Stamine fatorum claram fubrepfit in aulam -,
Ilicet ambitio nafci difcedere reiiutn j
Venutn cunfìa dari. profert arcana, clientes
Fallit, & ámbitos a principe veridit honores«-..
Ingeminat crimen, commoti pe$oris ignem
Nutrir, & exiguum ftiraulando vulnus acerbat «
Àc velut innúmeros amnes accedere Nerpus
Nefcit, & undantem quamvis hinc hauriat lftrum,
Hinc bibat aìfiivutn fepteno gurgite Nilum ,
Par femper, fimiliique meat: fio. fluéUbus; a uri
Fxpleri calor ille nequit. cuicumque monile
Contextum gemmis, aut praedia culta fuiiTent,
Rufino populandus erat, doniinoque parabat
Exitium fcecundus ager ; metuenda colonis
Fertilitas, Laribus pellit, detrudit avitis
Finibus, aut aufert vivis, aut oecupat hsres;
Congeft® cumulantur opes, opibufque rapiñas
Accipit una domus, popull fervire, coa&i,
Plenaque privato fuccümbunt oppida regno.
Quo velane rui,s? ;teneas utrumque iicebit
Oceanum, laxet rútilos tibi Lydia fontes,
Jungantur folium Croeii, Cyrique tiara;
Numquam dives eris, numquam fatiabere qusfiu.
Semper inops, quicumque cupit. contentus honefio
Fabridus parvo fpernebat muñera Regum,
Sudabatque gravi Confuí Serranus aratro,
Et cafa pugnaces Curios angufta tegebat . -
Ha?c mihi paupertas opulentior : hasc mihi te£la
Culminifius majora tuis. tibi quarit inanes
Luxuries nocitura cibos. mihi donar inemtas
Terra dapes. rapiunt Tyrios ibi v,ellera fucos,
Et piduratze faturantur murice vefies :
Hic radiant flores, & prati viva voluptas
Ingenio variata fuo. fulgentibus illic
Surgunt ftrata toris : hic mqllis panditur herba,
Sollicitum curis non abruptura foporera ..
Turba falutantum latas ibi perftrepit ades:
Hic avium cantus, labentis muñera rivi«
Vivitur exiguo melius. natura beatis
Omnibus effe dedir, fi quis cognoverit uti.
H*ec fi nota forent, frueremur limplice cultu :
Claffica non fremerent : non ftridula fraxinus iret:
Non ventus quateret puppes, non machina murQs «
Crefcebat federata fitis, praeduzque recentis
Inceftus flagrabat amor, nullufque pciendi
Cogendiye pudor, crebris perjuria neólit
Blandinis : fociat perituro federe ^extras.
Si femel e tantis pofeenti quifque negaifet,
Edera prastumido quatiebat corda furore.
Quìe fie Gastuli jaculo percuffa leasna,
Aut Hyrcana premens raptorem bellua Parthum,
Aur ferpens calcata furit? jurata Deorum
Majeftas teritur ; nufquam reverenda menfie,
Non conjux , non ipie fimul, non pignora casfa
Suffìciunt odiis: non extinxiffe propinquos,
Non notos egide fat eli« exfcindere ci ves
Funditus, & nomen gentis delere laborar.
Nec" celeri mittit leto; crudelibus ante
Suppliciis fruitur. cruciatus , vincla , tenebras ,
Dilato mucrone parat. proh fievior enfe
Parcendi rabies, conceflaque vita, dolori !
Mors adeone parum ? caufis fallacibus infiat :
Arguii attoniros fe judice. cetera fegnis,
Ad facinus velox : penitus regione remotas
Impiger ire vias. non illum Sirius ardens., .
Brumave Rhiphxo ftridens Aquilone retardat •
I Edera torquebant avida: przeordia cur*
Ed'ugeret ne quis gladios, neu perde re t ullum
Auguito miieraate nefas; non fleditur annis .•
Non astare labat. juvenum rorantia colla
Ante patrum vultus ftrida cecidere fecuri.
, Ibat grandtevus nato moriente fuperftes
Poft trabeas exful. quis prodere tanta relam
Fuñera, quis cades podìt defiere nefandas? .
, Quid tale immanes umquam geflìffe feruntur
Vel òdnis Ifihmiaca pino, vel rupe profurtda
Sciron , vel Phalaris tauro , vel carcere Sulla!
O mites Diomedis equi: Bufirjdis arte
Clementes, jam Cinna pius,jam Sparthace tenis
Kunno collatus eris. dejecerat amens
Occultis odiis terror ; tacitique fepultos
Sui'pitant gemiros, indignarique verentur.
At non magnanimi virtus Stiliconis eodem
Fcafla mero : medio folus fed turbine rerum
Contra letiferos riftus, contraqoe rapacem
Movit tela Feram , volucris non prspete carfu
Veclas equi, non Pegafeis adjutns habenis .
