LILI
• 1 G E E S T E L Y K E
P R I N T B L A D CCXIV.
I^oordir zeide Ae HEERE totMoKS, memttotuwdriekinie Sfecerya, M y n ^
t^ap, endeOniche, tndeGdban, de^ wdrieknde Spceryn, ende ¡ameren Wierook:
datelk.by<pitderx,y. , , , , ,
Endegy Kidteen reukwerkeener ¡idve daar tijlmaken, mehetwerkdss yípotheierí,
gmenght, rein, heilig: Exod. X X X . vers. 34. SJ.
langen,
De f r i f e B A L Z E M ikr M i e f e •umranden,
Het edclfie dat 't oaße geefì,
Of in zyn geurig kruidhof heefì,
Verfpreid zyn flerkín reut vu lang! ¿e woefle ,
'Baar'tK^\}¥,.^¥&ìiw(irdbtrédnaar'tvocrfihrift'vanGOV'amnd,
HGeen niemant namaals meèr mag ntdkent
Op flraffe vati di dood te fmdken,
Wyl dit een R E U KWE R K u der Heilligheid, wiensgnnd
Gelegt is door dea wil van 't eeuwig Alvermògea.
B f B A L Z EM, die zfn geur ver f f reti,
En 's zomers taauwe Irdiien fehreid
Ifameer de zon zyn flam en mnel mt den hegen
Toefchitterd met haar glans en alverkwikbaar ¡igt,
Word in het R E U KWE R K 't eerfl hejchréven,
H'aar docr zyn -Marde fteeds bhft lé-oen,
Zo lang me EtvtGEDDl blyft voor déze vncht verfügt.
AL h i e r komcn wederom voornamentlyk Jericho, i
t en onderioek voor vier Inmengfel van JoodfiheOu.
Diofeorides, Strato
w a f c h t en i n Egyfte
v e r f c h e i d e n e zoortendes heili^n Reutwerks,
t e r heiliger, geiyk de heilige Zalf-olie boven
b e f c h r e e v e n , gebruyken, door deielve We f
g e f c h i k t , waar door de uyrroeijing uyt het
V o l k ondergong, die dezelve tot ongewyde
g e b r u y k e n zoude bezigen. Gy zult daar van
leggen voor 't getuygeniße in detenteder fza^
menkomße, daar henen iktot nkomenzal,im
l e g t wederom de Opperfte Wetgever tegen
Mozes, het zal ulieden hetligheid der hedigheden
zyn. vs. 36, Docbnaehetmaakzeldezes
revk'-werks, het welk gy gemaakt zulthebben,
en zuit gylieden voor a zelven geen maken:
het zal n heiligheid zyn voor den HEERE.
vs. 37. ü f man die dergelyke maken zal, om
daar aan te rieken , die zalaytgeneydworden
uyt zyne Volkeren, vs. 38.
H e t e e r i l e Inmengzel van het Reukwerk is
Natafh, het welk eigentiyk betekend een
Ttroffel, iets afdruypende , gelyk het harsa
c h t i g e 7.ap z e l v e uyt d e ß ^ / zmf t r u y k : welke
alhier en de J o oden, ende byna alle de Uytl
e g g e r s verftaan, namentlyk de Jood/che of
Oofierfihi door eenen alderaangenaamften geur
o v e r t r e f f e n d e Van welke w y Tlimus aldus
h o o r e n , in het XII. Boek het kap. Bf
Balzem wordgrfleldbovenalleRenken, eeniglyk
aan het Joodfehe Land vergmd, eertyds
alleen maar in tmee Hoven, beide Koninklyke,
de eene niet melr als van XX. Dmders, de
andere van mindere. De Balzem namenclyk
g r o e i d e i n den Hoi Engcddi, ende omtrent
lik doo:
i . h e t i :
ans t e z i e n is b y Jofefta
L B o e k , heti.Kap.XlV.
i i a p . 7. X V . kap. f . Doch Tlinius bedriegt
z i e h h hier i e r in, wanneer hy deze Plant alleen
maar Jüdea toefchryft.• Want Wa het blj^, kt uyt
,
Taufanias dat dezelve
e n i n Arabie. Ja het
i s 00k het alderwaarfchynelyki l , dat Arabie
h e t wäre Vaderland is v a n denBalzem, waar
u y t dezelve in Jtidea is o v e rgebr a cht . Dit is
w a a r l y k geweeft de overlevering der Joden
v o l g e n s de getuygenis v^njo/efus in betWW,
B o e k , het2.kap. derJood^cheOudhedeniZy
zeggen^ dat de Balzem-Tlant y waarvan hedendaagfch
Otts Landjchapvruchtbaar is^ moet
gefchat worden verkregen te zyn door diemiU
dadigheid van die Koninginne (van Scheba)
d e z e Üruyk befchryven op volgende wyzede
O o g i c t u y g e n Bellonius en Jlpinus, boven alle
O u d e n te Hellen, die hunne meeilezakenuyt
het verhaal van anderen hadden. Het is een
lymachtig Boomtje., ¿w^ Alfinusdewelke in
e e n geheel Boek het Verhaal van den Balzem
h e e f t befchreven, het welk opgtocid tot de
hoogtevan de Elhanne ^ of de Ligufier» ofhet
kruyd Cytifus , äragende zeer weine bladiren,
delVynrup naby körnende, tiochtansniefi
gelyk T>iofiorides zeide^ witter als dezelve,
maar e6r gelykende naar de bladeren van den
Mafiikboom, teweten van eene groene^ bleek'
Witte ende aliyd duurende groene verwe. Desfelfs
hout is gomachtig, en fcbynt zacht» van
buyten donkerrood, welker takjes van dezehe
verwe gezien worden, lang, recht, dm, o^
Order
T vu CCXIV
XXOJil Cap. XXX. V. ó-f.
Níitrt|)h, Bixl.sííiimm
II. v^iu-h" t ^ H u ^ C.Y'.xxx.v.34
H St'íi ltiif/ j'fti2f/r