Ingenium Pati’«;, & fi clamoribus, inquit,
Turbar!'faeilepjr mentem ; iì,qb ujtima reruni,
E t deplorati mandaffent Marris habeuas.
Stat penfata diu bqlli feptentia, vincam,
Servando foyitos, urgentefque ultima fati.
N ulli; per Fabiani e vobit cecidiffe licebit.
Si ibcis piget, & fupremis effe cupido eft
Nominis Aufonii, tadetque in tempori; tali
Mullum, ctade nova. c|arst.que fragore ruin-e
Infignein feciffe locum , revocandus ab ¿{ri?
Flaminius vobis ed feflibus ; ille ruendi
Jam dudutn properans fignum aufpiciuinque dediffet.
An nondum pneceps, vicinaque fata yidetisi
Una, ut debellet, fatis eft vitloria Paeno.
State viri, & Pentite ducetti, cum optabije tetnpus
Depofcet dextras, tunc ifia ferocia di ci a
/Equeptur foilis,.- non eli ( «uhi credile ) non eli
Arduus in pugnas ferri Iabor, una recjqfis
Omnevjam pprjjs iq caqVpqm ¿ffuderif hora .
Magnum illud, folifque datum , quos miris euntes
J uppiter adfpqxit, magnitm eft ex hofte reverri.
Fortume LMfys ìncumbit, flatuque fecundo
Eidit agene puppim. dum definat aura, finufqtje
Deilituat tumidos fubduflo flamine véntns,
l a rem cunflari fuerit. non ulla perenni,
Ampiexu fortuna fovet. jant copia quanto
Arftior eff e nullo Tyriis certamine? quantum
Detritum eft fama: ? quin intér cererà, noftra
Haud laude ahfuerit, modo qui. fed pateere diiftis
Sit melius. jam vos acies & praftia & hòftem
Pofcitis ? o mancar , Superi, fiducia, tali».
Interea , exclufa majoris forte perieli,
Me folum , qusefo, ioti me opponite bello,
His diflis Èadius furor, & rabida arma quierunt 1
131 cnm turbatis placidum caput extu[it uudis
Heptunus, totumque yider, totpque videtur
Regnaror ponto, lievi fera murmuta venti
Eimittunt, nullafque movenr in iruutibias aias;
Tum fenftm infufa tranquilla per teqqora pace
Eanguentes tacito, lucent in litore Hucius.,
Senftt cura fagax Pani, fraudifqnc veneno
Aggreditur raentes : panca atque fise rpris aviti
Jugera, nee nuillis labius vertebat ara tris,
Mafficus uviferis addebat nomina glebis :
Hinc peftem placidam moliti, & fpargere caufiàs
J b caftra ambiguas, ferro ftammifque pepercit,
Suipeflamque loco pacem dedit, atte maligna:
Cen clandeftino traberetur foedere bellum .
Intelleélus erat Fabio, Tyriofquc videbat
Diilator fatvire dolos : at non vacat agri
Invidiar» gladics inter liruofque tiraere,
E t dubia morfus fama depeiìere pugna ;
Idonee reptatuem, & nequidquam ftepe trabendo
Huc illue caftra, & fcrutantem preti» Pcenuro,
Qua numerofa juga , & fcopulofi vertice colles
Exurgunt, claufit, fparfa ad-divortia tarma.
Hinc Laeftrygonite faxofo monte premebant,
A tergo rupes., undofis fqualida tetris.
Hinc Lanterna palus : nec ferri aut militis ufu»
Pofcebat regio, feptos fed firaude iocorum
Arfla fumee, pcenas miferae exaclura Suganti,
Urgebat, finifque aderat Cartbaginis armis.
Cun&a per & terras, & lati ftagna profondi
Condiderat fomnus, pofitoque labore di e rum
Pacem noite datam mortalibus orbis agebit.