Hic cunilii optata qnies, hic fola perieli
I Turris erat, clypeulque trucem porreftus in hoflem.
Hic profngts fedes, adverfaque figna furori,
Servandis hic calfra bonis : huc ufque minaros
HKtebat, rettoque foga cedebat inerti.
| Haud fecus hiberno tumidus cum vortice torrens
Sara rotat volvitque nemos, pontefque revellit,
h rangitur objedlu ícopuli, tjn¡crenfqne meatum
; Spumat, & illifa montem circumtonat unda.
. Qua dignum te laude feram, qui'pene nienti,
Lapfqroque tuos humeros objeceris orbi?
Te nobis trepide ceu fidus dulce carine
O(tendete Dei, geminis que laffa procellls
Tunditur, & vitìo trabitur jam ceca magi (Irò,
. Inachius rubro perhibetur in equore Perféus '*
Neptuni domuifle pecus; fed tutior alis .
Te non penna vehit. rigida cum Gorgone Perfeus i
Tu non viperee defenfus crine Medufe.
Illum vilis.amor fufpenfe virginis e«if
Te Romana lalus * taceat fuperata vetulias •
Hercúleos conferre tuis jam definat aflus. •
j Una.cieoneum pafeebat filva leonem :
Arcadie faltum vallabar denribus unum
; Sevus uper: ruque o compre®» marre rebellis
. Non ultra Libye fines, Antee, nocebas • :
Solaque fulmineo refonabat Creta juvenco-
Lerneamque virens obfedsrat.Hydra paiud’em .
Hoc monfirum non una palus, non una tremebat
Inlula : ied Lana quidquid ditione fubaflum
Vivit, & a primis .Ganges horrebat Iberis.
Hoc ñeque Geryones triplex, nec turbidus Orci
Janitor equabunt, nec fi concurrat in unum
Vts Hydre, icylleque fames, & fiamma Chimere,
Certamen fubltme diu, fed moribus impar
Virtutum, feelerumque fuit. iugulare minatur:
Tu prohíbes, ditem fpoliat: tu reddis egentì,
Eruit: inftauras. accendit prelia; vincis.
Ac velut in fedo morbus crudefcere cado
Incipiens primos pecudum depafeitur arrus;
Mox populos urbefque rapir, ventifque pernftis
Corruptos Stygiam peftem defudat in amnes :
Sic avidus predo jam non per fingula fevit ;
Sed feeptris inferre minas, omnique peremto
| Milite y Romanas ardet profternere vires.
I Jam gentes lítrumque mover, Scythiamque receptar
I Auxij\
ys!Ho, traditqae fuas hoftilibus armis
¡^elliquias. miflis defeendit Sarmata Dacis ,
£, qui cornipedes in pocula vulnerat audax
ftiaflagetes, cefamque bibens Meotida Alanus,
fiìembràqùe qui ferro gaudet pinxiffe Gelonus,
RufinO colleda manus. yetat ille domati,
I n n e d i t q u e m o r a s , & c o n g r u a t e m p o r a d i f f e r ì .
Nam tua cum Ggticas firaviflet destra catervas,
Ulta Ducis focii ietum, parfque una manerer
Pelàlior, facilifque capi.- rune impius ille
Proditor imperii,.conjuratufque Getarum
Dlftulit inflantes elufo principe pugnas,
Hqnnorum laturus opem quos aflore bello
Norat, & invifis inox fe conjungere caftris.
Eft genus extremos Scythi-e vergentis in ortus
Trans gelidum Tanain: quo non faroofìus ullum
Ardos alit. turpes habitus, obfcoenaque vifu
Corpora ; mens duro numquam ce (fura labori .
Praeda cibus, vitanda Ceres ; ftontemque fecati
Ludus, & occifos pulcrum jurare parentes, .
Nec plus nubigenas duplex natura biformes
Cognati: optavit equis, acerrima nullo
Ordine mobilìtas, infperatique recurfus.
Quos tamen impavidus contra fpumantis ad Hebri i
Tendis aquas, 6c ante tubas, ferrumqne precatus;
Mavors, pubifero feu tu procumbis in /hmo ,
Seu te cana gelu Rhodope, feu remige Medo
Sollicitatus Athos, -feu cabgantia nigris
Uicibus Pangata tenentj accingerermecum, c 'f
Et Thracas defende tuos; fi li’tior adfit
Gloria, veftita fpolii.s donabere quercu.
Audiit ¡Ila pater, fcopuiifque nivalihusTEmi
Surgit, & hortatur celeres clamore minkiros :
Fer galeam , Bellona, mihi, nexufque rotacum ..
Tende, Pavor; frajna rápidos Formido jugales.
Feftinas urgete manus. meus ecce paratur .
Ad bellum Scitico, qui me de more tropieis
Ditat, & hofiiles fufpendit in arbore cri lias.
Communes femper litui, commnnia nobis
Signa canunt, juadoque fequor tentoria curro.
