f íflilHIt'^
ív'i Mí
l i / ' l ' Í H i f f
^ Iii''
li
I, i. 1 (i
•(Ili
.tiii,
if
XI
f í - i
466 G E E s T E L Y K E
Heeft Jacob op zyn (íerjbed n verklaard,
Gy z-ít door haar en zy áoor u vermaará
In de onde dagen.
Maar A S ERp r o n kt w^/ H A L M E N ry,é G R A A N ,
©ai is V ßeraad der ofgeregte Vaân^
ó Schoon gezïgt ! ik ben -van « voldaan
Met welbehagen.
De fnelk HINDE w N A P H T H ALTS ßeraad.
Als hy in 't vetd naafi de and're ßammen s^aat,
Haar fnelheid weet nog eind<, nog perk nog maat
In V vlugtig rennen.
De JVysbeid leerà ans dus vit d'ouden tyd^
De tekens aan de Stammen toegewyd,
V in den togt, of in een feikn ßryd
Ni
Die zieh een levendig begrip maakt van
G O D , deszelfs weezen, ende eigenfchappen,
die zal gemakkelyk ontwaar worden,
dac dat opperlle en oneindige Wezen,
da[ altyd wil en uytvoerd, dac hy door eene
Oneindige Wysheid befluyt, meteenwoord,
dat G O D een G O D is van Order, ^tVoiß
der IViskmdigen , met welken tytel hy genaamc
word in de InwydingsRedevoering van
den zeer Verm;iarden.7öÄ»«. Ka/per'Funccius
van C7/w, op ditzelvejaar, waarinwyfchryven,
den dienflder Wiskundigenontnomen.
Dcze Order, en aldervolmaakfte Schikking
in de alderwelgefchikte zamenvoeging van
de gehele VVeereld, in de bouwing van ons
Aardryk, alwaar in alle dingen door zekere
Order > getal, gewicht en mate zyn uytgew
e r k t , ja in alle licharaenenlichaamtjes. f.n
al wat van GODtotdeKonftzelveuytvloeid,
waalTerad overal die oneindige Wysheid.
Noachs Jrke is waarlyk het aldervolmaakil
Voorbeeld van de Scheeps-Bowjukunde, Zalomons
en Ezechiels lempel van de Burgerlyke.
Aandetegenwoordigeaanmerkingword
nu onderworpen de Goddelyke krygs-order
in de Legeringen cn optochten van het Volk
Iß-aels.
Het I/raelittfch Heirleger hecft voornamentlyk
drie hoofddeelen gchad: het eeiite
iij de uytbreiding het kleinite, maar in de
infpanning het grootlle, en machtiglle, van
gelegenheid hec binnenile, isgeweelldeZitplaaiszelvevanGOD,
de Tabernakel: het
tweede het welk die omringde was derPrieileren,
ende Leviten: het derde en buytenile
was voor de overige Ifraelitifche, dewelke
wcl een vierdepart van eene meile van den
Tabernakel afßonden: want men kan befluytenuyt
Joz. III. 4. dat. dedienftledigilaande.
zy de Arke niet hebben durven naderen dan
ter wydte van JOGG, eilen. Eene voorwaar
breede tulTchenruymte eifchte niet alleen de
eerbtedigheid tegen GOD, maar ook was eene
raymte noodzakclyk voor een zeer talryk
Leger, hec welk niet alleen 603000. duyzend
ilrydbare mannen uycmaakten, maar deze met
Naar u'aarheid kennest.
alle hunne Huysgezinnen, zo dat het aantal
niet minder dan jcoooco. is geweelt. Deze
Huysgezinnen lloegen hunne legerplaatzen
niet verilrooid en zonderorder op, even gelyk
het vee, of, gelyk die Tartarifche Ruyterbenden,
en Heirlegers der Oollcrfche \'olkeren,
maar in de aideruytgelezenÜe order.
Ook is 'er geen twyfFel aan, of van te voren
zyn alle dingen op de velden door eenige
Vernuftelingenj oi Mannen in de Landmeeckunde
ervaren afgeiekend, de ilandplaaizen
elke deelen en Hammen toegeweezcn , eèr de
legers op nieuw zyn ter neder geflagen , op
dac een iegelyk en zyne eigen plaats, en den
weg tot alle andere Tenten aanllonds zoude
hebben kunnen vinden.
