Sstigeri, panda man us efi armata cateia.
Verficolor contra cetra, & falcarais ab arte
Enfis Adyrmachida:ac lavo tegmina crure.
Sed menfis afper populus, vifluque maligno.
Nani calida trifles epuls torrentur arena.
Quin & MafTyli fulgentia figna tulere,
Hefperidum veniens lucts, doraus ultima terra:.
Prafuit intortos demifliis vertice crines
Bocchus atrox, qui facratas in litore filvas,
Atque inter frondes revirefcere viderat aurum.
Vos quoque defertis in catira mapalibus iris
Mifceri gregibus Gxtule adfuete ferarum,
Indomitifque loqui, •& fedare leonibus iras :
Nulla domus, plautlris habitant: migrare per arva
Mos, atque errantes circumveflare. penates.
His mille alípedes turrase: velocior euris,
E t doflus virga: fonipes in catira ruebat.
Ceu pernix cum denta vagis latratibns implet
Venator dumeta Lacan, aut exigit Umber
Nare .fagax e calle feras, - perterrita late
Agmina precipitant volucres formidine cervi.
Hos agit haud lieto vultu, nec fronte ferena
Hasbites nuper cssfa: germanus Acheras.
Marmando medicum vulgus flrepuere catervis i
Ad quorum cantus ferpens oblita veneni,
Ad quorum taflus mites iacuere Ceratla:.
*1 um chalybis pauper Baniura cruda juventus,
Contenti parca durafle haftilia fiamma,
Mifcebant avidi trucibus fera murmura linguis.
Necnon Autololes levibus gens ignea plantis,
Cui fonipes curfu, cui cefferit incitus amnis,
Tanta fuga e li, certant penna:, campumque volatu
Cum rapuere, pedum frutlra vetligia quseras.
Speflati cafiris, quos fucco nobilis arbor,
Et dulcí pafcit lotos nimis hofpita bacca.
Quique atro rapidas effervefcente veneno
Dipladas immentìs horrent Garamantes arenis.
Fama docet, cxfx rapuit cum Gorgonis ora
Perfeus, in Libya dirum fluxiffe cruorem,
Inde Medufzis terram exundafle chelydris.
Miilibus his duílor fpeflatus marte Coafpes,
Neritia Meninge fatus, cui tragula femper
Fulmineam armabat celebratum miffilt dextram .
Hinc coit sequoreus Nafamon, invadere fluflu
Audax naufragia, & prsedas avellere ponto.
Hinc qui llagna colunt Tritónidos alta paludis,
Qua virgo ( ut fama eli ) bellatrix edita lympha
Invento primam Libyen perfudit olivo.
Nec non totus adell Vefper, populique repofli ,
Cantaber ante omnes hiemilque, efliilque, femifque
Invi ñus, palmamque ex omni ferre labore.
Mirus amor populo, cum pigra incansit actàs,
Imbelles jam dudum annos pravertere faxo:
N ec vitam line Marte pati, quippe omnis in armis
Lucis caulfa fita, & damnatum vivere paci.
Venit & Aurora lacrimis perfufus in orbem
Diverfum, patrias fugit cum devius oras,
Armiger Eoi non feìix Memnonis Atlyr .
His parvus fonipes, nec Marti notus, at idem
Aut inconcufib glomerat vefligia dorfo ,
Aut molli pacata ceter trahit efleda collo.
Herdus agit, juga Pyrenes venatibus acer
Metiri, jaculove extendere prslia Mauro.
Venere &Cel ra fociati nomen Iberis.
His pugna cecidiffe decus, corpufque cremari,
Tale nefas cáelo credunt Superifque referti ,
Impaflus carpar fi membra jacentia vultur.
Fibrarum, & penna:, divinarumque fagacetn
Flammarum, mifit dives Galleria pubem:
Barbara mine patriis ululantem carmina linguis,
Nunc pedis alterno percufla verbere terra
Ad numerum refonas gaudentem plaudere cetras.
Hec requies Iudufqae viris, ea facra voluptas.
Cetera femineus peragit labor : adderò fulco
Semina, & imprefio tellurem vertere aratro
Segne viris-; quidquid duro fine Marte gerendum efi
Callaici conjux obit irrequieta mariti . *
Hos Viriatus agit, Lufitanumque remotis
Extraflum luflris, primo Viriatus in evo
Nomen Romanis fiflum mox nobile damnis.
Nec Ceretani quondam Tirynthia callra ,
Aut Vafco infuetus galea, ferre arma morati.
Nec qua Dardanios pofl vidit Ilerda furores,
Nec, qui Maffageten monflrans feritate parentem.
Cormpedis fufa fatiaris, Concane, vena.
Jamque Ebufus Phceniffa movet, movet Artabrus arma,
Acude , vel tenui pugnax inftare veruto.