At non Sidonium curis; flagranti» corda
Duilofeoj, vigilefque metus haurire Gnebant
Dona foporifera; qo^is. jam qiegjbra cubiii
Erigit, & fplvi circumdat pelfo Igonis,
Qua fupeg iqflratos ppojeflus gramfne can)pa
Prefferat ante, toros. tuqc ad teptorja, frauds
Fert greffus vicipa cicqv: qeq, degener ille
Beiliger), situs, taurinq qieiqbm. iacebat
Effultus tergq, % muicebat triftia fdmno.
Haqd procul hafta yiri tgrr* defixa propinqute,
Et dira e fuiqm» peqdebat cufpide caifis,,
Et clypeits cirpa, loricaque, & pnfis, & arcus,
Et telum Baleare, fimql tellure quiefcunt .•
Juxta leifo m*uus., juvenes in Matte probati,
Et fonipes ftrato carpebas gramina dorfa.
Ut pepulerp fovem iqtrantis veftigia fompum,
Heus, inquit, pariterque manus ad tela ferebat,
Qua: te cura vigil foffupi, germane, fatigati
Ac jam cqnftiterat, fociofque in cefpite. fofos
Incuflq rsvocat qaftrarum; ad oipnera planta .
T um Libyq d it ¿lot: Fabius me, noflibus tegrum ,
In curas Fabius nqs exeitat, ilia, fepeitus,
Heu ! fatis qua: fob rnpis currentibus bbftai,
Cernis ut armata circumfutidare corona,
Et vallet claufos colleitus miles in orbe.
Terum age ( nunc quOniam res arilo:) pdrcipe porroj
Quae meditata mihi. latos correpta per agros
Arrqauta adfueto belli de more, foquuntur .*
Cornibus ».rentes sdicain inneCiere ramos,
Sarmentique leves, froqtl religare maniplos,
Adqiotqs cum. fer.yorera dilperferit ignis,
Ut paftius. exultent ftimulante do ¡ore ju vend,
Et v»ga per coiles cervice incendla iadent.
Tum terrors novo trepidus laxablt iulquas
Cpftos excubias, majoraque npcie time bit.
Si. cordi, conlulta moras extrema recufaat ,
Accingamur, a it, genuino tentoria grelfa j m
Inde petuntingens ciypeo ceruice reporta:
Inter equos, interque viros, interque jacebat
Capta manq fpolia, & roranrij casde Maraxes.*
Ac dirum in foaino ceu.bellq capefferet, amens
Clamorem turn forte dabar, dextraque tremente
Anna tor® , & notum quxrebat fervidus enfem.
Huic Mago, invetfa quariens ut difpqlit harta
Beliaotem fomnum : Tenebris fortiiSme duftor
Iras compefce, arque in lucem pneiia differ.
Ad fraudetq, occultamque fogans, tatofque receptus
Nnnc nocte urendum e ft, arentes neclere frondes
Cormbas, & latis accenfa immittere fiivis
Armenra, oppofiti referent quo ciauftra manipli,
Ciermanus parat, atque ob&ftk evellere caftra •'
Einergamus, & ilic Fabto perfnadeat aftus,
Non certare dolis. nibil bine cunclante, fed acris
Incepti Leto juvene, ad tentona Acherrae
Feftinant, cut parca quies, minimumque foporis,
Nec notunl fomno nodes square .' feroci
Pervigit infervibat equo, foffumque levabat
Tradando, & fraenis »ra exagitata fovebat.
At focii renovant tela, arenremque cruorem
Ferro derergunt, & dant raucronibus iras.
Quid fortune loci pofcat, quod tempos, & jpfi
Quaenam agitent, pandunt, & coepns ire miniftrum
Haudifegttem hortantur, difcurrit teftera caftris,
Intentique docent quas fint properanda, monentque
Quuque fuos: tnftar trepidus, ftimulatque ruentes
Navus abire timor, dum caca filentia, dnmque
Majqres umbra;. rgpida jam fobdita pefte
Vir-
«¡«mita, atque altis fdrguht e cerftibus ignes .;
Hic vero ut glífcenté malo, & quaffanfibus ægra
Atmentis capita, ádjiit* prnguefeere flammé
clsptfo, & vi&çens fomos erumpere verter,
p t r colles dnrtiofque lues agit atra, per altds
Sixofi fcopulos moiitis iymphata feruittur
Corpo ra 'aritela foòuriìj átqúe qbfeflìs n&ribris igni
Udantur fruftia’ rAtìidi; mugiré juVenbi.
