XVEÌI
prima abundat Jive procephalus eft : Raphael
Zovengonius Ifter Findelina Spirenfi ob ejus in-
tredibilem imprimendt Joiestiam. D. D .
Confummatiffimus iilc Martialis
Jmpreffus digitis Findelianis
Hic eft : hic lepidus facetiarum
Princeps & fa i is aditici Latinique.
Hune , hune leSlor emas tibi futurum
Praclarum comitem domi forifque
Iftri confitto tut Poeta.
H'anc fecutæ Ferrariends 14 7 1 - 4- q u * ex-
ftat in Bibl. Leidend: Romana 1 4 7 3 . fol. quam
Scriverius in cælum laudibus e x to llit/ Medioi-
lanends 14 78 . 4 . impends Philippi de Lava-
gn ia , & Argentorat. 13 13 - 4- ¿ um Domitii
Calderini (quinque MSS. Codd. u d ) commen-
ta r i is ,a d Laurentium Medicem Venetiis 14 74 .
fol. arte & ingenio diligentiflimi impreifo-
ris JaGobi de Rubeis, natione G a llic i. E t V e rter.
14 7 3 . fol. per Joannem de C o lo n ia , &
Joannem Marithen. & Venet. 148 0. fol., cui e-
ditioni jam fubjungitur Calderini defenlio cum
iecriminatione in calumniatorem j & 1482. fol.
diligentia Thotnæ Alexandrini & fociorum e-
ju s , atque Mediolan. 1483. fol. per Baptiftara
de T o r t is , & 1 4 9 1 . fol. per Philippum Pin-
ciura de C a n a to . C um commentario Calderini
& Georgii Mérulà ( - ) Venet. fol. 1493■
14 9 3 . 1498. 13 10 . C um Cormnentariis Pétri
Marfi Venet. 1 4 9 Ì . fol. apud Bonetum Loca-
te llum . Meminir Nie . A n ton iu s , qui tamen
neoat fe v id iife , nec mihi videre illos conti-
git . Jac. Crucii Bononiends annotata in V ir -
o ilium , O v id ium , L u can um , M ar tia lem , Se-
necæ Tragoedias & c. Parif. 1 3 1 1 . fol apud Ba-
dium Afcendum . Martialis cum Ja c. Micylli
notis Badi. 13 3 9 . 8- apud He rv agium . Martialis
üne notis Venet. apud Aldum 13 0 1 . 8.
quam editionem habeo cçllatam' cum MS. C o dice
ob Obadia T re v v . itera Venet. 13 10 .
1 3 1 7 . Lugd. 13 2 2 . & Parif. 1328. 8. 1340.
3 544. i r . apud Simonem Colineum, & 13 3 4 .
4. apud Vafeofan» editiones rara: & nitida:.
Lugd. 13 3 5 . 8. & 154Ó. apud G ryp h ium .
B adie* 1538. 8. apud Henr. P e t r i, & 13 3 9 .
8. 8t 15Ó3. 12. per Nieolaum Brylingerum,
& Goslar. 16 1 2 . 12 . Xenia & apophoreta L i-
pf. 1498. 4. Selefta Martialis & Juvenalis
Daventri* 13 1 2 . 4. per Jacobum de Breda.
(c ) Caldermo adverfarii . Giornale de’ letterati d’.
Italia T . 17. p. 302. 322.
aAdr. J u n iu s , ctìjus Martialis Jano D o u f*
infcriptus prodiit An tv v . 1 $66. 8. & 15 7 9 .
12. ex Plautini officina, & Lugd. apud A n .
fon. Gryphium ( d ) 1584. 12. qu*dam Mar.
tialis antea inedita e MS. jGddice vulgavit lib.
V . c. 1 7 . zmmtAvtrLRamirefii commentarium
fuere qui dicerent effe Francifci SanElii Bro-
cénds, qui notàs fuas Ramiredo dederit fuo i .
pdus nomine edendas. Vide Clariff. V ir i M a .
turini Veifferii la Crofe Vindicias veterum feri,
ptorum pag. 19 1 . Cum Hadr. Jun ii Sc. Theodor.
Pulmanni notis & C hriftopbori Coleri ad
qu*dam loca caftigationibus, & Joféphi Lan-
gii indice Argentor. 1395. 12. apud Lazarum
Zetznerum. Cum Tbeodóri Marcilii notis Pa.
rif. 138 4 . 8. Martialis cum notis Calderini ,
G. Menila:, Defid. Heraldi & Nie. Rigaltil Van
i. i ó o i . 4., apud Claudiùm Morellum . In
metaphrad Gratea Epigrammacum quorundam ,
quam Jof. Scaliger adórnavit , & qua: fepara*
tim etiam excufa 1607 . 8. nonnulla caftigan-
tur a Bernardo Moneta notis ad Menagiana T .
