
Ante diem, bellique vicft, noviife petebat.
Exin clavigeri Verteratus .lumini! aras
Captivis onem dónis, qua nlipèf ab arct
Viélor fnmantis rapuit féihiufia Sagunti.
Vulgatum, néc cada fides, ab origine tani
Impofitas durate trabès, folafque per SVuttf
Condentum .flovifle Itìàrrus : hic credete gaudènti
Confediffe deum , fertittrtique repellere tèmplis,
Tum quels fas & hohos, advti penetralia noffe ,
Femin'eSs prbhibent greflas ; à’c liminè curant
Setigeros arcere fuè* : tìfec d i fai lo r etili
Ante aris cnìttis, velanrur còrpora lino,
E t Pelufiaco prafulgét flamini vertèX «
Difcinflis mos thura dare, àtqui e legfi parentun!
Sacrificarli latti Vtiiefn diilingueré clavo.
Pes nudus, tonfteqùé comi, cafturhque cubile»
Inreflinfta focis ièrvaBt aitarla flaltithse.
Sed nulla efflgieS, fi-ttìulàcràvé nòta deorum :
Ma je fiat e lo'cum, & (acro implevére timorè*
In fbribus labor A [cidar LerHSa rètiiis
Anguibus Hydra jacèt, nèkutjue èlifa Ieonls
Ora Cleonsl patulo célàrtfur niatu s
Aft Stygius fteVis tirtetis làtratibus urtlbris
Janiror, seterno rudi priftluih tràéhis ab antro,
Vlncla Itidighàtur, toetulfquè Megera eàtétìas.
J nxta ThraceS equi, pèftifquè Èryiiidnthia » & altOS
JEripediS raitiòs luperanria cornua Cervi’ .
Nec levior Vinci Libycft tetluris alùrtinUè .
Matre fupèr, ftratique gèni« deforme bimértrbrès
Centauri, froiltèmque timer minor amnisAcarnan:
Inter qua; flilget facratis ignibus Òste,
Ingentemque ammani raphtttr ad fiderà fiamiiivè »
Poftquam oculoS varia irtlplevit VittuKs imago,
Mira deh ine cètnit furgerttis mole profondi
Injeflum terris fubitum mare, rtullitquè circa
Litora, & infùio flagnantes zqiiorè campos ;
Nam qua carnieri NereUs évolvitnr antri!,
Atque imo freta conrorquòt Nep tirili a fendo,
Praruptum exundat pelagas, cièco fqu'e reiaxahs
Oceani (ònres, rofrentiòiii ingruit undilt
Tum vada, ceu ftevb peni tur pertnota tridenti,
Luftantur terris tumefàvium imponete pòntom.
Mox remeat gutgte, trafloque felabitur tèfiu-,
Ac ratis erepto catfipis deferta prpfutjdot
EfFufi tran (Iris expe&ant ¡eqùora nalrtar.
Cymothoes ea regna vaga, pelagique la borei
Luna mover , luna immiflìs per carula bigia
Ferrque refemjue fretutti, fcquiturque reciproca Tetbyb.
Hac propere (pedata duci , nam multa fatigani.
Cararum prima exercet fubducere bello
CònfortéBi thaiàmi, patvumque fub ubère natùió :
Virgineis jnveuem teais, primoque hymenao
Imbuerar eortjax, memòriquè reneóat athore.
A t puer obiefla generatus in ore Sagunti,
Eiflenos hlns nondum cortlplèverat brbfcs.
Quos ut feponi ftetìt, & (ecernere ab armis
Aflarur dudiorr Spes ó Carthaginis altro
Nate, nec /hòeadum ieviot metus, àmpiior orò
Sis patrio decore, & fafHs tlbi nomina condar,
Qui fuperes beliator avum, jamque 4gra titnoris
Koma tuos numeret lacrimando! ntattibuS annos.
Ni prsefaga meos iuduftt prscordia feilfus,
Ingens hic terris ertfeit labor; ora parenti«
Agnofco, torvaque ocuios fub fronte minacès,
Vagitumque gravem, atque irartim élérrtenta mearuin.
Si quis fotte Denm tuntos inciderle afxus,
ì Ut neflro afetUtrtpat lèto piithordia rèrum,
Hoc pignus belli, cónjux, férvàre labori.
