opacs
Suceedit caftris Nero, qu« conjunda feroci
Livius A fdrubali valiti cuftode tenebat.
Belliger is quondam, fcitufque accendere Martem
Florue^at primo clarus pugnator in ¡e v o .
Mox falfo Isfus non «qui crimine vulgi,
Secretis 5'-ruris triftes abfconderat annos.
Sed poftquam gravior moles, terrorque periclo
Pofcebat propiore virum, revocatus ad arma
Tot csfis ducibus patri« donaverat iram.
A t non Afdrubalem fraudes latuere recentum
Armorutn, quamquam tenebris nox texerat afius.
Pulveris in clypeis veftigia vifa movebant,
Et properi fignum adcurfus, fonipefque virique
Subftridi corpus, bis clarum buccina fignum.
Prsterea gemino prodebant junda magiftro
Caftra regi, verum fratri fi vita fuperfit,
Qui tandem licitum focias conjungere vires
Confuiibus? fed enim folum (dum vera patefcunt)
Cundandi rellare dolum, Martemque trahendi ;
Nec coniulta fuga» fegni formidine differt.
Nox fomni genitrix mortalia pedora curis
Purgarat, tenebrsque horrenda filentia alebant,
Erupit fufpenfa ferens veftigia caftris,
Et muta elabi tacito jubet agmina paffu.
lllunem nadi per rura tacentia nodem
Accelerant, vitant fonitus, fed percita falli
Sub tanto motu tellus nequit, implicai adas
C«co errore vias, urabrifque ferentibus ardo
Circumagi fpatio fua per Yeftigia dudos*
Nam qua cürvâtâS finuatis flexibus attinia
Obliquât ripas, refluoque per afpera iapfii
In fefe redit, hac caffo ducente labore,
Exiguum involvunt fruftratis greffìbus orbetn,
Inque errore vis tenebrarum munu* ademtum
Lux urget, panditque fugam, ruit acer apertis
Turbo equitum portis, atque omnis ferrea late
Tempeftas operit campos. nondum arma manufque
Permixts, jam tela bibunt permiffa cruorent.
Hinc juffs Poenum fugientem fiftere, penns
Didss volitant, hinc lancea turbine nigro
Fert letum cuicumque viro, quem prendidit idus.
Deponunt abitus curam, trepidique coadas
Confi fttmt acies, & fpes ad prælta vertunt.
Ipfe inter medios ( nam rerum dura videbat )
Sidonius dudor, tergo fublimis ab alto
Quadrupedantis equi, tendens vocefque manufque,
Per decora extremo vobis quæfita fub axe,
Per fratris laudes oro, veniffe probemus
Germanum Annibalis : Latio fortuna laborat
Adverfis documenta dare, atque offendere quantus
Verterit in Rutulos dòmitor telluris Ibers,
Suetus ad Herculeas miles beffare columnas.
| Forfitan‘& pugtias veniet germanus in ipfas.
Digna viro, digna ©btieftor fpedàcula pieno ^
Corporibus properate folo : quicumque timeri
i Dux bello poterat, fratri jacet: unica nunc fpes,
Et psne e latebris infrado Livius svo
Damnatum offertur vobis caput, ite agite oro :
Sternite du6ìorem, cum quo concurrere fratri
Sit pudor, & turpi finem donate fened«.
At contra Nero : Quid ceffas çlaufiffe labores
Ingentis beffi? pedibus tibi gloria, miles,
Parta ingens , nunc accumula cepta ardua dextra»
Heu temere abdudo liquidi robore caftra,
Ni fatum abfolvit vidoria .^prsripe laudem.
Adventu cecidiffe tuo memorabitur hoftis.
Parte alia infignis nudatis callide canis
Livius : Huc juvenes, huc me fpedate ruentem
In pugnas, quantumque meus patefecerit enfis,
Tantum intrate loci, & tandem præcludite ferro
lam nimium pàtulas Pcenis graffantibus Alpes.
Quod ni veloci profternimus agmina Marte,
Et fulmen fubitam Carthaginis Annibai adfit,
Quis deus infernis quemquam noftrum eximat umbrisi
Hinc galea capite accepta, di da ho irida ferro
Sancit, & obtedus fenium fera prælia miffcet.
