3*6 J U V E N A L I S
Hac poicit ferrum .atque ignes., lise potio torquet.
Hac laeerat miftos equitum cum fanguine Patres.
Tanti partus equa, quanti una venefica eonfiat.
Oderunt natos ae pellice: netno repugnet ,
Nemo vetet. jamjam privignum occidere fas eft.
Vos ego, pupilli, monco , quibus amplior eft res*
Cuftodite animas, & nulli-eredite menfa.
Livida materno feryent adipata veneno.
Mordeat ante aliquis quidquid porrexerit illa,
Qua peperit : timidus praguftet pocula pappas.
Fiftgimus hac, altum Satyra fornente cothurnum
Scilicet ? et finem egreifi legemque priorum ,
Grande Sophocleo carmen bacchamur hiatu,
Montibus ignotum Rutulis, caloque Latino ?
Nos utinam vani: ied clamat Pontia , feci,
Confiteor, puerifque meis aconita paravi.,
Qua; depreòfa patent ; fecinus tamen ipi'a peregl,
Tune duos una faviifima vipera coenà?
Tune duos? feptem, fi ieptem forte fuiflent.
Credamus Tragicis quidquid de Colchide torva
Dicitur, & Progne , «il contra conor .• & illa;
Grandia monftra fois audebant temporibus, fed
Non prepter nummos. minor admiratio fommis
Debetur monftris, quoties facit ira nocentem
Hunc fexum ; & rabie . jecur incendente feruntur
Pracipites;* ut faxa jugis abrupta, quibus mons
Subtrahitur, clivoque latus pendente recediti
Illam ego non tulerim, qua computata & feelus ingens
Sana facit. fpeéìant fubeunrem fata mariti
Alceftim: & fitnilis fi permutano detur.
Morte viri cupiant animam iervare .carella.
Occurrent multa; tibi Belides, atque Eriphyla •
Mane Clytemneftram uutlus «on. vicus habebit.
Hoc tantum refert, quod Tyndarjs illa bipennenj
Infulfam & fatuam dextra lavaque tenebat.
A t nunc res agitur tenui pujmone rubeta :
Sed tamen & ferro, fi praguftaret Atrides
Pontica ter yi^H cautus .medicamina Regis.
ES A T T R A V I I , T fpes, & ratio ftadiorum in Catfare tantum ,
Solus ¿nitri trifles hac teropeftate Camcenas
Refpexir, rum jam .celebre* norique Poeta;
Balneolum Cìabiis, Rome: conducete furnos
Tentarent; nec fcediim ali! nec turpe putarent
Pr.tcones fieri ; cum defertjs Aganippes
Vallibus, efuriens migraret in atria Clio.
Nam fi Pieria quadrans tibi nulius in umbra
Oflendarur, ames nomen vi^lumque Macha:rce ;
Et vendas potius, commifta quod a udì io vendit
Stantibus, cenopborum, tripode?, armaria, ciilas,
Alcitboen Pacci, Tbebas & Terea Faufli.
Hoc farius quam fi dicas fuh judice, vidi,
Quod non vidifli. faci an r Equites Afiani,
Quamquam & Cappadoces faciant, Equitefque Bith yni,
Altera quos nudo traducit Gallia raio,
Nemo tamen lludiis indignum ferre laborem
Cogetur pofihac, nectir quicumque canoris
Eioquium vocale modis, laurumque momotdit.
Hoc agite, o jnvenes: circumfpicit, & ftimulat V O S .
Materiamque fibi Ducis indulgentia quatrit.
Si qua aliunde putas rerum ex peci an da tuarum
Prxfidia, atque ideo crocea; membrana tabelle
S A T Y R A VIT.
Impletur; Iignorum. alicjuld pofee ocyusì & qua
Componis, dona Veneris, Telcfine, marito:
Aut elude, & pofitos tinea pertunde libellos.
