Nec prius.inde domuni, quam tota no valla fsvos'
In ventres abeant, ut credas falcibus aétumv -
Dicere vix poffìs, quam multi talia plorenr,
Et quot venales injuria fecerit agros .
Sed qui fermones ? qu« feed« buccina farci« ?
Quid nocet hoc? inquit. tunicam mihi malo lupini,
Quam fi me toto laudet vicinia pago
Exigui ruris pauciifima fàrra fè c a n tem ;
Scilicet & morbis & debilitate carebis ,
E t luiìum & curam eftligies’, & 'tempora vitas
Longa tibi poft h«c fato meliore dabutuurj
Si tarctum -culti folus pofiederis agri,
Quantum fub Tatio populus Romanus arabat.
Mox etiatn fra&is aitate, ac Punica paifis
Pr«lia, vel Pyrrhum immanem, gladiofque MoIoiTos,
Tandem prò multi? -vix jugera bina dabantur
Vulneribus. merces ea fanguinis atque laboris
Nullts vifa umquam meritis minor, aut ingratas
Curta fides.patria;. faturabat glebula talis.
Pattern ipfum, turbamque caf«, qua fceta jacebat
Uxor, & infantes ludebant quatuor, unus
Vernula, tres; domini': fed magnis fratribus horum
A fcrobe vel falco rédeuntibus, altera coena
Ampljor, & grandes fumabant pultibus olite„
Nunc modus feic agri noftro non fiifficit horto.
Inde fere; fcelerum cauff«, nec ptura venena
Mifcuit y, aut ferro graflatur fiepius ulìum
Human« mentis viti sm, quam fasva cupido
Indomiti cenfus. nam dives qur fieri volt, :
E t cito yult fieri, fed quae reverentia. legiim?
Quis metus, aut pudor .eli umquam properantis avari?
Vivite contenti cafulis, & collibus iftis,
O pueri, Marfus dicebat & Hernicus olim ,
Veftinufque fenex: panem qusramus aratro ,
Qui fetis eft menfis. laudant hoc. nurcnna ruris,
Quorum ope & auxiiio, gratae poft mùnus arili«,
Contingunt homini veteris faftidia quercus.
H il veritum feciife voler, queni non pudet alto
Per glacfem perone tegi ; qui fummovet Euros
Pellibus inverfis. peregrina igpotaque nobis
Ad fcelus atque nefas, quodcumque eft, purpuraducit,
H«e illi veteres praeeepta minoribusi.. at nunc
Poft finem .Autumni media de no<*te fu pi aura
Clamofus juvenem pater excitat: accipe ceras,
Scribe puer, vigila, cauffas age, perlege rubras
Majorum leges, aut vitem pofce libello * .
Sed caput inta&um buxo, narefque pilofas
Anaotet, & grandes miretur Luelius alas .
Dirue Mauromm attegias, cartella Brigantum,
Ut locupletem Aquilani tibi fexagefi«ras arinus
Afferai: aut longos caftrorum terre labores. mi
Si piget r & trepido folvunt tibi cornua ventretn
Curn lituis auditap&Fes quod vendere portis
Pluris dimidio r nec te faftidia mercis
Uilius iiabeant ablegand« Tiberini ultra : •
Heu credas ponendoti» afiquid difcriminis inter .
Unguenta & coriun?.. lucri , bonus .eft-odor ex; re in
Qualibet,. illa tuo fententia Temper in-? orò
Verfetur, Dis atque ipfe Jove. digna, Poèt« r; i ;
Unde habeas., qu«ri>t nejmo*, fed oportet .habere*
Hoc ròonftrant vetulas pperis pofeentibus aflem ;
Hoc difcunt omnes ante Alpha & Beta puell«
Tahbus inftararem monitis; quenicumque parentem.