Jam cui Tlepolemus fator, & cui Lindus origo,
Funda bella ferens Balearis, & alite plumbo.
Et quos nunc Gravios violato nomine Graium
(Enea mifere domus, lEtolaque Tyde ••
Dat Carthagò viros Teucro fundata vetullo,
Phocaica dant Emporise, dat Tarraco pnbem
Vitifera, & Latio tantum ceffura Lyao.
Hos inter clara thoracis luce nitebat
Sedetana cohors, quam Sucro rigentibus uudis,
Atque aitrix celfa mittebat Serafis arce
Setabis & telas Arabum fprévilTe fuperbà
Et Pelufiaco filum componete lino. *
Mandonius populis domitorque infignis equorum
Impentat Cefo , & focio flant caflra labore.
At Vettonum alas Balarus probat aquore aperto,
Htc adeo cum ver placidum, flatufque tepeVcir,
Concubttus fervans tacitos grex proftat equarum,
Et venererà occultarci genitali concipit aura.
Sed non multa dies generi , properatque fenea»s,
Septtmaque hts flabnlts longiffima dncitur atas
At non Sarmaticos attollens Sufana muros
Tarn levibus perfultat equis : hinc venit in arma
Haud sevi fragtlts fompes-, crudoque vigore
Afper frana pati, aut juflìs parere Magiflri.
Rindacus hts duflor, relum fparus, ore ferarum
Et riflu horrificant galeas, venatibus avum
Tranfigttur, vel more patrum vis rapfaque pafcunt. I
Fulget praciputs Parhaffia Callulo fignis,
Et celebre Oceano, atque alternis allibus Hifpal,
Ac Nebrma Dtonyfats confcia tbyrfis,
Quam Satyri coluere leves, redimitaqne facra
Nebride, & Hortano Manas noflurna L y a o .
Argantnomacos armat Carteja nepotes ;
Rex proavis fuit humani ditilfimus avi
Ter denos decles emenfas belliger annos.
Armat Tarteffos flabulanti confcia Phtebo,
Et Monda Emathios Italis paritura labores .•
Nec decus aurifera cefiavit Corduba terra.
Hos duxere viros flaventi vertice Phorcis
Spiciferifque gravis bellator Aranthicus oris,
mauales a v i, gennit quos ubere ripa
Palladio Bates umbratus cornua ramo.
Talia Sidonius per campos agmina duRor
Pulvere nigrantes raptat, luftratqne fub armis.
Qua vifu comprendete erac fulgentia figna,
m i
tbat ovaps, longaque nmbram tèllure trahebat
Won aliter, quoties petlabitur zquora curru,
Extremamque petit Phtebea cubifia Tethyn
Franatis Neptunus equis: fluit omnis ab antrts
Nereidum choras,' & fueto certamine nandi
Candida perfpicuo convertunt braehia ponto |
& Pyrenei frondofa cacumina montis
Tlurbata Pcenus terrarum pace petebat,
pirene celfa nimbofi verticis arce
«vifos Celtis late profpeflat Iberos:
^que sterna tenet magnis divortia terris.
fjoinen Bebrycia duxere a virginq colles,
Hofpitis Alcidse crimen, qui forte laborum
Ceryonis peteret cum longa tricorporis arva,
PÓfTeffus Baccho, fsva Bebrycis in aula
Iigendam forma fine virginitate reliquit
Pyrenen, letique deus ( fi credere^ fes efi )
tfeufla fuit leti mifera deus, edidit alvo,
(Namque, ut ferpentem, patrias exhorruit iras)
Confefiim dulces iiquit turbata penates.
Tum noflem Alcidse folis plangebat in antris,
Et promiffa viri filvis narrabat opacis,
itonec moerentem ingratos raptons amores,
Tjerdentemque manus, atque hofpitis arma vocantem
Diripuere fera: laceros Tirynthius artus,
Dum remeat viclor, lacrimis perfudit, & amens
Palluit invento dileñse virginis ore,
Ac voce Hercúlea percufla cacumina montis
Iitremuere jugis: mceflo clamore ciebat
Pyrenen ; fcopulique omnes, ac lnfira ferarum
Pyrenen reboant ; tumulo tum membra reponit
Suptemum illacrimans, nee honos intercidit sevo,
Hefletumque tenent montes per fécula nomen.
jlmque per & colles, & denfos abiete' lucos
Bebrycis Poenus fines tranfcenderat aula :
Side ferox qnsfitum armis per-inhofpita rura
Volcarum populatnr iter, tumidique minaces
Wccedit Rhodani follino milite ripas.
Aggeribus caput Alpinis, & rape nivali
Wrofiiit in Celtas, ingentemque extrahit amnem
Spumanti Rhodanus profcindens gurgite campos,
Ac propere in pontum lato ruit incitus alveo :
Auget opes flanti fimilis, tacitoque liquore
Mixtus Arar, quem gurgitibus complexus anhelis
' Cunflantem immergit pelago, raptumque per arva
Ferre yetat patrium vicina ad litora nomen.
