Die, pareant, leviterque vehant. ego vulnera do&um
Jungere, fupremique tugarn revocare cruoris
Eetiona petam. Sic imperfetta locutus
Eftugir. illi atra merfum caligine pettus
Confudit fenfus. pietas incerta vagatur ,
Difcordantque metus: impellunt credere Parca;•
Turbidus interea ruptis venientia portis
A g mina belligeri Capaneus agit squore campi.
Cornua nunc equitum , cuneos nunc ille pedeftrei.
Et proculcantes moderantum funera currus.
Idem altas turres faxis, Òr turbine crebro
Laxat, agit turmas idem, atque in ianguine fumar.
Nunc fpargit torquens volucri nova vulnera plumbo,
Nunc jaculum excuflo rotat in fublime lacerto,
Nullaque tettorum fubit ad tafligia -, qus non
Deferat hafta virum, perfufaque csede recurrat.
Nec jam aut Oeniden, aut Hippomedonta peremptos,
Aur vatem Pelopea phalanx, aut Arcada credunt,
Quin focium coiifle ani mas, & corpore in uno
Stare omnes: ita cuntta replet. non ullius stas,
Non cultus, non forma movet. pugnanubus idem;
Supplicibufque furit. non quifquam obfiftere contra ,
Non belli tentare vices. procul arma furentis,
Terribilefque jubas, & frontem caifidis horrent.
A t pius eletta murorum in parte Menaeceus,
Jam facer afpettu folitoque auguftior ore,
Ceu fubito in terras fupero demiflus ab axe,
Conftitit, exempta manifeftus callide nolci,
Defpexitque acies hominum, & clamore profundo
Convertit campum, juflìtque iìlentia Dello.
Armorum Superi, tuque o qui funere tanto
Indulges mihi, Phcebe, mori, dare gaudia Thebis,
Qus pepigi, & toto qua; fanguine prodigus emi •
Ferte retro bellum, captsque impingite Lerns
Relliquias turpes, confixaque terga foventes
Inachus indecores pater averfetur alumnos.
At Tyriis tempia, arva, domos, connubia, natos
Reddite morte mea. fi vos placida hoftia juvi,
Si non attonirìs vatis coniulta recepì
Auribus, & Thebis nondum credentibus haufi.
Hsc Amphioniis prò me periolvite terris,
Ac mihi deceptum, precor, exorate parentetn*
Sic a it, infìgnemque animam mucrone coruìco
Dedignantem artus pridem, mceftamque teneri
Arripit, atque uno qusfitam vulnere rumpit.
Sanguine tunc fpargit turres & meenia luftrar.
Seque fuper medias acies, nondum enfe remiiTo,
Jecir, & in fsvos cadere eli conatus Achivos •
All illum amplexs Pietas, Virtufque ferebant
Leniter ad terras corpus, jam fpiritus olim
Ante Jovem, & fu.nmis apicem fìbi pofeit in aftris •
Jamque intra muros nullo fudore receptum
Gaudentes heroa ferunt. abfceflerat ultro
Tantalidum venerata cohors. fubit agmine longo
Colla inter juvenum, lstifque favoribus omni
Concinitur vulgo, Cadmum atque Àmphiona fupra
Conditor. hi fertis, hi veris honore foluto
Accumulant artus, patriaque in fede reponunt
Corpus adoratum. repetunt mox bella perattis
Laudibus. hic vièta genitor lacrimabilis ira
Congemit, & tandem matri data Aere poreftas.*
Luftralemne feris ego te , puer inelyte, Thebis,
Devotumque caput, vilis ceu mater alebam ?
Quod moina nefas ? cui tantum invifa deorum t
Non ego monftrifero coitu revoluta notavi
Pignora, nec nato peperi funefta nepotes*
Quid referti* habet ecce luos Joca ila ducefque
Regnantefque videt. nos fsva piacula bello *
Demus, ut alterni* (placet hoc tibi, fulminis au&or \
Oedipodionii mutent diademata fratres .
Quid Superos hominefve queror ? tu fa;ve Menceceu
Tu miferam ante omnes properafti extinguere matre*
Unde hic mortis amor? qus facra infania menti?"1'
' Quolve ego conceprus , aut qua mala pignora faj;
Tarn diverfa mihi ? nimirum Martius anguis
Qusque novis proavum tellus- effloruit armis.
Hinc animi trifles, nimiufque in pettore Mavors
Et de piatre nihil, íponte en ultroque peremptus*
Irrumpis mceitas fatis nolentibus umbras.
Aft egomet Dañaos Capaneaque tela verebar.
Hscerat, hsc meruenda manus, ferrumque quod ameu$
Ipfa dedi. videa’ ut jugulo confumpferit enfem?
Altius haud quifquam Danaum mucrone fubiiTet.