Illum, per cuneos & per denfiffima campi
Corpora tot dantetn leto, quot fpicula torfit,
Turbati fugere Macs, fugere feroces
Autololes Rodanique comas intonla juventus.
Fatidicis Nabis veniens Ammonis arenis
Improba mifcebat fecurus prslia fati,
Ceu tutante Deo, ac patriis fpolia Itala templls
Fixurum vano tumidus promiferat ore.
Ardebat gemma Garamantide csrula veftis,
Ut cum lparfa micant ftellarum lumina cslo,
Et gemmis galeam, clypeumque accenderai auro,
Callide cornigera dependens infula facros
Prs fe terrores, divumque ferebar honorem.
Arcus erat pharerræque viro, atque incoda c e r a l i^
Spicula, & armatus peragebat bella veneno.
Nec non cornipedis tergo de more repoftus ,
Suftentata genu per campum pondera conti
■ Sarmatici, prona adverfos urgebat in hoftes. 1 Tanto tranffiKum telo, per membra, per arma,
1
Coiifulis ante «culos, maguo clamore Sabellum
Hfpsrtabat ovans, & ovans Ammona canebat.
Noti tulit hanc iram, tantofque in corde tumores
Barbarico fenior, telumque intorfit, & una
Ir,edam ani namque fiinul viélori viélor ademit,
Adfilit audito tri (lis clamore ruina
Afdrubal, & casprantem Atabum raptare peremto
ffiemn.iferi fpolium cultus, auroque rigentes
Éiuvias, jaculum a tergo perlibrat ad offa .
Jim correpta mifer geminis velamina palmis
Carpebar propere, & tepidos nudaverac artus.
do l Ili, & facras vedes, atque aurea fila
Reddidit ex animo, fpoliatum lapfus in hodern, ,
At Canihus Libycre late poffeffor arena,
Qua celebre inviéli nomea pofuere Philsni,
Uiiem ovium obtruncat Rutilum, cui mille fub altis
lami gens balant ftabulis : ipfe otia molli
Éxe rcens cura, gelido nunc flumine foles
ijrangebat nimios pecori, nunc Istus in umbra
Tondebat ni ves fplendentia veliera' lans,
mit pecus e paftu quum fefe ad teda referret,
Nofcentes marres fpedabat ovilibus agnos.
deubuit clypei tranffixo proditus «re,
Et fero ingemuit ftabulis exiffe paternis.
Ac rius hoc Italum pubes incurrir, & urget,
Ut torrens, ut tempeftas, ut fiamma corufci
Fjlminis, ur Boream pontus fugit, ut cava currunt
Mubila, quum pelago cslum permifeuit Eurus.
Procer« ftabanr, Celrarum figna, cohortes,
Prima acies : hos impulfu cuneoque feroci
iixat vi fubita, & teffos errore viarum,
Nec foli fáciles, longique laboris anhelos
iwertit par rius gentem pavor : addere tergo
Hallas Aufonius, teloque inftare fequaci,
Nec donare fugam. cadit uno vulnere Turus,
Non uno Rhodanus, profligatumque fagitts
Lancea deturbat Morinum, & jam jamque cadeatem
Cfdenremque urget totas largitus habenas
Livius acer equo, & turmis abeuntibus infert
wnipedem : tunc averli turgenria colla
Dìripit enfe Mofs : difculfit pondere terram
Cùm galea ex alto lapfum caput, ac refidentem
Tarbatus rapuit fonipes in pr«lia truncum.
Hjc Cato ( nam medio vibrabat & ipfe tumultu )
Sifcri.nas, inquit, beffo quum amuimus Alpes ,
Hjc juveni oppofitus Tyrio foret, hei mihi quanta
CiiTavit Latio dextra , & quot fuñera Pcenis
ISnarunt pravi fuffragia triftia campi !
Japque inclinabant acies, cundifque pavorem
Gillorum induerat pavor, & fortuna ruebat
Silonia, ad Rutulos vidoria verterat alas.
Celfus, ceu prima reflorefeente juventa,
Ibat Confuí ovans, major majorque videri.
Ecce trahens fecum eanentem pulvere turmam,
Iwélor Agenoreus fubit, intorquenfque lacertis
Tela, fonat : Cohíbete fugam, cui cedimus bolli?
