49* C L C L A U D I A N I DE LAUDÏB. STI LIC. LIB. IL
Sperabam nullas trabéis Gildone perempto
Nafci polle moras, etiam nunc ille répugnât,
Et tanto dubitat fafces præbere triumpho?
Qui mihi Maurorum penitus lacrimabile nomen
Ignorare dedit, pod has (EEnotria lentis
Vitibus intorquens hederás, & palmite largo
Vina fluens, Si vos adeo Stilicone curules
Augeri flagratis, ait, quas fola juvare
Fama potei! ì quanto me dignius incitet ardor.
Ut praefente fruar, confcendentemque tribunal
Prolequar, atque anni pandentem clauftra falutem?
Talibus alternant ftudiis, Romamque precantes
Pro cunftis hortantur eat. nec fegnius illa
Paruit officio, fed raptis protinus armis
Ocyor excuflo per nubila fidere tendit.
Tranfvehitur Túfeos, Appenninufque volatu
Stringitur: Eridanus clypei jam fulgurat umbra«
Conftitit ante ducem, tétrica nec Pallade vultum
Deterior, nec Marte minor, tremit orbe corufco
jam domus, & fummæ tergunt laquearía criftæ.
T um prior attonitum gratis affata querelis :
Servaras, Stilico, per te, venerande, curules,
Ornatas needum, fateor. quid profuit anni
Servilem pepulifie notam ? défendis honorem,
Quem fugis; & fpernis, tanta quem mole tueris;
Rei puis oblatum, pro quo labente refifìis?
Quænam caufa mors? quo me cunélabere rurfus
Ingenio? nullus Boreæ met us, omnis & Auftri
Ora filet, cecidit Maurus, Germania ceffir,
Et janum pax alta ligat. te Confule needum
Digna ferov? titulumve levem, parvique nitoris
Credimus, Augufti quem fe decorare fatentur ?
Sub juga quo gentes captivis Regibus egi?
Kum, fi prodigiis cafus natura futuros
Signât, polluimur macula? quod reris, Eois
Omen erat. quamquam nullis mihi cognita rebus
Fabula, vix tanto rifit de crimine rumor.
Opprobriis fiat nulla fides, nec litera venit
Vulgatura nefas: in quo vel maxima virtus
Eft tua, quod, nofiros qui confulis omnia Patres,
De monfiris taceas. pellendi denique nulla
Dedecoris fanélum violant oracula ccetum.
Nec mea funefium verfavit Curia nomen.
Pars feeleris dubitafle fuit, quscumque profana
Pagina de primo veniifet limite Phoebi,
Ante fretum deleta mihi, ne turpia caftis
Auribus 1 ralis fato rum exempla nocerenr.
Publicus ille furor ( quantum tua cura peregit Î )
Secretum meruit, lstetur quifquis Eous
Scribere defierit: fallos portenta Gabinos
Ifìa latent, propriam labem terfiffe laborent.
Cur ego, quem numquam didici fenfive creatum,
Gratuler exemtum? delitti pcenitet illos :
Nos nec credidimus. fuerit tarnen omnibus unum
Crimen, & ad nofiras manaverit ufque fecures:
Plus ideo fumenda tibi fafiigia juris,
Ne pereat. tam prifeus honos, qui portus honorum
Semper erat, nullo farciri Confule datnnum,
Excepto Stilicone, potefi. bene prsfcia tempus
Mens tua difiulerat. titulo tunc crefeere polies,
Nunc per te titulus. Confuí fuccurre gra varis
Confulibus. quicumque fuit, quicumque futurus,
Annum redde tuum, quem mox fecura fequatur
Pofteritas, nec jam doleat defenfa vetulias.
Sit trabéis ultor Stilico, Brutufque repertor.
Libertas populi primo tunc Confule Bruto
Reddita per fafces: hic fafeibus expulit ipfis
Servitium. infiituit fublimem Brutus honorem;
AlTeruit Stilico. plus eli fervafie repertum,
Quam qusfiiTe novum. quid tardius ore rubentì
Annuis, & folitus frontem circumfluit ignis?
Tandem vince tuum, qui vincis cunila, pudorem*
Hos etiam, quamvis eorrumpi munere nullo
Te certum eli, mirare libens, ac fufeipe cinéìus,
Quos tibi divino mecum Tritonia duxit
Pedine, tin&a fimul repetito murice fila
Contulimus penfis, & eodem nevimus auro,
Aurea quo Lachefis fub te mihi fecula texit.
Hic ego promifiam fobolem, fperataque mundo
Pignora prsiufi. veram mox ipfe probabis
Me vatem, noftrsque fidem venientia telae
Fata dabunt. Dixit, gremiotjue rigentia proferì
Dona, graves auro trabeas. infigne Mtnervam
Spirar opus. rutilis hic pingitur aula columnis,
Et facri Maris partus. Luciua labores
Solatur: refidet fulgente puerpera ledo.
