Namque feras aliis tallas Maurufia donum
Prabuit : buie foli debat, cea v ida, tributum.
Dum nos horribiles Libys ferutamur alumnos,
Europa vos interea perquirite faltas,
Et fcopulos. polita ludat formidine, paltor,
Securifque canat Stiiiconem fifiula filvis.
Pacet muneribus montes, qui legibus urbes,
Dixit, & extemplo frondofa fertur ab Alpe.
Trans pelagus. cervi currum fubiere fúgales,
Quos decus effe Dea primi fub limine cali
Rofcida fcecundls concepir Luna cavernis.
Par nitor intàdis nivibus. frons difcolor auro
Germinar, & (patio fummas aquantia fagos
Cornua ramofo furgunt procera metallo .
Opis frana tenet. fert retia rara Lycafte,
Auratafque plagas : immortalefque Moloífi
Lacrantes mediis circum juga nublbus ibant.
Quinqué alise paribus (Phcebe fie jufferat ) ,armis
Diverl'a regione ruunt; ducuntque cóhortem
Quaque fuam . varia formts & gente fequuntut ¡
Ingenioque canes, illae gravioribus apta
Morfibus: h e pedlbus celeres: ha nace fagaces;
Hirfutaque fremunt Creila, tenuefque Lacana,
Magnaque taarorum frailara colla Britanna:.
Dalmatia lucos abniptaque brachia Pindi ;
Sparfa comam Britomartis aglt. tu Gallica cingis
Lullra, Leontodame, .Germanorumque paludes
Eruis, & fi quis defenfus arundine Rheni
Vaftus aper nimio dentes curvaverit avo.
Nubíferas Alpes, Apenninique recelfus ,
Garganique nives Hecaerge promta fatigat.
Speluncas canibus Thero rimatur Iberas,
Informefque cavis urfos detrudit ab antris,
Quorum fape Tagus manantes fanguine ridus
Non fatiavit aquis, & quos jam frigore fegnes
Pyrenasa tegit latebrofis (rondibus fies ..
Cyrneis Siculifque jugis venata virago
Nebrophone, cervos aliafque in vincula cogit
Non fievas pecudes, fed luxuriantis arenas
Delicias, pompam nemorum; quodeumque tremendum
Dentibus, aut infigne jubis, aut nobile cornu,
Aut rigidam fetis. capitur decas omne timorque
Silvarum. non cauta latent : non mole refiílunt
Fortia : non volucri fugiunt pernicia curfu.
Hac laqueis innexa gemunt: hac claufa feruntur
Ilignis domibus. fabri nec tigna polire
S ufficiunt. rudibus fagis texuntur & ornis
Frondentes cavea, ratibus pars ibat onufiisr
Per fiera ,• per fluvios. exanguis dextera torpet
Remigis, & propriam metuebat navita rtrercem .
Per terram pars dutìa rotis, longoque morantut
Ordine plaufira vias, montani piena triumphi.
Et fera foilicitis vehitur captiva juvencis,
Explebat qu ibus ante famem : quotiefque reflexi
Confpexere boyes , pavidi t emone recedunt.
Jamque pererratis Libia fl agrantibus oris,
Legerat éximios Phoebi germana leones,
Hefperìdas qui fape fugant, ventoque citati*
Terrifica« Atlanta fubis, armentaque longe
Valiant Athiopum, quorumque impune fragola
Murmura pallorum numquam venere per aures<
Noti illos tada ardentes, non firata Uiperne
Lapfuro virgulta folo, non vocibus hcedi
¡Pendenti* (Emulata fames, non fofla fefellit.
■Ultro fe voluere capi, gaudentque videri
Tanta prada Dea. refpirant pafcqa tandem.
Agricola referant jam tuta mapalia Mauri.
Turn virides pardos & cetera colliglt Aufiri
Prodigia, immanefque fimul Latonia dentes,
Qui fedi ferro in tabular, auroque micantes,
Infcripti. rutilum calato Confule nomen
Per proceres & vulgus eant, ftupor omnibus Indis.
Plurimus ereptis elephas inglorius errat
.Dentibus. infedit nigra cervice gementum ,
Et fixum Dea quaffat ebur, penitufque cruentis
Stirpibus avulfis patulos exarmat hiatus.
Ipfos quin etiam nobis miracula vellet
Ducere: fed pigra cundari mole veretur.
