4îoC
L C L A U D I A N I
O P E R A *
In P r o b i ni & O l y b r i i Fratrum Confulatum, Panegyris.
O l, qui flammigeris raundum compie-
xus habenis
Volvis inexhaufbo redeuntia fécula mota,
Sparge diem. nieliore coma , crinem-
que repexi
Blandius elato furgant temone jugales,
Efflantes rofeum franis fpumantibus ignem.
Jam nova germanis veftigia torqueat annus
Confulibus, lajtique pe'tanr exordia menfes.
Scis genus Auchenium, nec te latuere potentes
Anniadae : nam faepe foles duttori-bus illis
Inilauràre vias, & curiibus addere nomen.
His neque per dubium pender Fortuna favorem,
Nec novit mutare vices'j fed fìxus in omnes
Cognatos procedit honos . quemcumque requires
Hac de flirpe virum, certum efl de Confuíe nafci.
Per fafces numerantur avi, femperque renata
Nobilitate virent, & prolem fata fequuntur,
Continuum fimili fervantia lege tenorem :
Nec quifquam procerum tentat, licet sere vetulio
Floreat, & claro cingatur Roma Senato,
Se jattare parem: fed', prima fede relitta
Aucheniis, de jure licet certare fecundo.
Haud fecus ac racitam Luna regnante per Artto»
Siderea; cedunt acies, cum fratre retufo
JEmulus adverfis flagraverit ignibus orbis.
Tunc jubar ArttuFi langoet: tane fulva Leonis
Ira perir: PJauflro jam rara intermicat Atttos,
Indignata tegi : jam caltgantibus armis
Debilis Orion dextram miratur inermem.
Quem prius aggrediar? veteris quis fatta Probini
Nefciat, aut nimias laudes ignoret Olybri?
Vivit adhuc, completque vagis fermonibus aures
Gloria fufa Probi, quam nec ventura.filebunt .
Luilra, nec ignota rapiet fub pube Vetulias,
lllum fama vehit trans squora, aranfque remotas
Tethyos ambages, Atlanteofque reeefTus.
Audiit & , gelido fi quem Miotica pafcit
Sub Jove, vel calido fi quis conjunttus in axe
Nafcentem te, Nile, bibit. virtutibus ille
Fortunam domuit : numquamque levamibus alte
Intumuit rebus : fed mens circumfiua luxu
Noverai intattum vitio fervare rigqrem.
Hi? non divitias nigrantibus abdidit antris;
Nec tenebris damnavit opes : fed largior imbre
Sueverat innúmeras hominum ditare catervas.
Quippe velut denfos currentia muñera nimbos
Cernere fymper erat > populis undare Penates :
Aífiduos intrare inopes : remeare beatos.
Prxceps illa manus fluvios fuperabat Iberos
Aurea dona vomens. fic qu'is teliure revnlfa
Sollicitis fodiens rimatur collibus aurum ;
I Quantum (iagna Tagt rudibus flillantia venis
| Effluxere decus: quanto pretioia metallo
' Hermi ripa micat: quantas per Lydia culta
Defpumat rutilas dives Pattolus arenas.
Non, mihi centenis refonerìi li vocihus ora,
Multifidufque ruat. centum per pettora Phcebus,
Atta Probi narrare queam, quot in ordine gentes
Rexerit, ad fummi quottes fafligia juris
Venerit, Italia; late cum frana teneret,
Jllyricofque finus, & quos arat Africa campos#
Sed nati vicere patrem,. folique mereatur
Vittores audire Probi, non eontigit iili
Talis hohor, prima cum parte virefceret aevi.
Non conful cum fratre fuit. vos. nulla fatigat
Cura, diu. majora petens : non anxia mentem
Spes agir, & longo tendit pracordia voto.
Ccepiiiis, qua finis erat . primordia vedrà
Vix pauci meruere fenes: nietafque tenetis
Ante, genas dulces quam flos jùvenilis inumbret,
Oraque ridenti lanugine veftiat a;tas.
T u , precor, ignajrum doceas, Pamaffia, vatem,
Quis Deus ambobius tanti fit muneris auttor.
Poftquam fulmineis impellens viribus hoftem
Belliger Auguilus trepidas laxaverat Alpes, .
Roma Probo cupiens dignas perfolvere grates,
Seduta prò natis dominum flexura rogando
Ire parat. famuli currurn junxere volantem
Impetus, horribilifque Metus, qui femper agentes
Pralia cum fremita Romaiu coroitantur anhelo,
Sive petat Pathos, feu cufpfide turbet Hydafpen .