Per j u g a , t e r Vàlles:fertdt Vbicririià peftis, '
Jiiufquam flanit'é tristo, Vldiri'aque litrir» foigétit
Qliam multa fttiifttus 'cacto ;fnb; nòdè ferena •
Fludibits e triédiis (nlcator riàvita potiti
Apra videt ; quàrit riiriità vider, fervoribus atris
Cbm Caiàbfos uruht ad pinguia pabuta faltus,
Vertice G argani refiSens incendia paftór.
Hac facie fiibita volitaritum in montibus altis
F l a n : mar um, queis tutte cíciüit cuftodia fotti,
HOrrereV atque ipTos nullo fpargente Vagati
federe, & ,indoriattds paTci fub cóliibus igriesf
Catone esàflèHnt’,; &' fflagria folmina dextra
Tirferit omnipotens, an cæcrs tèrra cavernis
Ffderit egèftas àccerifo fulfufè flamifias
Iijfelix "tnlítá, iriedià in fortriiclîne quærUnt.
Jajnquè abèunt,.’faricéfgue v ì i çitus occupât àrmis
Pcbnus, & ih patnìos exultans ernicat agros.
Huc tarnen ùforié vigil proceflèrat arte règeridi
DKlator, Tfèbiam & Tiifci poft ftagna profondi,
Effet ut Arirlibali Fabium Romanaqae tela
Evafiffe fatis. quin St veftigia pulii,
Et greffus prèmèrét càftfir, n i, facra vocarest
Ad patrios veneranda deOs : tum verfus ad urbem
Alloquitur jrivèrièm, etri tnris trahftriittere figna,
Et belli fúmrnám ,■ primàfque jnbebat habenas ,
Atque his p'ra:format diefis, fingifque .monendo :
Sii fadiis nondum, Minaci, te caut» probare
Erudiit fortuna riièis, nèc drice re vèrba
Ad vením áécus^ ác pravis arcère valebunti
V|diiH tlàufùm Annibàlem : nil milés, & alae
Jiívere, aut den fié legro coirfèrta maniplis .
^eftor te,.folus claiifi, nec deinde morabor,
Diis firfè lire libare dapem, & folénhia ferre.
Nunc irerum atque ìteruni vinélum vel montibus altis,
Amnibus aut raprdis (modo pugna abfiftire) tradatai.
Interëài, crede experto, non fallimur : ægris
Nil mòvrflè falus rebus : fit gloria multis
Et placeat. nuippe égregium p roller nere ferro
Hoftem : fecrFabio fit vos fer varé triúmphus •
Mena tibi caíira atque intaélus vulnere miles
Creditur, hos nobis (erit hæc tibi gloria ) reddé.
Hra cernes Libycum huic vallo adfulrare léonem',
ïàm prædas òfferre trbi, jam vertere terga,
Aefpeòtantem adeo, atquè iras cum fraude coquentem .
Claude oro caftra, & Cunetas fpes eripe pugnai.
moriuifie fatis : fed fi compefcere corda
^Jon datur oranti, magno te jure pioque
Biclator capere arma Veto. Sic caftra relinquens
y allarat monitis, ac fe re ferebat ad urbem •
¡Pece auteni ftatu claifis Pbcenifla fecundó
i*ltorJ Cajeta?, Læfirygoniofque receífus
«ulcabat reftris, pórtufque intrabat apertos,
« t totus multo (pumabat remige pontus ;
JJ-um trepida? fremitu vitreis è fedibus antri
òj quoreè pelago fimul eiherffere forores,
|ftc pofTefla vident infeftis' litora' proxis.
iAtJ11 .rna8no percufia metù Nerela turba
f i u m t s propere icfttmnt ad lìtwa nòta,
Telebois med’fd furgunt qua regna profondo,
Pumicefeque procul fedes: immaiiis in antro
Conditur atbrupto Proteus , ac fpumea late
Cauribus objeclis rejeélat 'cærula, vates .