Tyrrhenas fetus Libycos amplexa per undas
Clalfica turba fonat, caudamque a puppe retorquens
In proram jacit ufque leo. vix fublevat ununa
Tarda ratis. fremitus ftagnis auditur in imis,
Cundaque profiliunt cete, terrenaque Nereus
Conferì monftra fuis : & non aquare fatetur.
Aquora Ite vidor quoties per rubra Lyaus
Navigai, intorquet clavum Silenus, & acres
Alludane tonfis Satyri, taurinaque pulfu
Baccharum Bromios invitatit tympana remo*.
Tranlira ligant edera. -malum circumflua vèflit
Pampinus. antennis illabitiir ebria ferpens, -
Perque mero madidos currant faliuntque rudentes
Lynces, & infolits mirantur carbafa tigres.
DE BELLO GE T ICO LIBER.
P R JE F A T 1 O.
POft refides annos longo velut excita fomno
Romanis fruitur noílra Thalia choris.
Optatos renovant eadem mihi culmina coetus,
Perfonat & noto Pythia vate domus.
Confulis hic fafees cecini, Libyamque receptam,
Hic mihi proftratis bella canenda Getis.
Sed prior efngiem tribuit fucceflus ahenam,
Oraque patricius noílra dicavit honos.
Annuit hunc princeps titulum pofcente Senatu,
Refpice; judicium qnam grave,* Mufa, fubis!
Ingenio minuit merces properata favorem.
Carminibus venîam præmia tanta negant :
Et magis intento ftudium cenfore laborat,
Quod legimur medio confpicimurque foro.
Materies tamen ipfa juvat, folitumque timoris
Difturo magna fedula parte levât.
Nam mihi conciliât gratas Lfnpenfius aures
Vel meritum belli, vel Stiliconis amor •
Inta-
Nta&i cum dauftra freti coeuntibus asquor
Armatum feopulis audax irrumperet
Argo,
£etam Colchofque petens ; propiore
periclo
Omnibus attonitis folus poli Numina
Tiphys
Incolumem tenui damno fervafle carinam
Fertur, & ancipite«! montis vitaffe ruinam,
Deceptoque vagie concurfu rupis in alrum
Viclricem duxiffe ratem. ftupuere fuperba
Arte viri domita Symplegades , & nova pafla
]ura foli, cunilis faciles jam puppibus harent,
Ut vinci didicere femel. quod fi ardua Tiphyn
Navis ob innocua meritum fic gloria vexitj
Qua tibi prò tanti pulfo diicrimine regni
Sufficiant laudes, Stilico? licet omnia vates
In majus celebrata ferant, ipfamque fecandis
Argois trabibus jaflent fudaife Minervam ;
Nec nemoris tantum junxiiTe carentia fenfu
Robora, fed cafo Tmarii jovis augure luco.
Arbore prafaga tabulas animafle loquaces.
Plurima fed quamvis variis miracula monftris
Ingeminent teneras vinéluro carmine mentes,
'Harpyiaique truces, infopitifque refufum
Traélibus aurati cuftodem velleris anguem,
Et juga taurorum rapidis ambulta favillis,
Et virides galèis fulcos fcetafque novales
Martis, & in fegetem crefcentis femina belli :
Nil veris aquale dabunt. prohibere rapaces
Scilicet Harpyias, unaque excludere menfa
Nobilior titulus, quain tot potuiiTe paratas
In Latii pradam Geticas avertere fauces?
Anne ego terrigenas potius mirabor in ipfis
ProcubuiiTe fati's , vita quibus attulit idem
Principimi! finemque dies , quam caia Getaruna
Agmina, quos tantis aluit Bellona tropais,
Totaque fub galeis Mavortia canuit atas?
Per te namque unum mediis exuta tenebris
Imperio fua forma redit, clauftrifque io luta
Triitibus exangues audent procedere leges.
Jamque poteilates prifeus diferiminat ordo
Juilitia, quas ante pares eflecerat una
Nube timor, tua nos urgenti dextera leto
Eripuit, te&ifque fuis redduntur & agris
Damnati fato populi, ^irtute renati,
Jam non in pecorum morem formidine clauiì
Profpicimns iavos campis ardentibus ignes ;
Alta nec incertis metimur fìumina votis
Excidio latura moram : non pofeimus amnes
Undófam fervare fidem, nubefque fugaces,
Aut conjuratum querimur fpiendere ferenum,
Ipfa. quoque internis furiis exercita piebis
Securas jam Roma levat tranquillior arces.