Sollicitas juxta pallefcunt gaudia matris.
Sufceptum puerum redimita: tempora Nymphae
Auri fonte lavant. tsneros in {lamine rifus,
Vagitufque audire putes. jam creverat infans
Ore ferens patrem, fed avus maturior «vi
Martia reduro tradit prscepta nepoti.
Parte alia fpumis fucantem Serica frsna
Sanguineis, prima: fignatus fiore juvent»,
Eucherius fiedebat equum, jaculifque vel arca
Aurea purpureos tollentes cornua cervos
Aureus ipfe ferir. Venus hic in veda columbis.
Tertia regali jungit connubia nexu,
Pennatique nurum circumfiipantur Amores
Progenitam Augufiis, Auguftorumque fororem.
Eucherius trepido jam flammea fublevat ore
Virginis : arridet lato Thermantia fratri.
Nam domus hsc utroque petit diademata fexu,
Reginafque parit, Reginarumque maritos.
Talibus invitat donis, dextrsque gerendum
Diva fimul porrexit ebur. folennibus urnam
Commovet aufpiciis, avibufque incepta fecundat.
Tunc habiles armis humeros Dea vellibus ambit
Romuleis. Latii federunt pedore cultus,
Loricsque locum decuit toga, talis ab lllro,
Vel Scythico vidor rediens Gradivus ab àxe,
Depolito mitis clypeo, candentibus urbem
Ingreditur trabeatus equis: fpatiofa Quirinus
Frsna regit, currumque patris Bellona cruentum
Ditibus exuviis, tendens ad fiderà quercum,
Prscedit : iidorque Metus cum fratre Pavore
Barbara ferratis innedunt colla catenis,
Velati galeas lauro: propiufque jugales
Formido ingentem vibrat fuccinda feeurim.
Vidit ut optato fe Confule Roma potitam, v
Nunc, ait, Elyfii lucos ir rum pere campi,
Nunc libet ; ut tanti Curiis miracula voti
Fabriciifque feram, famae qui vulnere nuper
Calcatam fievere togam. jam prata choreis
Pulfent, nec rigidos pudeat iufilìe Catones.
Audiat hoc fenior Brutus, Poenifque tremendi
Scipiadae, geminis tandem quod libera damnis
Unius auxilio fafces Libyamque recepì .
Quod fupereft, unum precibus, fortilfime Conful,
IAdde meis, U rbique tuum largire parumper, Quem rogat, adventum; quam tu belloque fameque,
Depulfam terris iterum regnare dedtfti •
C L. C L A IRD I A M J DE LAUDIB. STILÏC. LIB. III. 4*;
Splendida ; fufeipiant alium te Roftra Camillum •
Ultorem videant fervatoremque Quirites.
Et popqlus, quem dudor ames : quibus Africa per te,
Nec prius auditas Rhodanus jam donat ariilas :
Ut mihi vel Maflyla Ceres, vel Gallica profit
Fertilitas, mefiefque vehant nunc humidus Aufler,
Nunc Aquilo: cundis ditefeant horrea ventis.
Qus tunc Flaminiam fiipabunt millia vulgi !
Fallax o quoties pulvis deluder amoretti
Sufpenfum, veniens omni dum crederis hora!
Spedabunt cupida matres, fpargentur & omnes
Flore v is , fuperes cum Pytnia culmina Confili
Arduus, antiqui fpecies Romana Senatus.
Pompeiana dabunt quantos profeenia plaufus ?
Ad cslutn quoties vallis tibi Martia ducet
Nomen, Aventino Pallanteoque receflu !
Nunc te confpiciatn cafiris, permitte, relidis,
Mox & cum genero trabeis vifura fecundis.
Hsc dum Roma refert, jam fama loquacibus ales
Pervolat Oceanum linguis, & mille citatos
Feftinare juber proceres: nullique feneduS’,
Non iter, hibernis obfiant nec fiatibus Alpes.
Vincit amor, meriti pridem, clarique vetuftis
Fafeibus ad focii properant & vindicis annum •
Sic ubi fòecunda reparavit morte juventam ,
Et patrios idem cineres, colledaque portat
Unguibus offa pi is, Nilique ad litora tendens,
Unicus ex tremo Phcenix procedit ab Euro;
Conveniunt aquila, cundaque ex orbe volucres
Ut Solis mirenrur aveni. procul ignea lucet
Ales, odorati redolent cui cinnama bulli.
Nec minor in caslo chorus eft. exfultat uterque
Theudofius, Divique tui. Sol ipfe quadrigis
Vere coronatis dignum tibi praparat annum.