Frange miler calamo?, vigilataque pradia dele
Qui facis in parva fublimia carmina cella, *
Ut dignus venias hederis, & imagine macra,
Spes nulla ulterior: fiidlcit jam dives avarus
Tantum admlrari, tantum laudare difertos,
Ut pueri Junonis .avero, fed deflult ætas,
Et pelagi pariens, & .caffidis, atque ligonis.
Tædia tunc fubeunt animo*, tunc feque fuamquj
Terpfichoren edit facunda & nuda feneflus.
Accipe nunc artes, ne quid tibi conférât irte,
Quem colis, & Mufarum, & Apoliinis tede rellfia
Ipfe facit yerfus, atque uni cedit Homero
Propter mille annos. at fi dulcedine fama:
Succenfus recites, Maculonus commodat ædes ;
Ac longe ferrata domus fervine ju b e tu r,
In qua follieitas imìtatur janua portas.
Scit dare libertos extrema in parte fedentes
Ordinis., & magnas comitum difponere voces,
Nemo dabit xegum, quanti fubfellia confient,
Et quæ .conduélo pendent anabarbra tigillo,
Quæque reportandis pofita eft orcheftra cathedris.
Nos tamen Jtoc agirons, tenuique in pulvere fulcos
Uucimus, & litus tenui yerfamus aratro.
Nam fi difeedas, laqueo tenet arobitiofi
Confuetmlo mali, tenet infanabiie mulros
Scribendi cacoetbes, & agro in corde fenefeit.
Sed vatem egregium, cui non fit publica vena,
Qui nihil expofitum foleat deducere, nec qui
Communi feriat carmen triviale moneta ;
Hunc, qualem nequeo monftrare, & fenrio tantun,
Anxietate carens animus facit, omnis acerbi
Impatiens, cupidus filvarum, aptufque bibendls
Fontibus Aonidum. neque enim cantare lub antre
Pierio, thyrfumve poteft contingere fana
Pauperras, arque æris inops, quo noile, dieque
Corpus eger. fatur eft , cum dicit Horatius, Euhoi,
Quis locus ingenio: nifi cum fe carmine folo
Vexant, & dominis Cirrhe Nifæque feruntur
Peblora nofira duas non admittenfia curas ?
Magnæ mentis opus, nec de lodice paranda
Attonita:, currus, & equos, faciefque Deorum
Adfpicere, & quajis Rutulum confundat Erinnys.
Nam fi Virgilio puer, & tolerabile défit
Holpirium, caderent omnes a crinibus bydrl :
Sutda nibil gemeret grave buccina, pofeimus ut Cl
Non minor antiquo Rubrenus Lappa cothurno,
Cujus & alveolos, & iænani pignerat Atreus?
Non fiabet infelix Numitor quod miftat amico;
Qaintillæ .quod doner habet : nec defuit illi
Und.e em.eret muira palcendum carne leonem
lam domitum. confiât leviori bellua fumptu
Nimirum ; & capiunt plus inteftina poetæ.
Contentus fama jaceat Liìcanus in hortis
Marmoreis- at Serrano, tenuique Salcio
Gloria quantalibet, quid erit, fi gloria tantum eft?
Curritur ad vocem jucundam , & cartnen arnica
Thebaidos, lætam tecit cum Statius urbem,
Prqmifi.tque diem : tanta dulcedine captos
Afiicit ille animos, tantaque libidine vulgi
Auditur: fed cum fregit fubfellia verfu ,
Efurit, imaftam Paridi nifi vendat Agaven.
Ille & militiæ multis largitur honorem,
Semeftri vatum digitos circumiigat auro.
J U V E N A L I S S A T Y R A V I I . 327
0cf non dantr proceres, dabit hifirio'. tu Camerinos,
gareasy tir nobilium magna atria curas?
feétos PeFopea facity Philomela tribunos.
ad tamen invideas vatiy quem- pulpita pafeunt.
I a-S ti{ji Mecaenas ? quis nunc erit aut ^roculeius,
jrat pabius ? quis Cotta iterum? quis Lentulus alter?