Surge, precor, veneranda parens, & certa fecundis
Fide Deis, humilemque metum depone feneélas,
Urbs sequava polo, tum demum ferrea furnet
Jus in te Lachefis, cum fic mutaverit axem
Effideribus natura novis, ut flumine verfo
Eriger /Egyptum Tanais, Msotida Niius,
Eurus. ab occafu, Zephyrus fe prodat ab Indis,
Caucafiifq.ue jugis caiido nigrantibus Aulirò
Cecuias Aquilo glacie confiringar arenas,
Eatales huc ufque manus, crebrifque notata:
Prodigiis abiere minte : nec fiderà pacem
Semper habent, ipfumqne Jovem turbante Typhceo,
Si fas eli, tremuifie ferunt, cum brachia centum
Montibus armaret totidem, ipiramqne retorquens
Lamberet attoniras ereéiis anguibus Aritos.
Quid mirum , fi regna labor mortalia vexat ?
Cum gemini fratres, genuir quos afper Aioeus,
Martem fubdidennt vinclis, & in adira negatas
Tentarint munire vlas , deteritque revulfis
j Pene tribus feopulis cslefli machina bello.
Sed caret eventu nimius furor, improba numquam
Spes lutata diu : nec pervenere juventas
Robur Aloids : dum veliere Pelion Otus
Nititur, occubuit Pbcebo, morienfque Ephialtes
In latus obliquam projecit languldus Offam.
Adfpice, Roma, tuum jam vertice celfior hoftem ;
Adlpice quam rarum referens inglorius agmen
Italia detrufus eat, quantumque priori
Diflìmilis, qui cuntìa fibi celfura ruenti
Pollicitus, patrii numen jurayerat Iftri,
Non nifi calcatis loricam ponere Roftrts.
0 rerum farlque vices! qui feeda parabat
Romanas ad ftupra nurus, fua pignora vldit
Conjugibus permilia trahi. qui rnente profonda
Haulerat Urbis opes, ultro viifòribus ipfe
Prsda fuit. nollti quondam qui miliris auro
Aggreflus tentare fidem, defertus ab omni
Gente fua, manibufque redit truncatus & armis *
Hoc quoque quod veniam leti vaiuere mereri,
Si politis pendas odiis, ignofeere pulcrum
jam mifero, pceiiajque genus vidilfe precantem.
Qua: vindidla prior, quam cum formido fuperbos
Fleflit, & aiTuetum (poliis affligit egellasi
Sed magis ex aliis fluxit clementia caufis,
Confulitur dum, Roma, tibi. tua cura coegit
Inclufis aperire fugam, ne pejor in arilo
Steviret rabi.es ventur<e conlcia mortis:
Nec tanti nomea dirpemque abolere Getarum,
Ut propius peterere, fuit, procul arceat altus
Jupiter, ut deiubra Nums , fedemque Quirini
barbarie: ocults laltem temerare profànis
Podic, & arcanum tanti 'deprendere regni.
Quamquam fi veterum cerramina rire recordor,
1 unc etiam, pulcra cum libertate vigerenr,
Et proprio late florerent milite Patres,
Semper ab bis fama: petiere infignia beìlis,
Qu® diverfa procul tuto trans atquora vices
Exercerg dabant. currus regumque catervae
Inter abundantls fati ludibria duci®.
At yero Italiani quoties circumftetit atrox
Tempeilas, ijjfumque caput lrefura pependit;
Non Ufo vani ratio ventofa favoris,
Sed gravtter fpeélata falus : duélorque placebat,
Non qui precipiti traherer fimul omnia cafu,
Sed qui maturo vel fora vel afpera rerum
Confido momenta regens, nec triflibus Impar,
Nec.prò fucceflu nimius, fpatiumque morandi,
Vincendique modum inutatis nofiet habenis.
Cautius ingentes morbos, & proxima cordi
Ulcera Paonfo traélat foiertia cura,
Parcendoque fecat, ferro ne largius ailo
Irrevocandus eat fetlis vitalibus error.
Sublimi certe Curium canit ore vetuflas,
Aaciden Italo pepulit qui litore Pyrrhum.
Nec tnagis infignis Pauli Mariique triùmphus,
Qui captos niveis reges egere quadrigis. .
Plus fuga laudatur Pyrrhl quam vincla Jugurtha,
Et quamvis gemina fefium jam clade fugarit,
R r r Poft