Camque datarti tari, due pèt curtabuià noflrS,
Tangat Elifseas palmis puerilibils aris,
Et cirteri juret patrio Laurerrtla bèlla i
Inde ubi-flore Savo pubèfeet ftrtniòf sétds,
Emicet in Mattètìi, & càlèato fcèdèic viSioi'
In Capitolina tumulum mibi vindicer arce.
Tu vero, tanti felix quàiH gibrii parfUS
Expeflat, verteraiida fide,, difeede pèriclià
Incerti MartiS, durafqilè rfelinque labores;
Nos clailfaé nivibus rnpeS, fuppbltiqm; cariò
Saia manent, llos AIcid-o mirante riovèrci
Sudatus labor, & bellis labor aefior, Alpes.
Quod fi prbmlflmn VèViat fórtànà ftvóWHi,
Lsevaque fit cceptis, tè 1 litiga ftaté fertèflà 1
VEvumqoe extendiflb velini: tua juftior Stai,
Ultra mè improperi diicaBt Cai fili ibtòtes-.
Sic ilie. À t contri GyrrBaii Artguii lawfe»
Caftaiii, cui materni» de aOiniSS dièta
Caftulo Phcebei fervat éógSSmìfla Vatib,
Atque ex ficratà répèlèbat flirpè pire'ntes,
Tèmpore, qiio Bacchus pópafòs dbirlitibàt Ibètos,
ConcntienS thyrfo, atque ardititi Sitìtatiè Caipetì.
Lafcivo genitus Sàtyro, fifmpbàqllè M’fricè'
Milicus indigenis istè regnàrat iti bri* ,
Cornigerarti artóllèbs gèrtirotis imàgitle fròfitbrti.
Hinc patriarti , clàrnrrtquè gèruri féTerétiàt Irtiilce,
Barbarica padlUm Vitiard SOtaihè lirigui.
Quie tunc fic lacrimii feiiflrrt frtinartfibrts iftfit :
Mene oblite tda iloflrattt pendèré lìlutstì
Abnuis inCéptis Bomitèirt? flè ftèférà ilòta,
Primirisque toti? gèiidos he ffiàbderè tèèhifi
Deficiam montès CtìnjUX -t'ui? éfèdè vigori
Femirteo: taftuiil bàrtd fertèfar fatìbr ìilliis itódrem .
Sin folo afpicimur ftxh, fiifulflqbé xéìinqiii,
Cedo equidem, Hè6 fata iHOrél.- IJéiis adnnat, brd.
I felix, i HUrrtin-ibils voftfdUè feèundiS :
' Atque acies inret Bàgfaiitiaqne àifiia- rèliaì;
Conjugis, & nati Cùrani fefvàré tBèmèhtó.
Quippe nec Aufortioi latitati! ,-néC-tèli, nèc ignes,
QnantMM tè Inèt'uO : trtis IpftìS acér ili értlbs
Objeftafqué Caput tfeliS-, tfec té Mia - fecónda ’
Eveutu latiat virtusv libi giofiè foli
Fine càtèt, fcriidifqdè vltis ighàbile ièfóm
Belligeri!! in pace mori, Hèniof iniplicdt àftu's r
Nec quemquirti horréfto, qui fé ribi Cdhferàr itnus.
Sed ru, bellorutS geuitói'', biifeterè, nbfàfqise
Averte, & ferva caput idvioiabije Tè'uferis.
Jamque adèo ègfeifi ftèreràrti ih littore pHiilb,
Et promòta ràtis, péndérttibiis arbtìfè haDtis,
Aptabat fértfilii pullann cirbàfq Ventò,
Ctìtn lenire Hietus prOperarts, argramque levatè
Attoaitii ftientèni éUfis, fi'c Anrtibal otfus:
Ominibus pareè & laéritftis fidiiftrilà cbrtjUx,
Et pace, & bèllo euhAis flit tèrrhitlus éeVi,
Extremuniqhe diem pfitiiuS tulit: ite pèt ora
Nomen in sètehirtm pàUcls rtiens ignèa dbnat,
Quos pater astheriis CsÈléftmh dèflinat oris.
