5°4 C L . C L A U D I A N I D E VI. C O N S . H O N O R .
I potius genti reliquus, tantifque fupérftes
Danubii populis, i , noftrum vive tropsum.
Non tamen ingenium tantis fé cladibus atrox
Dejicit: occulto tentabat tramite montes,
Si qua per fcopulos fubitas exquirere poffet
In llhastos Gallofque vias. Ted fòrtior obftat
Cura ducis. quis enim divinum fallere pettus
Poffit, & excubiis vigilantia lumina regni ?
Cujus confilium non umquani repperit hoilis,
Nec potuit texifle fuum. fecreta Getarum
Nofle prior, celerique dolis occurrere fenfu..
Omnibus excluius cceptis confidic in uno
Colle tremens : frondefque licet depaftus amaras
Arboreo figat fonipes in cortice morfus,
Et tetris collega cibis annique vapore
Sa?viat autta lues, & miles probra fuperbus
Ingerat obfeflo, captivaque pignora monftret:
Non tamen aut morbi tabes, aut omne periclum
Dotta fubire fames, aut prieda? luttus ademta;,
Aut pudor, aut dittis movere procacibus ira?,
Ut male tentato toties fé credere campo
Cominus auderet. nulla efl vittoria major,
Quam qua confefTos animo quoque fubjugat hoftes.
Jamque frequens rarum decerpere transfuga robur
Caeperat, inque dies numerus decrefcere caftris .*
Nec jam feditio paucis occulta parari,
Sed cunei tota?que palam difcedere turma;.
Confequitur, vanoque fremens clamore retentat,
Cumque fuis jam bella gerit : mox nomina fupplex
Cum fletu precibufque ciet, veterumque laborum
Admonet, & fruftra juguium parcentibus offerti
Defixoque malis animo fna membra fuafque
Cernit abire manus, qualis Cybeleia quaflan?
Hybheus procul sera fenex revocare fugaces
T inm tu conatur apes; qua; fponte relittis
Defcivere favis i fonituque exhauftus inani
Raptas mellis opes, folitaeque oblita latebra;
Perfida deplorar vacuis examina ceris .
Ergo ubi prseclufie voci iaxata re mi fi t
Fraina dolor, notas oculis humentibus Alpes
Adfpicit, & nimium divertì flamine fati
Prsfentes reditus, fortunatofque revolvit
Ingreifus. folo peragens tum murmurc bellum 3
Protento leviter frangebat moenia conto,
Irridens fcopulos: nunc defolatus & exl'pes
Debita pulfaro reddit fpettaqula monti,
Tunc fic Aufonium refpettans asthera f&tur:
Heu regio funeila Getis, heu terra fini (Iris
Auguriis calcata mihi, fatiare nocentum
Cladibus, & tandem noiìris inflettere posata.!
En ego, qui toto fublimior orbe ferebar,
Ante tuum felix aditum, ceu legibus exul, .
Addittufque reus flatu propiore fequentum
Terga premor. qua; prima mifer, qua; funèra dittta
Polleriora querar? non me Pollentia tantum
Nec capta? cruciaftis opes. hoc afpera fati,
Sors tulerit, Martifque vices. non funditus armis
Concideram. ilipatus adhuc, equitumque catervis
Integer, ad montes reliquo cum robore ceffi,
Quos Apenninum perhibent. hunc effe ferebat
Incoia, qui Siculum porrettus adufque Pelorum
Finibus ad Ligurum populos complettitur omne§
Italia;, geminumque latus ftringonria longe
Utraque perpetuo difcriminat a:quqra tratta.
Huc ego continuum fi per juga tendere curfum,
Ut prior irata? fuerat iententia menti,
Jam defperata voluiflem luce, quid ultra?
Omnibus oppeterem fama majore peruftis:
Et certe moriens propius te, Roma, vide rem.
Ipfaque per cultas fegetes mors noflra fecuto
Vittori damnofa foret, fed.pignora nobis
Romanus, carafque nurus prædamque, tenebat.
Hoc magis exertum raperem fuccinttior agmen,
Heu, quibus infidiis, qua me circumdedit arte
Fatalis Temper Stiliço! dum parcere fingir,
Rettulit hoftiles ánimos, bellumque remen fo
E valuta transferre Pado . pro federa fysvo
Deteriora jugo! tunç vis exftinéU Getarum.
Tunc mihi, tunc letum pepigi. violentior armis
Omnibus expugnat noftram dementia gentem •
Mars gravior Tub pace latet, capiorque viciifitn
Fraudibus ipfe meis. quis jam iolaria feffo
Confiliümve ferat? focius fufpettior holle .
Atque utinam cunttos licuiffet perdere bello!
Nam quifquis duro cecidit cercamine, numquara
Defiit effe meus, melius mucrone périrent,
Auferretque mihi luttu leviore fodales
Vitta manus, quam hcfa fides. nullufne clientum
Permanet? infènfi comités: ödere propinqui.