Sic pofiem- aftaii: die, fr vaniffimeì* quis te
Feftinare j,ubet? meUorem -prajfto tnagiftro*
Difeipulum * fecurus abi : , viiiceris^. ut Aim
Praeteriit Telamonem, ut Pelea vicit Achirfes
Parcendum eft tenéris ; nondum implévere medullsa
Nativ« mala nequitia: cum pea«re barbam
Caeperit,^& longi mucronem admittere cultri
Falfus erit teftis, vendet perjuria fumma 9
Exigua, Cereris tangens aramque pedemque.
Elatam jatn- crede nurum, fi limina veftra
Mortifera cum dote fubit. quibui illa premetur
Per fomnum digitis ? nam qus terraque marique >
Acquirenda putes, brevior via conferei itii.
Nuflus enim magni feeleris labor. h«c egonumqmm!
Mandavi, dices olim, nec talia fuafi : ^ ^
Mentis caufla mal« tamen eft, & origo penes te
Nam quifquis magni cenfus pr«eepit amorem,
Et Isvo monitu pueros producit avaros :
£t dbi per fuudes pacrimoniii coDcfupIicar©
Dat libertatem, & totas efTundit habenas
Curriculo ; qaem fi revoces, fubfiftere nefeit,
Et te contempto rapitur, merifque relislis.
Nemo iatis credit tantum delinquere . quantuna
Permittas: adeo indulgent fibi latina ipfi.
Cum dicis juveni fiultum qui donet amico.
Qui paupertatem levet attollatque propinqui,*
Et fpohare doces , & circumfcribere> 8c omni
Crimine divitias acquirere, quarum amor* in re eil11
Quantus erat patrias Deciorum in pecore, quantum I
Dilexit Thebas, fi Grascia vera, Menceceusj
In quarum fulcis legiones dentibus anguis
Cum-clypeis-nalbuntur ,• & borridà beila capeffunt I
Continuo, tamquam & tubicen furrexerit una.
Ergo ignem, cujus fcintillas ipfe dediffi,
Flagrantem late, &t rapientem con ¿la videbis ■
Nec tibi parcetur mifero, .trepidumque magtfi'rutn I
in cavea magno frersitu leo toilet alumnus.
Nota Mathematicis genefis tua: fed grave tardai I
.Expeiiare colos. morieris flamine nondum
Abrupto. jam nunc obflas, & vota moraris ;
Jam torqnet juvenem longa & cervina fenefìus.
Ocyus Archigenein qutEre, atque eme quod Mi th ri datai
CJompoluit, fi vis aliam decerpere ficntn,
Atque alias trainare, rofas. medicamen habendum ed,|
Sorbere ante cibum quod debeat ant pater aut Rti,|
Monftro volnptatem egregiam, cui nulla theatra,
Nulla square queas Pratoris.pufpita lauti,
Si fpectas quanto capitis diferimine cooflant
Incrementa domus, aerata multus in area
Fifcus, & ad vigilem ponendi Caftora nummi,
Ex quo Mars Ultor galeam quoque perd'idit, & rii I
Non potuit fervere fuas. ergo omnia Flora-,
Et Cereris hcet, & Cybeles aol«a rfelinquas :
Tanto majores bamana negotia ludi.
An magis obleélant animum jaéfata petauto
Corpora, quique folent reftum defeenderè fuirem,
Quam r n, CorycLa lem per qui puppe- moraris,
Atque babitas , Coro- femper tollend'us & Auftro,
Perditus, ac yiiis. facci naercator otentis ;
Qm gaudes pingue antiqua: de litote Creta:
Paffunr, & mumeipes Jovis advexiffe tagenas 1
Hic tamen ancipiti figens veitigia- pianta
tu ri mercede parar, brumamqtiè, fimemque I
r ilia, rede- cavet : tu propter mille- talenta,
Et centum villas temerarius, afpice portus
Et plenum magnis- trabibus mace.. plus hominum eft js® I
Ì; in- pelago, veniet elaffis quocumque vocarit- ^es lucri; nec Carparh-iuni, G-atulaque tantum
Aquora tcanfiliet: fed Iquge Calpe reliila, : i
AudieÈ I
K Herculeo ftrideutem gurgite Sotem.
