Hic primum rubuit civili fanguine Nereus • -
Cetera claffis abit fammis fpoliata cariáis .*
Ut Pagafaa ratis peteret cum Phafidos undas,
Cyaneas teilus emifit in aquora cautes,
Rapta puppe minor fabduda ed montibus Argo,
Vanaque percuffit pontum Symplegas inanem,
Et datura redit. jam Phoebum urgere monebat
Non idem Eoi color ztheris, albaque nondum
Lux rubet, & flammas propioribus eripit allris ,
Et jam Plejas hebet,- feilt januplaultra Boots
In faciem puri redeunt languentia caeli,
Majorelque latent Hella:, calidumque refugit
Lucifer ipfe diem. pelagus jam, Magne, tenebas,-
Non ea fata ferens, qua, cum faper zquora toto
Predonem fequerere mari. laffata triumphis
Defcivir fortuna tuis. cum conjuge pulfas, .
E t natis, totofque trabens in bella penates,
Vadis:adhuc ingens populis comitantibus exul.
Qusritur indignas fedes longinqua ruina,
Non quia te Superi patrio privare fepulcre
Maluerint : Pharias bullo damnantur arena :
Parcitur, Hefperiz, procul hoc ut in orbe remoto
.Abfcondat Fortuna nefas, Romanaque tellus
Immaculata fui fervetur fanguine Magni .
L I B E R T E R í I U S.
PRopulit ut clafTem velis cedentibus Aufler
Incumbens, mediumque rates tenuere profandtim,
Omnis in Ionios fpedabat navita fludu9:
Sol us ab Hefperia non flexit lumina terra
Magnus, dum patrios portas, dam lttora- numquatn
Ad vifus reditura fuos ,• redumque cacumen
Nubibus & dubios cernit vànefeere montes.
Inde foporifero cefferunt languida fomno
Membra ducis; diri tum piena borroris imago
Vifa caput moeltum per hiantes Iulia tetras
Tollere, & accenfo furialis fiare Sepulcro.
Sedibus Elyfiis, campoque expulfa piorum
Ad Stygias ( inquit ) tenebras, manefque nocentes r
Poll bellum civile trahet : vidi ipfa tenentes
Eumenidas, quaterent quas veflrts lampadas armis »
Preparar innúmeras puppes Acberontis adulti
Portitor.-in multas laxantur Tartara poenas.
Vix operi cunda dextra properante forores
Sufficiuut : iaffant rumpentes (lamina Parcas.
Conjuge me tatos duxifti, Magne , triumphos:
Fortuna eli mutata toris.: femperque potentes
Detrahere in cladem fato damnata matitos
Innupfit tepido pellex Cornelia bullo.
Hzreat illa tuis per bella, per aquora , fignis r
Dum non fecuros liceat mini rumpere fomnos,
E t nullum veftro vacuum fit tempus amori,
Sed teneat Cafarque dies , & Iulia noCles.
Me non LetJizz, conjux, obiivia ripa
lmmemorem fecere tui, regefque fiientum
Permifere fequi. veniam, te beila gerente,
In medias acies. numquam tibi, Magne, per umbras,
Perque meos manes generum non effe licebit.
Abfcipdis fruflra fèrro tua pignora, bellnm
Te faciet civile meum. Sic fata refugit
Umbra per amplexus trepidi dilapfa mariti.
JHe, Dei quamvis cladem, manefque minentur,
Major in arma ruir, certa cum mente malorum.
Et quid (a it ) vani terremnr imagine vifus ?
Aut nihil ed fenfus animis a morte relidum,
Aut mors ipfa nihil. Titan jam pronus in undas
Ibat, & igniferi tantum demerferat orbis,
Quantum deeffe folet liinz, fen piena futura eli,
Seu jam plena fait : tunc obtulit bofpita tellus
Puppibus acceffus faciles : legere rudentes,
Et polito remis petierurrt litora malo .
Czfar, ut emiffas venti rapuere carinas ,
Abfconditque fretum elaffes, & litore folus
Dux fletit Hefperio, non ilium gloria pulii
Lztifieat Magni : queritur, quod tuta per sequor*
Terga ferant holies, neque enim jam fafficit ulis
Precipiti fortuna viro : nec vincere tanti, .
Ut bellum diUèrret, erat. tunc pedore curas
Expulit jarmorum, pacique intentus agebat,
Quoque modo vanos popoli conciret amores,
Gnarus & irarum cauias, & fumma favoris
Annona momenta trahi. namque afferit urbes
Sola fames, emiturque metus, cum fegne potentes
Vulgus alunt. nefeit plebes jejuna timere .
Curio Sicanias tranfeendere juffus in urbes.
Qua mare telluretn fubitis aut obruit undis ,
Aut feidit, & medias fecit libi iitóra terras.
Vis illic irigeus pelagi, femperque laborant
Equora, ne rupti repetant confinia montes:
Beilaque Sardoas etiam fparguntur in oras.