Quid moror invifam lucem? qua lede recondatn
Naufragii fragmenta mei? queve arva requiram,
In quibus haud umquam Stilico,'nimiumque potentis
Italia; noflras nomen circumfonet au res ?
Haec memorans inflante fugam Stilicone tetendit
Expertas horrens Aquilas, comitatur euntem
Pallor, & atra fames, & faucia lividus ora
Luttus, & inferno flridentes agmine morbi.
Luflralem fic rite facem, cui lumen odorum
Sulfure casruleo nigroque bitumine fumat, ?
Circum membra rotat dottus purganda facerdos,
Rore pio fpargens, & dira fugantibus herbis
Nu mina purificumque Jovem Triviamque precatus 4
Trans caput averfis manibus jaculatur in Auftrum
Secum rapruras cantata piacula tedas ,
Acrior inrerea viíendi principis ardor
Accendi* cum plebe pattes, & fæpe. negatum
Flagitat adventum. nec tali publica vota
Confenfu tradunt atavi caluifle per urbem,
Dacica bellipotens cum fregerai Ulpius arma,
Atque indignantes in jura redegerat Arttos,
Cum fiifces cinxere Hypanim , mjrataque leges
Roman um flupuit iVfæotia terra tribunal.
Nec tantis patria? fludiis ad templa vocatus
Clemens, Marce , redis, cum gentibus undique cinttam
Exuit Hefperiain paribus fortuna periclis.
Laus ibi nulia ducum : nam flatnmeus imber in¡hoftem
Decidit: hunc dorfo trepidum fiammante ferebat
Ambuftus fonipes : hic tabefçenre folutus
Subfidit galea, iiquefattaque fulgure cufpis ^
Canduit, & fubitis fluxefe vaporibus enfes,
Tunc contenta polo mortalis nefcia teli
Pugna fuit : Chaldæa mago feu carmina ritu
Armavere Dgos : feu, quod reor, omne Tonantis
Obfequium Marci mores potuere mereri,
Nunc quoque præfidium Latió non deeflet Olympi,
Deficeret fi noflra manus, fed próvidas æther
Noluit humano titulos a u 1er re labori,
Ne tibi j^m’, princeps, focerijfudore paratam ,
Quam meruit virtus, anibirent fulmina laurum*
Jam toties procerés refponfa morandi
Rettulerant, donec, diflferri longius urbis
Communes non pafla preces, penetralibus altis
Profile
L. C L A ;u D I A N I DE V I . C O N S . H O N O R .
Profilüt, vulcufque palar» confefla 'corti feos
Impuíit ipfa fuis cunttantem Roma querelis “
Dilfimulata dtu trifles -in amore repulfàs
Veftra parens, Augufte, queror. quonam ufque tenebu
Prslatus mea vota Ligu§, * vetitumque propinqua
Luce frui, fpatiis <iifcernens gaudia parvis,
Torquebit Rubicon vicino npmine Tibrip ?
Nonne femel iprevifie fat e fl,. cum reddita bellis;
Africa .venturi lufit fpe Principis Urbena? ,
Nec duras-tantis precibùs permovimns aures ?
Afl ego frasnabam gemi nos-,, quibus altior ires,
Eletti candoris equos, & nominis arcum
Jam molita fui, per quem radiante decorus
Ingrederere toga, pugnie monumenta dicabam,
Defenfam titulo Libyam teilata perenni,
Jamque parabantur pomps fimulacra- futura?
Tarpeio fpettanda Jovi, calata metallo
Claflis ut auratos fulcaret remige fluttus,
Ut Maflyla tuos anteirent oppida currus,
Palladiaque comas innexus arundine Triton
Edomitis veheretur equis, & in «ere trementem
Succintts famulum ferrent Atlanta cohortes.
Ipfe Jugurthlnam fubiturus carcere pcenam
Prsberet fera c.ofla jugo, yi captus & armis,
Non Bocchi Syllsve dolis. fed prima remiito«
Num praefens etiam Getici me laurea belli
Declinare poteft? fedefne capacior ulla
Tants laudis erit? tua te benefatta morantem
Conveniunt, meritiique tuis obnoxia virtus,
Quod fervavit, amat. jam flavefeentia centum
Meífibus sílivs detondent- Gargara falces-,
Spettandófque irerum nulli celebrantia ludos
Circumflexa tapir centenus fécula, confuí.
His annis, qui luflra mihi bis demi recenfent,
Noflra ter Auguftos intra pomeeria vidi,
Temporibus variis: eadem fed caufa tropsis
Civilis diflenfus erat. venere fuperbi,
Scilicet ut Latio refperfos, fanguine currus
Adfpicerem ? quifquamne pia; lasranda parenti
Ñatorum lamenta putet ? periere tyranni,
Sed nobis periere ramen. cum Gallica vulgo
Pra’lia jattaret, tacuit Pharfalica, Cafar.
Namque inter focias acies cognataque figna
Ut vinci miferum, uumquam viciffe decorum.