Hic ligat axe rotas : hic lub juga ferrea mittit
Cornipedes, rigidifque docet fervire luparis.
Ipfa, triumphatis qua poifidet aethera regnis,
Aflilit, innupta; ritus imitata Minerva.
Nam neque cariariem crinali flringere culru,
Colla nec ornatu paritur mollire retorto ;
Dextrum nuda latus, hiveos exferta lacertos,
Audacem retegit mammam, laxumque coercens
Mordet gemma finum. nodus, qui fublevat enfeni)
Album puniceo pettus difcriminat oftro.
Mifcètur decori virtus, pulcherque fevero
Arrnatur terrore pudor, galeseque minaci
Flava cruenfarum pratenditur umbra jubarum,
Et formidato clypeus Titana lacefiit
Lumine, quem tota variarat Mulciber arte.
Hic, patrius Mavortis amor, fcetufque iìotantur
Romulei, pius amnis inefl, & bellua nutrix.
Elettro Tiberis, pueri formantur in auro .
Fingunt ara lupam, Mavors adamante corufcat.
Jam fimul emims rapido velocior Euro
Fertur equis. ftridunt Zephyri, curfuque rotarum
Saucia dividuis clarefcunr nubila fulcis :
Nec traxere moras, fed lapfu protinus uno,
Quem
C L C L A U D I A N I r DE PROB. E T OL YB. CONS . 451
Quem pofcunt^ tetigere iocum ; qua fine fub imo
Anguftant adirum curvis anfraftibus Alpes,
Clauftraque conjettis fcopulis duriifima tendunr,
Non alia referanda manu, fed pervia tantum
Augufto, geminifque fidem mentita ty ran n is.
Semirutae tu rres , avulfaque moenia fum a n t.
Crefcunt in cumulum ftrages, vallemque profundam
^quavere ju g is . ftagnant immerfa cruore
Corpora.; turbanrur permifto funere manes *
Haud procul exatto la tu s certamine v itto r
Cefpite gramineo confederar, arbore fultus
Acclines bumeros. dominum gavifa coronat
Terra fuum, furguntque toris majoribus h e rb a .
Sudor adhuc per membra c alet, creberque recurrit
Halitus, & placidi radiant in callide vultus.
Qualis lerifera popu)àtus cade Gelonos
Procubat horrendum Getico Gradivus in Hamo.
Exuvias Bellona levar, Bellona tepentes
Polvere.folvit .equos, immenfaque cornus in hallam
Porrigitur, tremulifque ferit iplendoribus Hebrum.
Ut ftetit ante ducem difcuflas Roma per auras,.
Confcia ter fonuit rupes, & inhorruit atrum
Majeftate nemus. prior hic, O numen amicum,
jDux air, & legum genitrix, longeque regendo
Circumfufa polo, confors adjuntta Tonanti,
Die agedum, qua caufa via ì cur deferis arces
Aufonias, calumque tuum? die, maxima rerum*
Non ego vel Libycos ceflem tolerare vapores,
Sarmaticofye pati medio fub frigore Coros,
Si tu, Roma, velis. prò te quafeumque per oras
Ibimus, & nulla fub tempellare rimentes
Solfiitio Meroen, bruma tentabimus Iftrum,
Tum regina refèrt; Non me latet, inclite rettor,
Quam tua prò Latio vittricia caftra laborent,
Nec quod fervitium rurfus, Furiaque rebelles
Edomita paribus fub te cecidere triumphis.
Sed precor hoc donum cum libertate recenti
Adjicias, fi vera manet reverentia noftri •
Sunt mihi pubenres alto de femine fratres
Pignora cara Probi, fella quos luce creatos
Ipfa meo fovi gre mio. cunabula parvis
Ipfa dedi, cum matris onus Lucina beatum
Solveret, & magnos proferrent fiderà partus.
His ego nec Decios pulcros, fortefve Metellos
Pratulerim : non, qui Poenum domuere ferocem,
Scipiadas, Gallifque genus fatale Camiilos,
Pieriis pollent fludiis, muÌtoque redundant
Eloquio, nec. defidiis, dapibuique paratis
Indulgere juvat: nec tanta licentia vita
Abripit, aut mores atas lafciva relaxat:
Sed gravibus curis animum fortita fenilem
Ignea longevo fra;natur corde juventus.