An Romàna jógà, & fiinuiàs Carthaginis artes
Perpetiar? ftirtiulant irtahés, ttbilifqlie per utnbras
Increpitans gènitor : ftartt arà, atque hbrrida facra
Ante ocuios, bieVitàfqùe Vé'tat murabiiis hors
Prolatare diertl: ièdeartlfte-, ut nbVérit una
Me tantum Càfthigo.' & qui firn nefeiat omnis
OènS hóinraàiit? Ktiquè rtièta decora aita relinquam?
Q u a n tu m
Omntutn etenim diflant a niptre fiientia vitte ?
Ne tamen wcióto» vshptmee fqroresi
Et nobis eli lucis hqnqs, gaudetqus f?npO*
cloria, quum iqpgp tjtp.bs cqiebratur in_fevo,
Te quòque ^anent fufcepti premia belli g
rient rnqdo 4 ; Tigris tibi (m k t W W ,
m a e sq u e Dardanyj. ^»ri.
ijumque ’ gprmUtfe ©ranf »
Gonfifus p e t o celia i P£PP?
Cuaftantem ciet. abripityr di^uWa rogito..
Hareiit intenti iem n i,
0 Onec irer ljaoiidíiui, yol upe* ripíente Garina,
fonfumfit v(ífqs, ^ellus ppntqbjqe r^ceífu,
>Vt Peenu^ belìi cuxis avertere
Apparar, & repetir propeso mania greíTu.
Qua: dum perlujir^t, erebroque obit omnia, vifu,
T andem labori»
Selligeranique d^tur fompo gomppaere •
Tum pater qmnipoteqs geqteip efemere peri e lis
fifr^aqí^i , & Éifò ftevqrqm tplìere ad aftra
Bllorum ‘ meditans, prifGftfqqe referre labores,
plrajcipitat epní^lía viti, fegp.emqiie quietem.
Terret, & immiiTa rumpit formidine foranos.
Jàmque per hqxpejteiij po£lis Gyllenius wmbram
Aligero ìapfu portabat juiia parentis»
N e c mora , mulcentem fecero membra fopore
Adgreditqr juvepem, monitifque inceflit amaris;
Turpe duci totain íomno cpnfumere no èie m,
O reétor Libyse ; vigili iiant beila magiaro..
Jain maria e3ufas cernes turbare carinas,
Et Latíatn totò puhem volitare profundo,
|)uin lentus capti terra cun&aris Ibera«
iSpilicet id íktis eft 4ecpiÚ5, meiíi^odaque yirtus,
Quo(j taqro cecidit moiimme Graia Saguntos?
En age , fi quid ineft aninio, par fortibus aufis.*
Fer aceàuf agile? ¡mecum j & Gomitare vo.cantem :
Refpexi^ ye.u>2 m,o:net hoc pater i^le deorum:
Viftorem ante aJLtae ftatuam te mpenia Rom^.
Jamque videbatur dextram in jetare, graduque
Latantem tr«ahere in Saturnia regna citato,
Quum fubitus circa fragor, & vibrata per auras
Exterrènt i'<pti§ a tergo, fibila lingui?,
Ingentiqqe metu divum pracepta paventi
Éfiluxere viro, & turb$tus lumina fieciit.
K c c e tapiens fiivas, ac robora vafio
Contorta ampìexu, tradafque per invia rupes
Ater letiffttp ,j(írtdebat turbine ferpens.
Quan.tus non $quas perluftrat flexib.us Aréios,
pt geminum (apfu ^dps circum.Ugat anguis j
Immani tatitu.s fauces diducir hiatu,
Àttoflenfque caput nimbpfis rpontibus ®quat.v
¡Kongenpn^t feini^u? rapti vipleotia c^li,
Imbrifer^mqu^ Juemem. permixtam. grandine to.rquet •
J*pc tre*pidus mpniirQ fneqpe enim ,fopor iUe, nec alti
J^is aderat noifjii?, virgaqqe. feg^nte tenebra?
;®difcuerat lucem fomno Q e u s a¿dn^ qu^ fit
ipeitatur peft(s, .terraique urgentia membra
JP.UO ferat, quofnatp pppulos depofeat hiatu.
.■«Cui gelidis gtlmf Cyljenes sditus antri? :
igeila vides pptata ,ti{)i, beila
ì f i ,e finges ;pemorqrp, te tqtp túrbida .casto.