Diceret infelìx etiamnum & cuntta repleret
Queftibus. abducunt comités, fatnulsque perofam
Solantes thalamoque tenent. fedet eruta multo
Ungue genas . non illa diem, non verba precantu®
Refpicit , aut vifus flettit tellure reliólos,
Jam vocis, jam mentis inops. fie afpera tigris
Foetibus abreptis Scythico aeferta fub antro
Accubat, & tepidi lambit vefligia faxi .
Nufquam ir^e ; fedit rabies, feritafque , famefque
O r is , eunt prster* fecura armenta, gregefque .
Afpic.it ilia jacens - ubi enim , quibus ubera pafcat,
Aut quos ingenti premat expettata rapina?
Hattenus arma, tuba;, ferrumque & vulnera, fed nun;
Cominus aftrigeros Capaneus tollendus in axes.
Non mihi jam foiito vatum de more canendum;
Major ab Aoniis fumenda audacia lucis.
Mecum omnes audete des. five ille profunda
Miflus notte furor, Capaneaque figna fecuras
Arma Jovem contra Stygis rapuere forores,
Seu virtus egreffa modum, feu gloria prsceps,
Seu magns data fama neci, feu Ista malorum
Principia, & blands Superum mortalibus ir s .
Jam fordent terrena viro, tsdetque profunds
Csdis, & exhauftis olim, Grajumque, fuifque
Milfilibus, latía refpexit in sthera dextra.
Ardua mox torvo metitur culmina vifu,
Innumerofque gradus ^ gemina latus arbore clufus
Aerium fibi porrat iter. longeque timendus
Multifidam quercum flagranti lumine vibrat.
Arma rubent una, clypeoque incenditur ignis.
I Hac, ait, in Thebas, hac me jubet ardua virtus
Ire, Menceceo qua lubrica fanguine turris.
Experiar, quid facra juvent, an fàlfus Apollo.
Dixit, & alterno captiva in meenia greflu
Surgit ovans. quales mediis in nubibus sther
Vidir Aloidas, cum crefceret impia tellus
Defpe&ura deos, nec adhuc immane veniret
Pelion, & trepidum jam tangeret Ofla Tonantem*
Turn vero attoniti fatorum in cardine fummo,
Ceu fuprema lues urbem, facibufque cruentis
£quatura folo turres Bellona fubiret ;
Omnibus e teélis certatim ingentia faxa,
Roboraque, & gravidas funds balearis habenas,
( Namjaculis, csloque vagis fpes unde fagittis O
VerUm avidi, & tormenta rotant, & molibus urgent*
Ille nec ingeflis, nec terga fequentibus umquatn
1 Detrahitur telis, vacuoque fub aere pendens Plana velut terra certus vefligia figat,
Tendit, & ingenti fubit occurrente ruina. .
Amo*
■mnis Ut incumbens longsvi robora pontis
Iaflìduis oppugnai aquis. jam faxa fatifcunt,
Emotsque trabes, tanto violentior ille
YSajvit enim majore falo ) quaflatque, trahitque
Ejolem sgram, nexus donee celer alveus omnes
■bfcidit, & curfu vièlor refpirat aperto.
ijtque petita diu celfus faftigia fupra
Sminuir, trepidamque adfurgens defaper urbepi
& ingenti Thebas exterruit umbra,
Increpat attonitos : Humilefne Amphionis arces,
Jroh pudor, hi faciles, carmenque imbelle fecuti ,
Kr, rfientita diu Thebarum fabula, muri?
¡Et quidnam, egregium profternere moenia molli
Itrufla lyra ? Simul infultant, grefluque manuque
J^olibus obftantes cuneos, tabulataque fsvus
Beftrqip abfiliunt pontes, te&ique trementis
Saxea frsna labant, difleptoque aggere rurfus
Utitur, & truncas rupes in templa, doraofque
•rscipitat, frangitque fuis jam mcenibus urbem*
Janique Jovem circa ftudiis diverfa fremebant
Argolici, Tyriique dei. patersquus utrifque
Afpicit ingentes ardentum cominus iras ,
ieque obftare videt. gemit infervante noverca
ftiber, & obliquo refpeèlans lumine patrem :
Nunc ubi fsva manus, meaque heucunabula flamms,
Fulmen, io ubi fulmen? ait. gemit au&or Apollo,
Quas dedit ipfe domos, Lernam , Thebafque rependit
Mi’ftus, & intento dubitat Tirynthius arcu.
fcuernos plangit volucer Danaeius Argos •
■let Venus Harmonis populos: metuenfque mariti
||tat procul, & tacita Gradivum refpicit ira •
¡ Increpat Aonios audax Tritonia divos •
Rnonem tacitarti furibunda fi lentia torquent.
poti tamen hsc turbant pacem Jovis. ecce quierant
f Jurgia, cum mediis Capaneus auditus ■ ip aftris :
! Nullane pro trepidis clamabat, numina Thebis
Statis? ubi infands fegnes telluris alumni
Bacchus, & Alcides ? piget infligare minores .
Tu potius venias, ( quis enim concurrere nobis
H>ignior? ) en cineres Semeleaque bufta tenentur»
Nunc age, nunc totis in me connitere flammis
Juppiter. an pavidas tonitru turbare puellas
jortior? & foceri thalamos exfeindere Cadmi?