Pane par ingenio pretiumv nunc utile multis
■altere, & vinum- toto* nefeire Decembri.
f efter porro- labor foecundìor, hiftoriarum
|criproresr petit hic plus temporis r atque olei plus.-
Jlamque oblila modi millefima pagina furgit
JlmnibaSr & crefeit multa damnofa papyro.
Mic ingens rerum numerus- fuber, atque operum lex«^
ramen inde feges? terr& quii fruflus aperta;?
Quis dabir hiftorico'y quantum d'aref aéfo legenti ?
Rd genus ignavum'r quod teélo gaudet & umbra ^
Rie igitur quid caufidicis- cÌvilia prafiènt
Officiar & rnagno- comites in fafee libelli?
j Jpfi magna fonant v fed tune cum creditor audit
Wra?cipueT ve! fi' terigit latus- acrior illov
||ui venir ad dubium! grandi* cum codice nomen y
ffunc immenfa cavi fpirant mendacia folles,
Ronfpuiturque finus ^ veram deprendere meiTem-
Si libet - hinc centum patrimonia caufidicorum,
Barre alia fohim Rufiatii pone Lacerta;.
Bonfedere d'uces : furgis- tu' pallidus Aja*
Ipifiurus- dtibia prò- liberrate ,. B’ubulcO'
Judice. rampe mifer tenfum jecur,: ut tibi lailo
togantur virides fcalarum gloria palma.
Quod vocis pretium? ficcus petafunculus, & vas
ffelamidum, aut veteres , Afrorum epimenia, bulbi ;‘>
But vinum Tiberi deveèlum, quinque lagena •'
gi quater egifii y fi contigit aureus unus,,
■nde cad'unf partes ex feedere pragmaticorum^
¿milio dabitur, quantuirr petet : & melius notf
ffigimus. hujus enim fiat currus* aheneus, alti
Ruadrijuges in vefiibulis, atque- ipfe feroci
Bellatore fedens cutvatum haftile minatur
Eminus,. & ftatua meditarur pralia> l'ufcav
Bic Pedo conturbar, Matho deficit,-, exitus hic eft-
■ongilli y magno cum; rhinocerote lavari
¡Qui fofet y & vexat lutulenta? baln'ea turba',:
■erque' forum juvenes l'ongo- premic aflere Medos,.
jEmpturos- pueros v argentum-, myrrhina Y villas .•
■ponder enim- Tyrio* ftlataria purpura filov
Tt tamen- hoc' ipfis e fi utile: purpura vendit'
BCaufidicunT, vendunt ametHyftnia': convenit illis1
Et ftrepitu, & facie majori's vivere cenfus ,•
Red finem impenfie notf fervat prodiga Roma.-
Eft redeant veteres,- Ciceroni nemo-* ducentos
Rune dederit nummos,- nifi» fulferit annulus ingens.
Refpicit hoc prinium qui litigat, an tibi fervi ^
BOfio'y d'ecem^ comifés,: pofi te an fit fella r togati
SAnre pedes .• ideo6, conduéia Pàulus agebat
Rardonyche , atque- ideo- plurisquam Coifus agebat,?
IQuam Bafiius. rara* in tenui facundia panno .
licet fl'entem- Bafilo; producere matrem ?!
m i bene dicentem Bafilurm ferat ?' accipiat te
jGallfa’y vel potius nutricula caufidicorum»
Pfrica’r fi. placuit mercedem iitìponere lingua „•
Reclamare doces,. o ferrea peóìora Veftì ?
pum perimit fa;vùs clafiìs numerofa tyrannosV
mm qujecumque fedens* modo lègerat, ha;c eademftan*
noferet, atque- eadem canrabit verfibus- iifd'em ^
Pccidit miferos crambe reperita- magiftros ^
Vims color, & quod fit cauif«E genus, atque ubifumma'
QusfiiOy quse venianr diverfa parte lagittie,
Scire volunt omnes, mercedem- folvere nemo.