3. pag. 228. leq. Theodori Marcilii notas in
Martialem perftringit etiam Scaliger E p if t .L X -
III. & L X V I . Idem notante Nie. Antoni»
Marcilius e ft , qui fub Claudii Mufamberti no-
mine commònitoria ad Ratnirefti quatuor libros
hypomnematum in Martialem edidtt, qua: v i .
derunt lucem Parif. 1607. 8. Sed Mufamber.
tus ifte juvenem effe fe innuit, Marcilius au-
tem jam A . 138 4 . commenfarios in Màrtia-
lem ediderat;. E x Jani Gruteri recendone Fran-
cof. 1Ó02. 12. q u * editi» cum MS. Viennen.
d ab eodem Grutero collata ftrvatur in Bibl.
L e id en d , in qua etiam o b v i* pr*ter plures
MSS. Martialis Codices alia: editiones hujus
fcriptoris cum caftigationibus MSS. doftorum
virorum , If. Voffii , Francifci Junii & c . Più.
res Martialis editiones recenfentur apud - Nie.
Antonium in Bibl. veteri Hifpana T . 1 . pag.
($3. feq. P r sc ip u * funt Paridends A . l è i y .
fol. qua: indiceva omnium vocabulorum auetore
Jofepbo Langte, ex edit. Argent. 15 9 5 . 12. ad-
jeftum habet, & praeterea inftrufta eft com«
mentariis doéforum virorum, notifq.ue Domitii
Calderini , Georgii Menda Alex. Theodori
Pulmanni, Hadr. J u n ii, Nie. Rigaltii, [ e ] Chri-
Jio
( d ) Hane editionem fervo collatam cum infigni MS.
(e ) Confer Rigaltii notas ad Artemldor. pag. 58.
fejuen.
ftophon Coleri, Stepb. Claver ii, Fed. Morelli,
èc Ramirefii de Prado Hifpa.u ìnlibmm fpeota-
fculorum , & quatuor primos Epigrammacum
lib ro s , ( f ) atqàe adverfus hunc comraonuorus
!Claudii Mufamberti A bb avillx t . Theodori item
r „ ] Marcilii in librum fpeftaculorutn Dsfide-
r.ii Heraldi. In hac editione occurnt quoque
Metqphrafts Graça feliciffima feleftorum Martialis
Epigrammatum compodta a viro fummo
Jofepbo Scaligero, & cum if. Cafauboni, præf.
fedita Parif. 1607- 8- atque inter Poemata Scaligeri
P. Scriverlo curante Lugd. Bat. 1619.
I I . . à ,
Martialis tertiis Matthai Raderi Jefuttæ cu-
ris illuftratus, ( h ) Mogùntiæ 1Ó27. fol. Prima
editio lucem vidic A . 1602.. altera i ó i l .
f. Ingolftadii. De prima de Jofephus Scaliger
Epift. 159. ad M. Velferum: Falde laudo opérant
Raderi veftri in Martialem . Itaque me
audore multi emerunt librum illum, ut ego pretium
illium excande fecerim . Laudo, in'quam,
erudidonem bominis & candorem Germanicum,
qui fine ulla rubigine & maledicentia tant bene
de bona fcriptore meritus f i t . Confer V eifert
Epift. 2 1. Martialis ex Raderi recendone,
fed fine notis, Ingolftad. 1Ó02. 8. C olon i*
Agripp. 1624. 12. D iling* 167.6. 12. ohi carta
is refciffis .
( / ) Prodiera« Parif. 1607. 4. Infolentem typhum
hajus Ramirefii perftringit Tho. Gatakerus c. 26. &
39. Adverfar. Confer Nie. Antonium p. 66. 6j. laudar*
ejus Bibl. veteris Hiipanæ.
(g ) Marcilii pota1 prodiera« Parif. 15*4. & per-
ftringuntur a Jof. Scaligero, in diatriba nfiffa ad Scri-
verium. Heraldi obiervationes edit* ibid. 1602. 4.