Ninne pudet? converfa fenex marcentibus annis
Agmina agit : nunc qusfo mihi nunc dextera in armis
jjgenerat, nofirique piget? mihi Belus avorum
Pjncipium, mihi cognatum Sidonia Dido
Nfimen & ante omnes kello numerandus Amilcar
M genitor mihi: cui cedunt montefque, lacufque,
campt atque amnes, frater: me magna fecundum
irrnago putat Annibali: me Bstis in oris
germano paff« mea prariia gentes.
« t a dum memorat, medios ablatus in hoftes*
•
U t nova confpedi fulferunt confulis arma,
Haftam prspropero nifu jacit : illa per oras
/Erari clypei, oc lorics tegmine fummo
Incidit haud felix humero, parceque petitum
Perftrinxit corpus, nec multo tinda cruore,
Vana fed optanti promifit gaudia Pceno .
Turbati Ruttili, confufaque pedora vilu
Terrifico, tum increpitans conamina conful:
Femineis lsfum vana inter cornua corpus
Unguibus, aut palmis credas puerilibus idum*
Ite, docete viri, Roman« vulnera fuerint
Quanta adferre manus. tum vero effunditur ingens
Telorum vis, & denfa fol vincitur umbra.
Jamque per extentos alterna ftrage virorum
Corpora fufa iacent campos, demerfaque in undata
Junxerunt cumulo crefcente cada vera ripas.
Ut quum venatu falrus exercet opacos
Diélynna, 6c l«t« pr«bet fpedacula matri,
Aut Pindi nemora excutiens, aut Menala luftrans
Omnis Naiadum plents comitata pharetris
Turba ruit, flriduntque fagittiferi coryti.
Tum per faxa fer«, perque ipfa cubilia fuf«,
Per valles , fluviofque, atque antra virentia mufeo,
Multa ftrage jaeent: exfultat vertice montis
Gratam perluftrans oculis Latonia pr«dam.
Audito ante alios fetiioris vainere, rumpit
Per medios Nero f«vus irer, vifaque virorum
/Equali pugna, Quid enim, quid deinde relidiitn eft
Itali« fatis? hunc fi non vineitis hoftem ,
Annibalem vincetis, aiti1 Ruit ocyus amens
In medios: Tyriumque ducem inter prima fremetitetn
Agmina ut adfpexit, rabidi ceu beliua ponti
Per longum fterili ad paftus jadata profundo,
Quum procul in fludu pifeem male iaucia vidit,
^ftuat, & luftrans nantem fub gurgite pr«dam,
Abforbet late permixtum pifeibus «quor.
Non reio mora, non didis : Haud amplius, inquit,
Elabere mihi, non hic nemora avia fallent
Pyrenes, nec promiifis fruftrabere vanis,
Ut quondam terra fallax deprenfus Ibera
Evafti noftram jnentiro fcxdere dextram.
H«c Nero, & intorquet jaculum, nec futilis idus.
Nani latere exrremo cufpis vibrata refedit.
Invadit ftrido fuper h«c interritus enfe,
Collapfique premens umbone trementia membra:
Si qua fub extremo cafu mandata referri
Germano vis forte tuo, portabimus, inquit.
Contra Sidonius : Leto non terreor ullo,
Urere Marte tuo, dum noftris manibus adfit
Adutum vindex. mea fi fuprema refèrre
Fratri verba paras, mando Capitoiia vidor
Exurat, cinerique Jovis permifeeat offa
Et cineres noftros . Cupienrem adnedere plura
Fervenremque ira Martis, tranfuerbérat .enfe,
Et rapit infidum vidor caput: agmina fufo
Sternuntur duce, non ultra fidentia Marti.
Jamque diem fòlifque vices nox abftulit atra,
Quum vires parco vidu, fomnoque reducunt :
Ac nondum remeante die, vidricia figna
Qua ventum referunt, claufis formidine caftris.
Tum Nero procera fublimia cufpide portans
Ora dueis c«li, Cannas penfavimus, inquit,
Annibai, & Trebiam & Thrafimeni litora tecum
Fraterno capite: i , duplica nunc perfida bella,
Et geminas arceffe acies, h«c pr«mia reftant, .
Q u i tu a tranfmiilìs o p ta rin t Alpibus a rm a .
T Coni’»