Eft ignota procul, nollraque impervia menti
Vix adeunda Deis, annorum fqualida mater,
Immenfi ipelunca avi, qua tempora vallo
Suppeditat revocatque finu* compledirur antrum,
Omnia qui placido confumit numine, ferpens,
Perpetuumque viret fquamis, caudamque redudo
Ore vocat, tacito relegens exordia lapfu.
Vellibuli cuftos vultu Tonga va decoro
Ante fores Natura fedet, cuudifque volantes
Dependent jnembris anima. manfura verendus
Scribit jura fenex, numeros qui dividit aftris,
Et curfus ftabilefque moras, quibus omnia vivunt
Ac pereunt fixis cum legibus. ille recenfet
Incertum quid Martis iter, certumque Tonantis
Proficiat mundo; quid vetox femita Luna,
Pigraque Saturni :, quantum Cytherea fereno
Curriculo Phcebique comes Cyllenius erret.
Illius ut Phcebus ad limen confiitit antri,.
Occurrit Natura potens, feniorque fuperbis
Canitiem inefinat radiis. tunc (ponte reclufos
Laxavit poftes adamas. penetrale profundum
Panditur, & fedes avique arcana patefeunt •
Hic habitant vario faciem difiinéla metallo
Secula certa Iocis ; illic glomerantur aena •
Hic ferrata rigent, illic argentea candent.
Eximia regione domus, contingere terris
Difficiles, ilabant rutili grex aureus anni :
Quorum prscipuum pretioio corpore Titan
Signandum Stilicone legit. tunc imperat omnes
Pone fequi, di&ifque fimul conapellat euntes •
En, cui diftulimus melioris feda metalli ;
Conful adell. ite optati mortalibus anni,
Ducite virtutes, hominum florefeite rurius
Ingeniis, hilares Baccho frugumque feraces.
Non inter geminos Anguis glaciale Triones
Sibilet, immodico nec frigore fasviat Urfa •
Non torvo fremat igne Leo, nec brachia Cancri
Urat atrox zftas, madida nec prodigus urna
Semina prarupto dilTolvat Aquarius imbre.
Phrixeus rofeo producat fertile cornu
Ver Aries : pingues nec grandine tundat olivas
Scorpios. autumni maturet germina Virgo .
Lenior & gravidis allatret Sirius uvis.
Sic fatus, croceis rorantes ignibus hortos
Ingreditur, vallemque fuam, quam flammeus ambit
Rivus, & irriguis largum jubar ingerit herbis,
Quas Solis pafcuntur equi, fragrantibus inde
Cafariem iertis, & lutea lora jubafqne
Subligat alipedum. gelidas hinc Lucifer ornat,
Hinc Aurora comas. juxtaque arridet habenis
Aureus, & nomen prastendit Confulis, anr.us:
Inque novos iterum revoluto cardine curfus,
Scnbunt «thereis Stiliconem fiderà faftis
L I B E R T E R T I U S.
P R ^ E F A T I O .
TV^Ajor Scipiades, Italis qui foìus ab oris
In proprium vertit Punica bella caput,
Non fine Pieriis exercuit artibus arma.
Semper erat vatum maxima cura duci.
Gaudet enim virtus, teftes libi jungere Mufas •
Carmen amat, quifquis carmine digna gerit.
Ergo feu patriis primsvus manibus ultor
Subderet Hifpanum legibus Oceanum,
Seu Tyrias certa fradurus cufpide vires
inferret Libyco figna tremenda mari ;
Hsrebat doélus lateri, caftrifque folebac
Omnibus in medias Ennius ire tubas •
UH poli lituos pedites favere canenti,
Laudavitque nova esde cruentus eques.
Cumque triumpharet gemina Cartilagine vifla,
( Hanc vindex patris vicerat, hanc patris. )
Cum longi Libyam tandem poli iutiera belli
Ante fuas mcellam cogeret ire rotas;
Advexit reduces fecum viéloria Mufas,
Et lertum vati Martia laurus erat.
Nofter Scipiades Stilico : quo concidit alter
Hannibal, antiquo fievior Hannibale.
Te mihi poli quinos annorum, Roma, recurfus
Reddidit, & votis juflxt adelfe fuis.
QUem populi plaufii , procerum quem voce petebas
» Adfpice, Roma, virum. jam tempora define longae
Dinumerare v i s , vifoque alfurgere femper
Pulvere : non dubiis ultra torquebére votis •
Totus adell oculis, aderat qui mentibus olim,
Spe major, fama melior. venerare curulem,
Qua: tibi rellituit fafces. compleélere dextram,
Sub juga qua; Poenos iterum Romana redegit •
Excipe magnanimutn peélus, quo frasna reguntur
Imperii, cu jus libratur fenfibus orbis.
Os facrum, quod in sre colis, miraris in auro,
Cerne libens. hic eli fèlix beilator ubique,
Defènfor Libya:, Rheni pacator & litri.
Often*