( ¿ ) Obfervandum eft, Raderum obfcoena prærermi-
fifle . Nobis, inquit, non licet ejje tamlatinis, quiMtt-
fas colimus pudiciotes . Adde Jac. Du Porti poemata
pag. 179. & Tho. Creoli animadverf. parte Hi. pag.
ih. feq. Ceterutn primus, qui ex Martiali loca pupta
referait, fuit Gefnerus, lì credas Giurerò Epift,ad lun-
germaonum . inter Gudianas p. 210 Martialis ex Gef-
neri çàftigatione prodiit Tiguri 1S44. 8. cum notis
Jac. Micylli. Sed prielem ante Gefnerum Parifiis 1514.
idem fecerat Francijcus Sylvius 'Arr.bianas. Vide Va-
vaiforem libro de Epigrammare p. 255. feq. & B.tlii
Lex. T. 3. p. 2717.' etiam A. *535. & >554. Martialis
lucem vidit, qui caftus & ab omni cbfccenitate
purgatus in fronte voluminis dicitur . Etfi librum tiralo
haud refpondere obfervat idem Vavaifor p. 258.
Edrnundi Augctii Jefuitæ Martialis ab ontni turpitudine
vindieatus Antvv. 1568. 8. apud Plaptin, Andrea
Frufii Galli Rom. ido8, 8, & Lugd. 1618. minore
forma . His accedit denique Martialis a Jofepbo Ju-
vencio e Soc. Jefu Parifiis ante paucos annos editus,
& Petti Randelli editio, qui libros quinque Epigrammatum
e Martiale feleftorum cum notis fuis vuìaavit
Tolofìe i(S8o. 8.
X IX
Martialis ex accuratiffima recognitione Petri
Scriver,ii, cum notis ejusdem Scriverii , Ja ni
Gruteri, Jof. Scaligeri, Jo. Brodai (e x libro
X. Mifcellaneor. T om . IV . Lampadis artium
Gruteriana) Hadr. Turnebi, Angeli Politiani,,
Ju fti L ip fii, Jani Rutgerfii & Ifaaci Pontoni,
Lugdun. Bat. 16 19 . 12- indgnis, neque ubi.
vis obvia ed itio , atque iterura ió.%o. AmfteL
forma minore . Schreveliana Martialis editip
cum noti* integris Thomx Farnabii Si feleftis
variqrum Lugdun. Bat. 1 6 3 6. 16 6 1 . 1 6 7 a 8.
Cum natjs Thoma Farnabii Lond. i ó r j . 8-
Sedan. 1 Ó24. 8. Amft. 1 64.5. l ì . Colledana ,
quam in ufum Delphini adórnavit Ficentiuf
Collefius Parif. ió8cp. 4. recuderunt Londinen-
fes A . 170 1 . 8- Se eodem anno Am-ftelod. 8.
Huguqtanii, enjendatam yariis locis tum in libro
ipfo, tum in indice omnium verborum,,
& numifmatis antiquis illuftratam a Ludovico
Smids, Med. D. E x Michaelis Mairtaire re-
cendone nitida ' editio Martialis Lond. 1 7 1 &
1 2. apud Jac, Thonfonum .
Librum fpeäaculorum & primunj Epigrammatum
prolisis commentariis illuftravit Nicolaus
Perottus de Saxo Ferrato Archiepifcapus
Sipontimts , qui faspius editi funt fub invidio-
fa infcriptione C»r»» copia, Venetiis ap. Aldum,
Tufculani & Badie* 1 5 7.6. fol. Jo. Maregi A .
1407. defunfti commentariolos in Martialem
memorai Jo. Lelandus pag. 4 1 1 . de Britanni*
Scriptoribus . Baltbafaris Bonifacii conjecturas
in Martialem prodiere Venet. 1 ¿3 3 . 4. Cafa-
ris Zarotti dé Medica Gvé Philolbphica Martialis
traftatione commentarius, ibid. 1^ 5 7 .4 .
Martialis Gallica profa redditus a Michaele de
Marolles , Parif. 1 6 $ 4. Juvencii Gallicana
Metaphradn ( /’ ) & F aìllii in Martialem notai
(nefeio an editas) haud v id i,
Jo. Burmeifteri Martialis renatus, fc. Parodia
Jacra ad Martialem, totidem ejus Epigram-
maton libris correfpondentes 12. Goslar. 1Ó12.
Hadr, Beverlandi not* inédit* ad Martialem
Sc Juvenalem MSS. inemorantur in no-
vellis Reip litterari* A . IÓ99. T . I . p. 468-
Nefeio quem Martialis Interpretern perftringit
BarthiUs ad Statium T om . 1. p. 473. an Mar-
c 2 cili-
(/ ) Hiftnire des Ouvrages des Savans 1693. Nov.
pag. 13 le P. Joti-jenci Jefuite a publie une traduBion
des Ejiprathmes dé Martial, demtis objcoenis Id. pag.
131. Mr. de lä Faille a publié quelque petites ouvrages,
comme des notes far Martial.