Sic fatus campo infilili, lateque fugaras
Hinc Stilico turmas, illinc Gradivus agebant,
Et clypeis ,& mote pares, fiat caffis utrique
Sidereis hirfuta jubis, loricaque curlu .
-'hitiiat, & larga fatiatur .vulnere cornus.
Acrior interea voto, inultoque Me gara
Luxuriata malo, meelta deprehendit in‘ arce
Jultitiam, diroque prior fie ore laceffit :
En tibi prifea quies,. revocataque fécula rurfus,
Ut rebaré ,. vigente-een noltra potentia ceflìt,
Nec locus eft ufquam Furiis. huc lumina flede.
Adfpice batbaricis jaceant quot mcenia flammis,'
Quas mihi Rufmus ftrages, quantumqne cruoris
Prsbeat, & quantis epulentur casdibus hydrii
Linque homines, fortemque meam : pete fiderà t nqtis
Autumni te redde plagis, qua vergit in Aultruiw
Signifer,, a:ftivo fedes vicina Leoni
Jam prifiem geminaque vacant confinia Libra, ini
Atque utinam per magna fequi couivexa liceret.
Diva refert ; Non ulterius bacchabere demens.
Jam poenas tuus ifte dabit : jam debitus uiror
Fnminet:, & terras^ni nunc, ipfumque fatigat
minerà; nec vili moriens condetur arena,
Jamque aderit laro promifius Honorius avo,
Nec forti: genitore minor , nec fratre corufco :
Qui fubigat Medos, qui cufpide pioterai Indos.
Sub juga venturi reges. calcàbitur afper-:
: Phafis equo, pontemque pati cogetur AràXes .
Tuque filimi gravibus ferri teligata càtenis 1
Espellere die, debellatafque draconum
Tonfa jubas imo Barathri condere .recefiu.
T>»m tellus -communis eric : turn limire nullo
Difcernetur ager : nec vomere fulcus adunco
Findetur: fubitis meftor gaudebit ariftis.
Rorabunt querceta favis : ftagnantia paftìm
Vina fluent, oleique lacus : nec murice tindis
•Velleribus quaretur honos: fed fponte rubebunt
Attonito pallore greges, pontumque per omnem
Ridebunt virides gemmis nafeentibus alga.
, L I B E R S E C U N D U S .
P R JE F A T I O.
pAndité defenfum reduces Helicona (brores. '
l Pandite ; pérmiflìs jam licer ire choris.
Nulla per Aonios hoftills' buccina campos
Carmina -mugiru deteriore vetat.
T u quoque fecuris pulfa iformidine Delphi*,'
i Floribus ultorem Delie 'cinge tuum.
Nullus Caftaliòs latices-, & prafeia fati
- Flumina pollntq Barbarmi ore bibit .
Alpheus late rubuit, Sicuiumqne per liquor
Sanguineas belli rettulit unda notas.
Agnovitque hovos abfens Arethufa triumphos,
Et Geticam- fenfi-t tede cruore necem •
•Immenfis, Stilico,‘ fuccedant otia curis;
| Et noftra patiens: corda remitte lyra.
iNec pudeat-iongos interrupiffe labores,
Et tenuem tóufis conftiroiffe moram.
Fertur & indomitus tandem poft pralia Mavors
Lafta per Odryfias fundere membra nives
i i tuÌ3ue u‘ > Polita clementior hafta,
Pieriis aures pacificare modis.
f ^ ^ ..P0-"1 edomitas Alpes1, defenfaque regna
J Hetperia, merita complexus fede parenrem
Audior adjeflo fulgebat fidere mundus:
Jamque tiiis, Stilico,- Romana potentia cùris,
E t rerum commiiTus apex. tibi eredita frarrum
Utraque majeftas, geminatque exercitus aula. ’
ixunnus ( neque euim patiuntur fava quietem
C-rimma, pollutaque negant aréfeere fauces)
lntandis iterum^ terras accendere béllis' ; ;
[nchoat, & Tólìto pacem vexàre tumulto . '
( c etiam fecum Qtrànam ràtione ' roebór
Spem vita-ftagilem ,-oua-tot depellere fludus
premo'r ninc bdiis : hinc milite cingor,
Heu móid agam? non arma mihi, non principis uilu
Auxiitatar amor . matura perlcula furgunt
Undique, & ìmpofin radiane cervicibus enfes.
Quid reftar, nifi crfnda riovo confondere ludu,
Infontefque mea populos mifeere ruina >
.Everfojuvat orbe mori, folatia leto
Exitium commune dàbit: nec terriras ante
’ Decedami. cum luce fimuliinquenda poreftas.
Hac tatus, ventis 'veluti fi frana remitrat
itolus, abrupto gentes fic objice fudit,
Laxavnque vtam bellis, & , ne qua maneret
Immums regio, cladem divifit in urbes,
Difpo