Ijhvadunt alacies inimicum pontibus amnem :
Nunc celfo capite, & cervicibus arma tuentur,
Nuac validis gurges certatim frangitur ulnis.
Jluminea fonipes religaras ducitur alno :
Bellua nec retinet tardante Libyfla timore :
Nani trabibus vada, & injeña reliare, repertum
Connexas operire trabes, ac ducere in altum
Paulatim ripae refolutis aggere vinclis.
At gregis aalapfu fremebundo tertitus acris
Expavit moles Rhodanus, flagnifque refufis
Torfìt arenofo minitantia murmura fundo.
Jamque Tricaflinis incedit finibus agmen,
Jam fáciles campos, jam rura Vocontia carpit.
Turbidus hic truncis, faxifque Druentia lsetum
•puiloris vaflavit iter, namque Alpibus ortus
JAvulfas ornos, & adefi fragmina montis
Hìum fonitu volvens ferrar latrantibus undis,
Wic vada translato mutat fallacia curfu .
«Non pediti fidus, patulis non puppibus squus,
P tune imbre recehs fufo , correpta fub armis
Corpora multa virnm fpumanti vertice torquens
Immerfit fundo laceris deformia membris.
Sed jam prateritos ultra meminiffe labores
Confpedls propius demfere pavemibus Alpes:
Cuncta gelu , canaque stermina grandine tedia ,
Atque svi glaciem cohibent : riget ardua montis
fEtnerii facies, furgentique obvia Phoebo
Duratas nefeit fiammis molìire pruinas.
Quantum tartareus regni pallentis hiatus
Ad manes imos, atque atra: Ragna paludis
A fupera tellure patet : tam longa per auras
Erigitur tellus, & cslum intercipit umbra.
Nullum ver ufquam, nullique seflatis honores.
Sola jugis habitat diris, fedefque tuetur
Perpetuas deformis hiems: illa undique nubes
Huc atras agit, & mixtos cum grandine nimbos.
Jam cunili flatus ventique furentia regna
Alpina pofuere domo : ealigat in altis
Obtutus faxis, abeuntque in nubila montes.
Mixtus Athos Tauro, Rhodopeque adjmicia Mimanti,
Ollaque cum Pindo, cumque Haimo ceflèrit Otbrys.
Primus inexpertas adiit Tirynthius arces :
Scindentem nubes, frangentemque ardua montis
Speflarunt Superi, longifque ab origine feclis
Intemerata gradu magna vi faxa domantem.
At miles dubio tardat vefligia graffa,
Impia feu facros in fines arma per orbem,
Natura prohibente, ferant, divifque repugnent.
Contra qux dudtor non Alpibus tlle, nec ullo
Turbatus terrore loci: fed languida monflris
Corda virum foyer hortando, revocatque vigorem:
Non pudet obfequioSuperato, feffofque fecundis,
Poli belli decus atque acies, dare terga nivofis
Montibus , & fegnes fubmittere rupibus arma ?
Nunc O, nunc focii, dominantis meenia Roma:
Credite vos, fummumque Jovis confeendere cnlmen.
Hic labor Aufoniam, dabit hic in vincula Tibrim .
Nec mora, commotum promiflìs ditibus agmen
Erigit in collem, & vefligia linquere nota
Herculis edicit magni, crudifque locorum
Fetre pedem, ac proprio turmas evadere calle :
Rutnpit inacceffos aditus, atque ardua primus
Exfuperat : fummaque vocat de rupe cohortes.
Tum qua durati concreto frigore collis
Lubrica fruftratur cadenti femita clivo,
Luélantem ferro glaciem premit, haurit hiatu
Nix refoluta viros, altoque a culmine praceps
Viventes turmas operit deiapfa mina.
Interdum adverfo glomeratas turbine Coras
In media ora nives fufcis agit horridus alis.
Aut rnrfum immani ftridens avulfa procella
Audacis rapit arma viri, volvenfque per orbem
Contorto rotat in nubes fublimia flatu.
Quoque magis Tubiere jugo, atque evadere nifi
Erexere gradum, crefeit labor, ardua fupra
Sefe aperit feffis, & nafeitue altera moles.
Unde nec edomitos, exfudatofque labores
Relpexiffe libet. tanta formidine pièna
Exterrent reperita oculis, atque una pruine
Canestis, quacumque datur permittere vifm,
Ingeritili facies, medio fie navita ponto
Quum dulces liquit terras, & inama nullos
Inveniunt ventos fecuro carbafa malo,
Immenfas profpeflat aquas , ac vifla profundis
lEquoribus, fefltis renovat fua lumina celo.
Jamque fuper clades atque importuna locotum,
Illuvie