Reflituat prifeum per te jam gloria morem
Verior, & fruttum fincera laudis ab hofte
Defuera jam redde mihi, fultofque furoris
Externi fpoliis fontes abiolve triumphos.
Quem, precor, ad finem Laribus fejuntta poteflas
Exulat, imperiumque fuis a fedibus errat?
Ccr mea, qua cunttis tribuere Palatia nomen,
Negletto fqualent fenio ? nec creditur orbis
Illinc pofle, regi ? medium non delerit umquam
Cali Phoebus iter, radiis tamen omnia luilrat.
Segnius an veteres Iftrum Rhenumque tenebant,
Qui noftram coluere domum ? leviufne tremebant
Tigris & Euphrates, cum federa Medus & Indus
Hinc peteret, pacemque mea fperaret ab arce?
Hie ili? maniere viri, quosNmutu<i virtus
Legit & in nomen Romanis rebus adoptans
Judicio pulcram feriem, non fanguine, duxit.
Hie proles atavum deducens ifclia Nervam,
Tranquillique Pii, belktorefque Severi .
Hoc ci vis dignare forum, confpettaque dudum
Ora refer, pompam recolens ut mente priorem,
Quem tenero patris comitem fufeeperat a v o ,
íNunc duce cam focero juvenem te Tibris adoret v
Orantem medio Princeps fcrmone refovit :
Numquam aliquid fruftra per me voluifle dolebìs,
O Dea, nec legum fas efl occurrere matri.
Sed nec poft Libyam ( falfìs ne perge querelis
Incufare tuos ) patria mandata vocantis
S previ mus. ad vetta miflb Stilicone curules,
iUf noftras tibi, Roma, vices prò principe confuí
Impleret, generoque focer. viaiflis in iilo
Me quoque, fic -credit pietas; non fanguine folo,
;.Sed claris potius fattis, experta parentem .
Cuntta quidem centum nequeam perftringere linguis,
Qua pro me mundoque gerit :. fed ab omnibus unum0
Si fama neodum patuit, te, Roma, docebo,
Subjettum noftris oculis, & cujus agendi-
Spettator vel caufa fui. populator Achiva
Bifloniaque plaga, crebris fucceifibus amens,
Et ruptas animis fpirans immanibus Alpes,
Jam Ligurum trepidis admoverat agmina muris,
Tutior auxilio bruma, (quo gentibus illis
Sidere confueti favet inclementia cali )
Meque minabatur calcato obfidere vallo,
:Spem vano terrore fovens, fi forte, remotis
Prafidiis, ungente me tu, qua veller , obirem
Conditione fidem: nec me timor impulit ullus,
jEt duce venturo ÌFetum, memoremque tuorum
Roma ducum, quibus haud umquam vel morte parafò
Fcedus lucis ainor pepigit difpendia fama.
Nox e r a t , ' f a t e ftellarutn more videbatn
Barbáricos ardere focos. jam claffica primos
jExcierant vig-iles, gelida ^curn pulcher ab Artto
Adventat. Stilico. medius fed clàuferat hoflis c
»Inter me focerumque viam, pontemqne tenebat,
Addua quo fciiTas fpumofior iheitat undas.
Quid facefet ? difterret iter ? diferimina nullas
’Noflra dabant adeunda moras, perrumperet agmen-? ISed paucis comitatus erat. nam plurima retro,
Dum nobis properat fuccurrere, liquerat arma
Extera, vel noflras. acies. hoc ¿ile locatus
I Ancipiti, longum focias tardumque putavit
l Expettafle manus , & noflra; pericuia tendit
Pofthabitis pulfare fuis, mediumque per hoflem
■ Flammatus virtute pia, propriasqne falutis
; Immemor, & flritto profternens obvia ferro,
. Barbara fulmineo fecuit tentoria curfu.-
Nunc mihi Tydiden attollant carmina vatum,
Quod juntto.fidens Itacho patefatta Polonis
Indicio, dapibufque fimul, religataque-fomno
Thracia fopiti penetraverit agmina Rhoeiì,
Grajaque rettulerir captos ad caflra jugales . ,
Quorum, fi qua fides augentibus omnia Mufis, '
Impetus exceflat Zephyros, candorque pruinas.
; Ecce virumtaciti qui nulla fraude foporis
Enfe paloni fibi pandit iter, remeatque -cruentus,
Er Diomedeis tantum prardarior aufis,.
Quantum lux. tenebris, manifeflaque prslia furtis.
Add'e quod & ripis fteterat muniti-or hoflis,
Et cui nec vigilem fas efl componete Rhcefum ,
Thrax erat: hic Thracum dòmitor, non tela.retardant,
Objice non h«fit fluvii.. fic il le minacem
Tyrrhenam labeiate manum pro ponte repellens
Tr^jecit ttypeo Tibrin, quo texerat Urbem
Tarquinio mirante Cocles, mediifq-ue fuperbus
Porfennam refpexit aquis. celer Addua noftro
Sulcatus focero. fed cura franarci,.Etrufcis
llle'xiabat tergura, Geticis hic pettora, bellis.
S f f Exere