Is poftquam ( fat gnarus efum rerumque metufque )
Per varias lufit formas, & tetruit atri
Serperitis fqUamis, horrendaque libila torfit,
Et ftemuit torvo mutatus membra lèone,
Dicite, ait, quæ caufïa yiæ? qüiiVe.ora repente
Pervafit pâllor ? cür feire futura libido?
Ad quæ Cymodoce, nyinpharuth màxima natu
I tàlidum : Nofti, rioftros, præfage, timbres 1
Quid Tyria? ClaiTes, èreptaquè iitórà nòbis
Portendùnt? tiùrn migraiitur Rhoeteiâ regna
In Libyam Sùperis? aut hòs Sairàtiu's habebit
Navi ta jam portus ? patria num fede fugata?
Atladterti, & Câlpën ’eicfreiiia habitabithus antri?
Tum fic invólyeris repetita exordià rètro
Incipit ambiguus vates, referatque futura.*
Laomedonteus Phrygià cum fedit in Ida
Paftor, & erràntés diimofà per avia tauros
Arguta revocans. ad rofeida pafeua canna,
Audivit facræ lentus certamitia formé;
Turn mat ris currus niveos agitabat olores
Temporâ follicitus lîtis iervafle Cupido...
Parvulus ex humero corÿtus, & aureus arcus
Fulgebat, riutùque vetans trepidare parëntem
Monftrabàt^ gravidam telis fe ferre pharetram •
Aft alius nivea cómebàt fronte çâpillos
Purpurebs , ÆjË veftis religabat ami&us,
Cum fie fufpiràns roiêo Venus ore decoros
Alloquitur natos :. Teftis certifiima veiirs
Ecce dies piétatis àdefl:. quis credere filvis
Hoc aufit vobis ? dé forma atque ore ( quid ultra.
Jam fupereil rerum ? ) certat Venus : omnia parvis
Si mea tela dedi blando medicata, yenéno,
Si verter cælo ac terris qui feedera fanciV, .
Stat fupplex, cum vultis, avus ; vigoria noftrà
Cypros laumeas référât de Pallade palmas
Et Junone, Paphos centum mihi fomet in aris.
Dumque hæc aligeris inftat Cytherea, fonabat
Omne nemus gradiente dea. jam bellica virgo»'
/egide depofità atque alTuetum callide crinem/
Involvi, tum cònita cómam, pacèmque terenis
Connivens oculis i.bat, lucoque ferebat
Prædiéfo facræ vertigia concira plantæ.
Parte alia intrabat juflas Saturnia filëas,
Judicium Phrygis, & faftus partons, & Idam,
ajÎ ^ratr^s ^atu[a toros: poftrema nitenti
Adfolfit vulru ridens Venus: omnia circa,
Et nemora, & penitus frondofis rupi bus antra
Spirantem facro traxerunt vèrtice odorem.
Nec judex fedifle valet, felfique nitoris
Luce cadunt oculi, metuit dubitalfe videri.
Sed viéfæ fera Sella dea? vexere per æquor,
Atque excifa fuo pariter cum judice Troja eli*
Tum pius Æneas terris ja&atus & undis,
Dardanios Itala pofuit tellure penates •
Dum cete innabunr ponto, dum fiderà cselo
Lucebunt, dum fol Indo fe litore toilet ;
Hic regna, & nulls regnis per feeula metæ •
At vos o natte, curritdum immobile fiium,
Adriaci fugite infeurtas Saflonis arenas.
Sanguineis tumidus ponto milcebitur undis
Aufidqs, & rubros impellet in æquora fluélus,
Damnatôque deuxn quondam per carmina campo
N * Ætol«