ITrande opera pretium eft, ut tenfo folie revert«
|fn()e domum polTis, tumidaque fuperbus alnta
JOceani monfira, & juvenes vidiffe marinos.
fcon unus mentes agitat furor, ilfe forons_ I
■n manibus vultu Eumenidum- terretur & ignr.
fcic bove pereuifo mugire Agamemnona credit ,
Wut Itbacum. parcat tuntei-s licet atque tacemis,
Jcuratoris eget, qui narem mercibus implet
» d fnmmum latus, & tabula diftinguitur unda;
ICum fit caufa mali tanti & diferiminis hujus,
Äoncifu™ argentum in titulos faciefque mimitas.
Bccurrunt nubes & fuigura ; fol-vite fnnem,
Frcir.enti dominus damat, piperifque eoemptor;
fliil Color bic casli, nil fafeia nigra minatur :
■Edivum tonat. infelix , ac forfitan ipfa
llofte cadet fradrs trabibus, fluauque premetur
Ibrutus, & zonam teva morfuque tenebit.
Sed cujus votis modo non fuifecerat aurum,
Buod Tagus & rutila volvit Paclolus arena,
Frigida fufficient vela-ntes inguina panni,
jtxiguufque cibus, merfa rate nauftagus afletn
Dum rogat, & piila fe tempeftate tuetur.
iantis parta mails, cura majore, metnque
lervantur. MISERA eft magni cuftodia cenfus.
fjifpofitis prxdives hamis vigilare cohortem
'Servornm norhr Licinus juber, attonitus pro
’tledro, fignifqne fuis, Pb-rygiaque columna,
Atque ebore , & lata teftudi-ne. dolia nudt
Kon a-rd-ent C yn k i: G fregeris, altera fiet
fcras domus, aut eadem plumbo com-mifta manebit.
Aenfit Alexander , tefta cnm vidit in illa
■dagnuni habitatorem, quanto felicior hic, qui
3 . :1 cuperet, quam qui totum fibi pofeeret orbem ,
■afturus geftis aquanda pericula rebus.
Kdlum Numen babes, fi fit prudentia: fed re
Ijos facimus, Fortuna-, Deam. menfur» tarnen qua
lufficiat cenfus, fi quis me conlulat, edam.
In quantum, litis, atque fernes, & frigora pofeunt,
jl-jantum, Epicure, tibi parvis fuftecit i-n h o n 1 3 ,
Quantum Socratici ceperunt ante Penates,
umquam aliud natura-, aliud fapientia dicit.
Acribus, exemplis vid'eor te claudere-: m-ifee
^rgo aliquid noftris de- moribus: efbee fummani
pis feptem.ordinibus- quam lex dignatur Orbonis.
diac quoque-fi rugam trahit, extendirque labeilum ;
Sume .duos equites, fac terria quadringenta .
§Si nondum. implevi gremium, fi panditur ultra :
INec Crcefi fortuua umquam , nec Perfiea regna
fufficient animo., nec diviria: Narciffi-,
Endulfit Ca far cui Claudius omnia', cujus
waruic imperils uxorein occidere juffus..
S A T Y K Ä X V .
l/^V&is nefeir,. Volufi Bithynice, qualia* dfemens
INL^gyptus porrenta* colar ? Crocodilon adorar
ffars hiec: ilia pavet faturam ferpeatihus Ii>im.
regies facri nitet aurea cereoprtheci,
pimidio magic« refonant ubi- Memnone chord«,
¡Atque vetus Thebe eeiwum jacet obruta portis».