Ingeinuit didlis Superum dolor, ipfe furentem
Rifit, & incufla fanélarum mole comarum :
ffiua’nam fpes hominum tumids poft prslia Phlegrs?
Tune eriam fenend^S', air. premit undique lentum
Turba Deum frendens, & tela ultricia pofcit.
Nec jam audet fatis turbata obfiftere conjux.
■pia dato nondum csleflis regia figno
•jfponte tonat, coeunt ipfs fine flamine nubes,
Rtcurruntque imbres : Stygjas rupifle catenas
■apemm, aur viéìam fupera ad convexa levari
■jar.imen, ^tnamve putes. pudet ifta timere
^zlicolas, fed cum in media vertigine mundi
■tare virum, infanafque vident d.epofcere pugnas,
Jdirantur taciti, & dubio pro fulmine pendent,
■aperat Ogygis fupra faftigia tu.rrjs
Jrcanum mugire polus., .cslumque tenebris
uterri: tenet Hie tamen, quas non videt arces,
attr^*s qooties mieuere procellis,
ait, in Thebas, his jam decet ignibus uti,
rf.novare facem, laflamque accendere quercum.
■ a ia dicentem toto Jove fulmen adaèlum
rnpuit. prima fugere in nubila crifla ,
W W m ptgef ymbo eadit. jamqne omnia lucent
Membra viri, cedunt acies, & terror utrimque
Quo ruat, ardenti feriat quas corpore turmas.
Intra fe ftrìdere facem, galeamque, comafque
Quarti, & urentem thoraca repellere dextra
Conatus, ferri cinerem fub peEtore traSiat.
Stat tamen, extremumque in fiderà verfus anhelat#
Peéloraque invifis obicit fumantia muris
Ne caderet. fed membra virum terrena relinquunt,
Exuiturque animus. paulum fi tardius artus
Cefliffent, potuit fulmen. meruifle fccundum.
L I B E R U N D E C I M U S .
POftquam magnanimus fuwas virtutis iniquse
Confumpfit Capaneus, expiravitque receptum
Fulmen, & ad terras longe com it ara cadentem
Signavit muros ultricis femita fiamma;:
Componit dextra viélor concufla piagarum
Jupiter, & vultu cslumque, diemque reducit.
Gratantur Superi. Phlegrs ceu feflus anhelet
Prslia, & Encelado fumantem impreiferit 7£tnam.
Ille jacet lacers complexus fragmina turris,
Torvus adhuc vifu , memorandaque faéia relinquens
Gentibus, atque ipfi non illaudata Tonanti.
Quantus Apollines temeratòr matris Averno
Tenditur: ìpfs horrent, fi quando peétore ab alt®
Emergunt volucres, immenfaque membra jacentis
Speèlant, dum mifers crefcunt in pabula fibrs.
Sic gravat injeèlus terras, hofliliaque urit
Arva, & anhelantem csiefti fulfure campum .
Refpirant Thebs, templifque tacentia furgunt
Agmina. jam finis votis, finifque fupremis
Planftibus, & natos aufs deponere matres.
At vaga palantes campo fuga volvit Achivos.
Nec jam aut hoftiles turms, aut ferrum mortale tinietur^
Omnibus ante oculos irs Jovis, omnibus ardent
Arma metu, galesque tonant, vifufque paventes
Ipfe fequi, & profugis opponere Jupiter ignes.
Inftat Agenoreus miles, eslique tumultu
Utitur, indomitos ut cum Maflyla per arva
Armenti reges magno Leo fregit hiatu,
Et contentus abit : rauci tunc cominus urfi,
Tunc avidi venere lupi, rabieque remifla
Lambunt degeneres aliens vulnera prsds •
Hinc premit Eurymedon, cui rufticus horror in armis y
Ruftica tela manu, patriumque agitare tumultum.
Pan illi genitor: tener hinc conatibus annos
Egreditur, juvenemque patrem puer squat Alatreus •
Felices ambo : fed fortunatior ille ,
Quem geiiuifle juvat, nec jam dinofeere promptutn ,
Qus magis arma fonent, quo plus eat nafta lacerto.
Arèlatur denfo fugientum examine valium .
Quas volvis, Gradi ve, vices? modo meenia Cadmi
Scandebant, fua nunc defendunt teèla Pelafgi.
Ceu redeunt nubes, ceu circumflantibus Auftris
Alternus procumbit ager, ceu gurgite cano
Nunc retegit bibulas , nunc obruit sftus, arenas,
Procumbit late pubes Tirynthia, alumni
Exuvias imitata dei. trux maeret ab alto
Amphitryoniades Nemesa in fanguine terga ,
Et fimiles ramos, fimilefque videre pharetras.
Stabat in Argolics ferrato margine turris
Egregius lituo dextri Mavortis Enipeus
Hortator, fed tunc miferis dabat utile fignum,
I i Suade