De omtrek van het gantfche Heirleger
maakten vier flag-ordens naar devierhoeken
der Weereld geiteld, elk met hunne Banieren.
Ten Ooften namentlyk was3'«^^>onder
welken ilond.7a/ifl. IJfafiharcn Zebuion. Tegen
het Zuyden Ruben, onder hem Ruben,
Simeon en Gad: ten Weilen Ephraim, onder
hem Ephraim, Man äffe tn Benjamin :\.qì\
Noorden Dan, onder hem Dan, Aßer cn
Naphthali. Daar zyn 'er, de welke aan deze
vier voorname ilag-ordens niet allen, maar
ook aanelkenüam, zyne eigeneBaniere toefchryven;
van het welk men vele dingen kan
leezen by de Ihalmudißen, diezclfde Verwen
befchryven, en de Beeiden ofTeekens.
In den itandaart van Juda willen zy dat een
Leeuw is uycgefchilderd geweeit, met dit
opfchrift: Staat op HEERE, ende laat wxe
vyanden verßrooid worden, ende nvae hat ers
van uw aangezichfevlieden. Num X.35. Dit
teken van Juda beiluytcn zy uytGen. XLIX.
9. aan Ißaßhar eigenen zytoeeenenÄze/uyc
Gen. XLIX. 14. aan Zebuion een Schip uyt
Gen. XLIX. 13. aan Ruben eene Riiiierewvt
Gen. XLIX. 4. anderen f f « Menßch-. aani/.
meon een Zwaard uyt Gen L. j . ziinGadecn
Leeuw uyt Deut.XAXIII. i r . aan Ephraim
een Eenhoorn uyt Dem. XXXIII. 17. aanil/<2-
na(fe een Os op de aangeha.ilde plaats. aan Benjamin
een/i^ö^uytGen.XLIX. 27. MnDan
eene
n a t u u r k u n d e
eene Slmi t uyt Gen. XLIX. 17. anderen een
y/nilii, Aan / I f t r een halid vol kooren-airen
uyt Gen. XLIX. 10. aan Nafhihali een Herl
l i y t G e n . X L l X . 2 i . D.iarv.yn 'er onder de
Krillene Lecraars, die de vier voornaamile
flagordens, en der/.elver VorJlen brengcn tot
de vier Euangelift™. Alledey.elaienwyover
aan zieli zclven en anderen oordeelen , gelyk
mede de verwen der Banieren, deivellie de
joden willen dezelve le zyn, met die der
ttdele fleenen, devvelke blonken in den ßorillapvan
Aaron; znllende tot andere zaken,
meêr naar ons ODgmerk gepalt, voortgaan.
De proeve van de byvoeging is, vvanneer
de verdeelde zommen le zamen genomen
mede invallen met de gehele. Het Voorbeeld
geeft de Text. In de Lcgerplaats
Juda zyn gewedl:
Ruben
Ephraim
Dan -
180+00.
i j i + 5 0 .
1081.0.
ij76OO
/ers 9.
603550. versî i .
aan te merkende
de Vooren
iére-^^arde-jm
rertreff'en
:reille dingen
: zo dir er-
: aldervvelgeor.
Tot de
den Taalwaar
onder anderen ila^
Kegel der Krygsorder, d
terhoede {t A-uamnarde en arr
getal de Middcltocht moeten O'
De reinheid is eene van de vi
in welgefchikte Veldlegeringen
gens, zekerlyk komt het in di
ichiklle Heirleger »an Ifrael vc
twee binnenile l .egerplaatien j
bernakel en van de Leviten llond de ingang
niet vry voor de maandüondige, die ver^
-zweeringen hadden, en anderen tot de lyite
der onreinen verbannen. Van de binnenile
waren nytgeüoten, diedonrhetaanrakenvan
een dood lichaam onrein geworden waren :
buyten de fcheidpalen van alle driede Legerplaatzen
waren de iVfeiaatfchen geworpen.
Dus verklaard Lmdius Lemtt. -Frießertb. bl.