Uttaque frugiferis eli infula nobilis arvis.
Nec plus Hefperiam Ionginquis meffibus uWs,
Nec Romana magis complerunt horrea terre.
Ubere vix gleba; fuperat, ceffantibus Auftris ,
Cum medium, nubes Borea cogente fab axem,
Eflufis magnum Libye tulit imbribus annum.
Hxc ubi far» provlfa duci, tunc agmina viiler
Non armata trahens, fed pacis habentla vuhuwr,
Teda petit patria, pro, fi remeaflet in urbem,
Gallorum tantum populis, Aritoque fubaéla ,
Quam feriem rerum longa pramitteré pompa,
Quas potuit belli facies ! ut vincuia Rheno,
. Oceanoque daret! celfos ut Gallia currus
Nobilis, & flavis fequeretur milla Britannisf
Perdidit: o qualem vincendo plurà triumphum i
Non ilium, tetis vadentem ccetibus urbes,
Sed tacita vjdere metu. non conllitit ufquam
Obvia turba duci : gaudet tamen effe timori
Tarn magno populis, & le non mallet amari-.
Jamque' St precipites fuperaverat Anxnris arces,’
Et qua Pontinas via dividit nda paludes,
Qua fublime nemns, Scytbics qua regna Diana;
Quaque.iter eli Latiis ad fommam fàfcibus Albam:
Excelfa de rupe procul janr con fpicit Urbem ,
Ariloi toto non vifam tempore belli :
Miratufque fua, fic fatur, meenia Roma:
Tene, Deutn fedes, non ullo Marte coacli
Deferuere viri! pro qua pugnabitur urbe?
Di melius,' quod non Latias Eous in orais
Nunc furor menbuit ; nec junflo Sarmata veìox
Pannonio, Dacifque Getes admillus : habenti
Tarn pavidum tibi Roma ducem Fortuna pepercif,
Quod^-beHum civile fuit. Sic fatur, Se Urbem
Attonitam terrore fubit. namque ignibus atris
Creditur ut capta rapturus mCenia Roma,
Sparfurufque deos. fait hac menfura timoris i
Velie putant, quodeumque potefl. non omini fella
Non fiflas latto voces fimulare tumultui
V ix odiffe vacai . Phcebea pilatia compier
Turba
Torba Patrum, nullo cogendi jure Senatus,
E latebris edufla fuis : non Confale facre
Fulferunt fedes : non proxima lege potellas
Prator. adeil: vacuaque loco ceffere curules.-
Omnia Caffar erat. privata Curia vocis_
Teflis adeil. federe Patres cenfere parati,
Si regnum, fi tempia fibi, jagulumque Senatus,
Exijinmque petat. melius, quod plura jubere
Ern b u it, quam Roma pati. tamen exit in iram
Viribus an poffenr obfiftere jura ; per unum
Libertas expetta virum . pugnaxque Metellus
Ut videt ingenti Saturnia tempia revelli
Mole, rapit greffus, & Czfaris agmina iumpens,
Ante fares nondum referata conllitit adis,
(Ufque adeo folus fèrrum, mortemque timere
Auri nefeit amor, pereunt diferimine nullo
Amiffa leges •• fed pars viliffima rerutn
Certamen movillis opes ) prohibenfque rapina
Viftorem Clara tellatur voce Tribunus :
Non nifi per nodrum vobis percuffa patebunt
Templa laftts, nullafque feres, nifi fanguine facro.
Sparfas, raptor,. opes. certe violata potellas
Invenit illa Deos, Craffumque in bella fecuta
Sava tribunitia noverunt pralia dire.
Detege jam ferrum , neque enim tibi turba verenda ell
Speflatrix fcelerum: deferta llamus in Urbe.
Non feret e noilro fceleratus premia, miles :
Sun^ quos prollernas populi, qua moenia dones.
Pads ad exhaufla fpolium non cogit egeflas:
Bellum Cafar habes. His magnam viclor in iram
Vocibus aCcehfasr Vanam fpem mortis honella
Concipis : haud (inquit) jugulo fe poiluet ilio
Noftra, Metelle, manus. dignum te Cafaris irà
Nullus honor faciet. te vindice tuta relida ell
Libertas ? non ufque adeo permifcuit imis
Longus fammi dies, ut, non fi voce Metelli
Serventur leges, malint a Cafare tolii i
Dlxerat: & nondum foribus cedente Tribuna
Acrior ira fabit : favos circutnfpicit enfes,
Oblitus fimulare togam. tum Cotta Metellum
Compulit audaci nimiuib defiilere ccepro.
Libertas, inquit, populi ; quern regna coercent,
Libertace perit ; cujus fervaveris umbram,
Si, quidquid jubeare, velis. tot rebus iniquis
Paruimu'- vidi: venia ell hac fola pudoris;
Degenerifque metus, nil jam potuiffe negari.