Jjhc c«ruleos, hic pifcem- flumini.s r illic^
Pppida torà* canem veneramur, nemo Diananr*-
wa rn & cepe nefas violare r ac frangere morf«#
O fanílas gentes, quibus h«c nafeuntur in hortis
Numinaí lanatis animalibus abftinet omnts
Menfa. nefas illic feetum jugulare capeílar;
Carnibus humanis vefci licet, attonito cum
Tale fuper coenam facinus narraret Ulyfles
Alcinoo, bilém aut rifum forrarte quibufdam
Moverat, ut mendax aretalogus. in mare nemo
Hunc abicit, fieva dignum veraque Charybdi,
Fingentem immane^ L«ftrygonas atque Cyclopas?
Nam citius Scylfam, vel concurrentia faxa
Cyanes, plenos & tempeftatibus utres
Crediderim, aut tenui percuflum verbere Circes,
Et cum remigibus grunniffe Elpenora porcis.
Tarn vacui capitis populum Ph«aca putavit?
Sic aliquis merito nondum ebrius, & minimum qui
De Corcynea temetum duxerat urna.
Solus enim hoc Ithacus nullo fub tefte canebat.
Nos miranda quidem , fed nuper Confule Junio
Gefta, fuper ealid« referemus meenia Copti ; ^
Nos volgi fcelus, & cun&is graviora cothurnis*
Nam fcelus a Pyrrha, quamquam omnia fyrmata volvas,
Nullus apud Trágicos populus facit. accipe noftro
Dira quod" exemplum* feritas produxerit «vo.
Inter finítimos vetus atque antiqua Cimultas,
Immortale odium-, & numquam fanabile vulnus
Ardet* adhuc Ombos & Tentyra. futiwnus utrinrquo
Inde furor vulgo, quod numina vicinorum*
. Odit uterque locus, quum folos credat habendos
Erte deos, quos ipfe eoiir. fed tempore fefto
Alterius popoli rapienda occafio cunáis
Vifa iniintcorunr primoribus, ac duci bus ; ne
L«tum,. h-ilaremque diem, ne magli« gaudia ccens
Semrrent pofkis ad' tempia & compita naenfis,
l Pervigilique thoro, queni notte ac luce jacentem
Septimus interea. fol invenir . hórrida fane
dígyptus, fed luxuria, quantum- ipfe notavi,
Barbara femofo non cedi« turba Canopo.
Adde quod & lácilis viiftoria de «nadidis &. .
Bl«fis, atque mero-* titubanribus. inde- vkorum
; Saltatus nigro» tibreine, qualiacumque
Unguenta, & flores, mult«que in fronte coro»«.*
Hinc jejunum odium, fed jurgia prima fonare
lncipiunt anisnis ardentibu6 : h«c tuba, rix«-
Dehinc clamóte pari concUtritur, & vice teli
S«vit nuda manus r pauc« fine vulnere mal« r
Vix cuiquam , aut nulli toto- certamine nafus
' Integer, afpiceres jam cunéte per agmina vultus;
• Dimidios, alias fàcies , & hiantia ruptis
Offa genis, plenos oculorum fanguine pugnos.
Ludere fe credunt ipfi tamera, & pueriles
' Exercere acies, quod nulia cadavera calcent,
Et fane quo tot rixantis millia tutb«
Si vivunt omnes? ergo acrior impetus,>& jana-
Saxa rncli-natis- per humum qu«fita lacertis
Incipiunr torquere , domeftica feditione
Tela, nec hone lapidem, quali fe Turnus,- & Aj’ar^
Vel quo Tydides percuífit pondere coxam
S /Ene«, fed quem vakant emitiere dextne
|. Illts diflimiles, & noftro tempore nat«. ÍNam -genus hoc vivo jam decreícebat Homero.
Terra* malos homines nunc educar, atque pufillos »
Ergo deus quicumque afpexit, rìder, & odit*
Ì; A. divertrculo- repetatur fabula . poftquam
Subiìdiis auifti,- pars altera pronaere ferrum^
r Audfet r & infeftts pugnami inftaurare fagittis*
L Terga fugs celeri pr«iUntibus omnibus inftaat,
I Qui