215. dat van Num. V. i , 3. Gebicdden km~
dereil Ifrdels, dat z-j uyt het leger (alleStammen)
wegzenden alle meUatfche ^ en (uyt de
twee binnenile ) alle de vloeyettde, en ("uyt
het binnenile aldetheiliglle) alle d,e onreh,
zyn van eenendodert. l^an denman tot de vroit.
wetoe, Zitlt gyze-tjueg aendent tothuytenhet
leger znlt ghyze wegzenden : op dat zy inet
en '•jerotttreiHigenharelegeren^ inwelkermidäenik
•woöiie ; Klaarder blykt het noch uyt
Deut. X X m 10. enz. tot hoe verre zieh de
zuyverheid van de Ifraelitifche Legerplaatzen
heeft uyt^i lrekt . IVanneer yemandondertiis^
die niet rein en ii,door eenigen toeval des nachts;
die zal tot btiyten den leger ungattn, /¿y cn
zaltothmnendenlegernietkamen, vs. i l.Maar
het zalgeßchii
dat hy Zieh tegen het naken
van den avond mei
water zal baden : ende als
de Zonne onder ge^
\an Í5 zal hf totbinnenden
leger komen. vs £2
Gy zult ook eene piaatze
hebben bmien den,
ger, ende daar henen zult
4SI
gl «rgaan naar buyten. vs. I j . Ende j» zult
een fchupken hebben, nefensugereetfe'haf:ende
het zalgejchieden, als ghy buyten gezete«
hebt, dan zultghy daar mede gräven-, ende
II omkeeren, ende bedekken dat van u uytgegaafi
'S. Bekend is aan die geile, deweike zorge
moeten dragen voor de gezondheid van de
Menfchen en gehele Legers, dat 'ei- gemakkelyk
Ziektens omllaan uyt de Hinkende uytwaaflemingen
vandeVuyIigheden, Legerfea
iiefmettelyke koortszen, Rode Löopen, alwaarom
jegenwoordig in de Legerplaatzert
Zorge Word gedrageh, dat de Heimelyke gemakken
vocr de Soldaten afgezOnderd zyil
van de Legers en Tenten, ja datzelßSoldaten
by geval bedlegerig van hunne gezcnde
medemakkers atgezonderd in zekereZiekhuyzen
worden behandeld.
In de Leger, ordening komt voor het onderfcheid
der neugels, van de Rechter en
i - ' n t ' r . Deze heeft ons Leger gehad niet
alicenlyk, gelyk doorgaans tegens een gewefti
maar tegens alle vier. Ten Ooften is de rechter
VIeugel geweeli de Hamme Ifafihar, de
Zebuton, het midden lichaam juda.
Ten Zuyden heeft de rechtei- VIeugel ee^
vormd ymeon de liokerGW, hetLkhaL
Ruhen, ten Wellen heeft de rechter vlenaei
uytgeraaakt Manaje , de linker
hei midden Efhraitn- ten Noorden heelt irt
Nafhthih, in het midden lian. Nochtans
is de flagordeniet rank geweefl, zo dat dezelve
lichtelyk konde worden verbrckenj
maar elke Hamme, gelyk zy talryk zyn geweeli
, heeft gemaakt linien de eene achter
de andere, iod.,tdeeerflevan eengebroken
zynde , de tweede heeft kunnen tegenilanci
bieden, de tweede gebroken of verzwakt
zynde, de derde zieh daar tegen aanzettcn j
en zo vervolgens.
Daar eene zo groote, gelyk in een talryk
Heirleger. menigte van Volk is, is het nodig.
dat by de hand zyn, oftekoop Haan alle dingen
,0t lyftocht nodig. Alhier, in het IfraentUche,
heeft gene vandezeonlbrokeh Het
regende brood van den Hemel, andere zak
e n , zelfs tot pracht dienende, waren 'er
övervloedig: daar waren, by aldieny<i/f/»j.
gelool verdiend openbare Markten , verfcheiden
herbergen. Dos zegt hy in het III Beek
der Oudbed. het . r. kap. De Tabernateldante
zamen gevoegd zjnde, hebben zy dezitve in
het midden des Legers ontfangen, drieftamigs
de zydea, elk heen ürekkende , tus
Jchen dewelke de wegen, hoddi, henen hepen,
Daar.s ook eene marktflaan, kosmos agoiaas
van koopwaren voorgeßeU, ende de warenelk
of hare plaats ge/cb,kt: daar waren alderhan.
de Arbeidslteden in bare wtnkels, ergallevriois
zo dat het ten
eenemaal eene St ad Pnlic
leek, dewelke hieren daar verreisde. Daar Word
ook
IMif
, i