Ocyus avertat diri mala femina belli.
Damna movent pctpulos, fi quos fua jura tueutur.
Non fibi., fed dopino gravis ell; qua fervit, egellas.
Protinus abduflo patuerunt tempia Metello.
Tunc rupes. Tarpeja fonat, magnoque reclufas
Tellatur llridore fores : tunc condiius imo
Eruitur tempio multis intadus ab annis
Romani cenfas popoli, quern Punica bella;
Quern dederat Perfes; quern vidi prada Philippi:
Quod tibi', Roma; fuga Pyrrhus trepidante reliquit;
Quo te Fabriciiis regi non vendidit aura,
Quidquid parcorum mores fervallis avoruni;
Quod dites Alia populi roifere tributum,
Vidorique dedit Minoia Creta Metello ;
Quod Cato longinqua vexit fuper aquora C-ypfo .
Tunc Orientis opes; captonimque Ultima regum
Qua Pompejanis pralata eft gaza triumphis,
Egeritur : trilli ^fpoliantur tempia rapina;
Panperiorque fait tunc primum Cafare Roma.
Interea totum Magni fortuna per arbem
Secum cafaras in pralia moverat urbes.
Proxima vicino vires dat Gracia bello.
Phocaicas Amphiffa manus, fcopulofaque Cyrrha,
Parnaffufque jugo mifit défortüs utroque.
Bceoti coiere duces, quos impiget ambit
Fatidica Cephiffos aqua, Cadmeaque Dirce,
Pifaaque manus, populifque per-aquora mittens
Sicaniis Alpheus aquas; tunc Manata liquit
Areas, & Herculeam miles Trachinius CE*en.
Thefproti, Dryopefque fuunt, quercufque filentes
Chaonlo veteres liquerunt vertice Sella.
Exhaufit totas quamvis deledus Athenas,
Exigua Phosbea tenent navalia puppes,
Trefque petunt veram credi Salamina carina.
Jam dileda Jovi centenis venit in arma
Creta vetus populis, GnoffàfqUe agitare pharetras
Doda, nec Eois pejor Gortyna fagittis.
Tunc qui Dardamam tenet Oricon, & vagus aids
Difperfas filvis Athamas, & nomine prifco
Encheliz verfi teílantes fuñera Cadmi.
Colchis, Se Adriacas fpumans Abfyrtos in undas,
Et Penei qui rura colunt, quorumque labore
Theffalus- JEmoniatn vomer profcinait Iolcon.
Indé'lacelfitum primo mare, cum rudts Argo
.Mifcuit;iguotas temerato litore gentes,
Prim.ique cum ventis, pelagique furentibüs undis
Compofait mortale genus, fatifque per illam
Accefiit mors una ratem. tunc linquitur Emus
Thracius, Se popiiium Pholoe mentita biformem .
Deferitur Strymon tepido committere Nilo
Biílonias confuetus aves, & barbara Cone,
Sarmaticas ubi perdit aquas, (parfamque profundo
Multifidi Peucen unum caput aliuit Iilri .•
Myfiaque & gelido tellus perfufa Caico
Idalis, & himium glebis exilis Arisbe .
Quique colunt Pitanen, & qua tua muñera, Pallas ,
Lugent damnatz Phoebo vidore Gelena:
Qua celer eredis defcendens Marfya ripis
Errantem Maandron adit, miilufque refertur :
Paffaque ab auriferis tellus exire metallis
Padolon: qua culta fecat non vilior Hermus.
Iliaca quoque ligua manus, perituraque cailra
Ominibus petiere fuis : nec fabula Troja
Contihuit, Phrygiique ferens fe Cafar lu ll.
Accedunt Syria populi, defertus Orontes,
Et felix, fic fama, Ninos : ventofa Damafcus,
Gazaque, & arbuilo palm arum dives Idume.
Et Tyros inftabilis, pretiofaque murice Sidon,
Has ad bella rates non flexo limite ponti,
Certior baud ullis duxit Cynofura carinis.
! Phanices primi, fama fi ereditar, aulì
Manfaram rudibus vocem .fignare figuris.
Nondum fiumineas Memphis contexere biblos
Noverati & faxis tantum volucrefque feraque,
Sculptaque fervabant magicas animalia linguai.
Deferitur Taurique nemus , Perfaaque Tarfos,
Coryciumque patens exefis rupibus antrum,
Mallos, & externa refonaht navalibus dtgz.
Itque Cilix juila jam non pirata carina.
Movit & Eoos bellorum fama receffas, "
Qua colitur Ganges, toto qui folus in orbe
Odia nafcenti contraria folrere Phoebo
Audet, & adverfum fiudus impellir in Eurum :
Hic ubi Pellaus poll Tethyos'aquora dudor
Conllitit, & magno vinci fe faifas ab orbe e li.
Quaque ferens rapidum divifo gurgite fontera
Vailis