Mercedem: appellas? quid' enim fcio?J culpa docentis
Scilicet arguitury quod laeva in parte mamilW
Nil fallt Arcadico* juveniy cujus mihi fexta
Quaque die miferam dirus caput Annibai implet.
Quidquid id* eft , de quo deliberaty an petat urbem
A Cannis; an poft nimbos & fulmina cautus
Circumagat madidas a tempefiate cohorres.
Quantumvis fiipulare, & protinus accipe*quod do,
Ur toties iltunv pater audiat afi alii ièx-
Et plures uno conclamant ore fophifta:,.
Et veras agitanr lites r raptore reliélo :
Fufa^ venena^ filent, malus ingratufque maritus,
Et qus jam veteres fanant mortaria coecos.
Ergo fibi dabit ipfe rudem, fi nofira movebunt
Confilia,. & vit» divérfum1 iter ingredietury
Ad pugnam- qui- rhetorica defeendit ab umbra,-
Summuk ne* pereat,- qua: vilis teffera venit
Frumenti .- quippe ha;c merces lautiffima. tenta
Chryfogonus quanti dòceat, vel Pollio quanti
Lautorum pueros, artem^ feindens Theodori.
Balnea fexcentis,, & pluris* porticus, in- qua
Geftetur dominus* quoties- pluit ; anne ferenutn
Expeéfet,- fpargatque luto jumenta recenti?
Hic potius*r namque* hic munda nitet ungula mula •
Parte alia l’ongis- Numidarum folta columnis-
Surg.it , & algentem rapiat ccenatio5 folem .
Quanticumque* domus ,. veniet qui fércula doéle
Componit, veniet qui pulmentaria condit.
Hos inter fumptus fefiertia Quintilianov
Ut multumy duo' fufficienr •• res? nulla minoris
Confiabit par ri V quanu filius - urrdè- igitur tot
Qumtllianns- habet falYus ? exemplà novorum-
Faforum trauil: felix & pulcher & acer,
Felix & fapiens & nobilis & generofus
Appofitam nigra lunam fobtexit aiuta r
Felix,- orator quoque maximus,; & jaculator,
E t fi perfrixir* cantat bene*, difiar enim, qua
•Sidera te excipiant,' modo4 primos- incipientem
Edere vagit usy & ad hue a matre rubenrem ...
jp. f OR-TUN A voler,- fies de* Rhetore Conful:
Si volet hac ead’emy fies de Cònfole Rhetor .
Ventidius quid enim?’ quid- Tullrus?' anne-aliud quam
Sidusy & occulti- mirandi porentia fari?'
Servis regna dabunt,- caprivis fata triumpfios.
Feli» illetameny corvo- quoque rarior albo.
Pcenituit multos- vana ftèrilifque cathedra r
Sicut ThrafymaGhr probar exitus y atque Secuadi
Garrinatis: & hunc- inopem* vidifiis- Athena,*
Nif prater ge li das- aufa conferre cicutas ^
Di’ majorunn umbris- temiem & fine pondere terram,
Spirantefqüe crocös,- & in-- urna* perpetuum ver ,
Qiii' praceptorem fandr voluere parentis*
Eile löcov metuens virga jam- grandis Achilles
Cantabat patriis in montibus: & cui non tune
Elicerei rifom citharoedt cauda* tnagifiri?
Sed» Kuffom' atque alios cadit fua- quaque juventus:
Ruffutny qui toties- Ciceronenr Allobroga dixit.
Quis gremi» Enteladi y döftique Palamonis affert
Quantum Grammaticus-meruit labor? & tamen ex hoe,
Quodtumque efi ( minus efi autem*, quam rhetorisara)
Qifcipuli cufios pramordet Accenitus ipfe,
E t qui1 difpeniat frangit fibiy cede, Palamon,
Et patere1 inde alìquiR decrefcere ; non al iter, quam
Iaftitor hiberna tegetis, niveique cadurci :
1 Durn