Ulis, quam propriam ducunt ab origine fortem,
Oramus prsbere velis, annique futurum
Devoveas venientis iter, non improba pofeo .
Non infueta dabis. domus hoc de more requirit#
Annue., fic nobis Scythicus famuletur Araxes,
Sic Rhenus per utrumque latus: Medifque fubattis
Noftra Semiramia timeant infignia turres ;
Sic fluat artonitus Romana per oppida Ganges.
Duttor ad h<ec: Optata jubes, ultroque volentem,
Diva, rogas: non h*c precibus rentanda fuiflent •
Ufque adeone ineam condunt oblivia mentem ,
Ut pigeat meminifie Probi, quo vindice rotam
Vicfimus Hefperiam fefiafque refurgere gentes ?
Ante dabunt hiemes Nilum ^ per flumina dam£
Errabunt, _glacieque niger damnabitur Indus ;
Ante Thÿefteis iterum conterrita merifis
íntercifa dies refügos vertetur in ortus,
Quam Probùs a noflro poifit difeedere fenfu.
Dixerat, & velox jam nuntius advolat urbem.
Extemplo ftrepuere chori, collefque canoris
Plaufibus impubi feptena voce refultant.
Lætatur veneranda parens, & pollice dotto
Jam parat auratas trabeas, cinttufque micantes
Stamine: quod molli tondent de (lipite Seres,
Frondea lanigerae carpentes veliera filvæ .•
Et longum tenues trattus producit in airmm , .
Filaque concreto cogit Iqualere metallo.
Qualia purpureas præbebat candida veftes
Numinibus Latona fuis, cum facra redirent
Ad loca nutricis jana non errantia Deli.
Illa feros faltus & defólata rçlinquens
Mænala, laífato certis venatibus arcu,
Phcebus adhuc nigris rotantia tela venenis
Exftintto Pythone ferens. tune Ínfula notos
Lambit amica pedes, ridetque Ægæus alumnis
Lenior, & blando teilatur gaudia fiuttu .
Sic Proba præcipuo natos exornat amittu;
Quæ décorât mundum: cujus Romana poteftas
Fcetibus augetur. credas ex æthere lapfam
Stare pudicitiam, vel facro ture vocatam
Junonem Inachiis oculos ad vertere tempíis .
' Tâlem nulla refert antiquis pàgina libris,
Nec Latiæ cecinere tubæ, nec Græca veruftas:
Conjuge digna Probo; natn tantum coetibus exilât
Femineis, quantum iupereminet ille maritos:
Ceu fibi certantes fexus quid poifit uterque
Hune legere torum. taceat Nereida nuptam
Pelion. o duplici fçecundam Gonfule .matrem
Felicemqüe uterum, qui nomina parturit annis :
Ut fceptrûm geflere manu , iñembriíque rigentes
Apravere togas, fignum dat fummus hiulca
Nube pater, gratamque facem per inane rotantes
Profpera vibrati tonuerunt omina nimbi.
Accepir fonitus curvis Tiberinus in antris,
Ima valle fedens, arrettifque auribas hæfir,
Unde repentinut cæli fragor, ilicet herbis
Palientes thalamos, & flrutta cubilia mufeo
Deferir, ac Nympbis urnam commendar herilem.
llli glauca nitent hirfuto lumina vultu,
Cæruleis- infetta notis, reddenria patrem
Oceanum : crifpo denfantur gramine colla.
Vertice luxuriat toto crinalis arundo:
Quam neque fas Zephyris frangj, nec fole peruilanft
Ællivo candore mori: fed vivida fròndet
Æquævum complexa caput, taurina levantar
Cornua temporibus raucos fudantia rivos.
Diflillant per pettus aqua;, frons hifpida manat
Imbribus. in líquidos fòntes fe barba repettir.
Palla graves humeros velar, quam neverat uxpr
I lia , percurrens vitreas fub gurgite telas.
Eli in Romuleo procumbens infula Tìbri,
Qua medius geminas inrerfluit alveus urbes
Difcretas fubeunte freto : pariterque minantes
Ardua turrigeræ furgunt in culmina ripæ.
Hic fietit, & fubitum profpexit ab aggere votum
Unanimes fratres, juntto flipante Senatu
Ire forum, flrittafque procul radiare fecures,
Atque uno bijuges tolli de limine fafces.
Obftupuit vifu, fufpenfaque gaudia vocem
Oppreflam tenuere diu j mox inchoat ore .*
L 11 2 Reipi