^Bempefiai, ¿¿d^iqqe y^ruin. magnarque rpina?-
®dsi generis, kcrimo%qpe fata fequuntur.
®Quantus per. campos pppulatis moptibus a¿ias
■Lontorq^et .fi | vas .lqqaÌ?bti ter gore ferpe.ns,
;à ate bun^iìft terras ,ípun]ani? ycneriQ ,*
T an tu s perdomitis decurres A lp ib u s , a tro
Involvens belio Ita liam , tantoque fragore
Eruta convulfis proiternes oppida. muris.
His ag rum ftimulis Hquere deufque, foporque*
ir membris gelidus fudor, lastoque pavore
Promifla ev o lv |t fom n i, noélemque r e r r a tìa t.
Jamque deum reg i, Martique fub ornine faufio
Infiauratur honos : niveoque ante omnia tauro
Placatur meritis monitor Cyllenius aris :
Extempio edicit convellere figna, repenfque
Cafira q u a tit clamor permixtis diflona lingui? •
Prodito Calliope fam $ , quos horrida capta'
Excierint populos, tulerintque in regna Latini :
E t quas indomitis urb.es arm a rit Iberis,
Quaique Earaetonio glomerarit litore tu r mas
Aufa fibi Li.bye retum depofeere fisnos,.
E t terris mutare jugum : non u lla , nec umquatn
Ssevior ir trucibus tempefias a fta proceìlis,
Néc bellum raptis ta.m dirum mille carinis
Acrius infremuit, trepidumqpe exterruit o rbem.
Princeps figlia tu fit T y ria Cartilagine pubes,
Membra le v is , celfique decus fraudata fuperbum
Corporis, ae.doeijLis fallendi, & neftere teftos
Numquam tarda dolqs. rudis his tunc p a rm a , brevique
Bellabant enfe, ae vefiigia nu d a , finulque
Cingere inadiiiétum, & rubr« velamine veftis
Ars erat in pugna fiifum occuluiffe cruorem.
His re fto r fulgens oftro fuper altior omnes
Germanus nite t Annib«tlis, gratoque fum u lta ^
Mago qua tit c y r r u s b a r r e m lp ira t in a rmis.
Proxima Sidomis .Litica eli effufa maniplis
P rifc a-fitu , vete^ifque. ante arces condita. Byrfz .
Tunc quas Sicanio prascinxit jlitora muro
In clypei fpeciem cur.vatis turribus Afpis •
Sed dux in feie converterat o ra Sichaeus
Afdrubalis p ro le s, cui vano corda tumore
Maternum implebat genus, & refonare fuperho
Annibai haud umquam ceiFabat avunculus ore •
Adfuit undofa cretus Berenicide miies ,
Nec tereti dextras in pugnam armata do Ione
Deftituit Barce fitientihus arida venis:
Nec non Gyrene Pelopei ftirpe. neporis
Battiadas pravos .fidei ilimulavit in a rm a ,
Quos tra h it antiquo laudatus Amilcare quondam
Confilio v iridis, fed bello ferus Ile rte s .
Tabrapa tum T ytium v.uJgus, S.arranaque Leptis ,
Oeaque Trinacrios Afris permixta coionos,
E t T in g in rapido mittebat ab xquorß Lix u s.
T um y-aga, & antiquls dileftus regibus. H ip p o ,
Quoque procul cernir non «quos Rufpina fluftus,
Et Zama,. & uhetiar Rutulorqm faaguine Tapfus •
Ducit tot populos ingens & corpore de armis
Herculeam fervans faftis ac nomine firn am
Anta*us, celfumque caput fuper agmina toliit.
Venere jE rhiopes, gens baud incognita N ilo ,
Qui magneta fecant : folis honqr ilie metalli
Intaftum chi|lybem vicino ducere faxo,
His fimul immitem tefiantes corpoie folem
Exufto .venere FJub«: non aerea cafiis,
Nec lorica riget fe rro , nec tendiiur a teu s:
Tempora multiplici mos efi defendere lin o ,
E t lino munire la tu s , feelerataque fuccis
Spicula dirigere, de fe.rrum infamare veneno.
T um primum cafiris Phanicum tendere ri.^u
Cinyphii didicere M ac« : fqualentia barbai
O ra v iris , bumeroique tegunt Velamina capri
K 2 Seti