N A T ü U R K U N D
Straks ward dat wonder V ü U R.
N A G T V L A M van «'
'De kille Jcbr 'ik verkeerd in rufi.
Toen Mofes G O D cm hulp k'^am Jmékett.
T)it flrekke een baak aan ti voortaan
Om nooit uw üchepfer te weéyfiréven}
AI wat Hy doet is welgedaan,
0ns paß bem lof en dank te géven^
E . 479
HEt Volk lUurmureerd, hec zy om de'
moeijelykheid van den weg , of, het
welk men uyt het 4. vers kan befluiten, om
fpyzen, diezy begeerden, en nietvoorbanden
waren. Enzie daar, G O D is vaardig
daar by, de alderrechtvaardigfte wreeker van
alle murmureering en muytery, het gehele
Tuyghuys der Natuureisbydehand, uyt het
welk het Vyer belaß word wraak te nemen.
Zyn toorn ontßak (die zelve een verteerenJ
vyer is) ende het Vyer des HEERENonder
hen ontbranddey ende verteerde in bei uiter.
ße des legers. De VerkIaringoverdezepl;iars
is Pf. LXXV I I I . 10. ZI. alwaar de Pfnlmiil
d e oorzaak van dat toeval, de misdaad van
opiland tegen deoverheid aan de ürafknoopt.
¿iet, by heeft denrotsßeenge(la^en , dat Vrj
wateren uytvloeyden , ende bee\en over'nloe'
diglyk uyfbraken, zoude hy 00k broodt können
geveni zoude hy zynen volke vkefcbtoebereiden?
vs. 3r. Daarom hoorde de HEERE^
ende werd verbolgen: ende een vyirtsjerdontfleekefi
tegen Jakob, ende toorn ging op tegen
Ifra'el. Dit Vyer heefc zyne krachten geoeffend
biktfe bamacbneb, welke woorden onze
Moederlandfche VertaÜiig overzet door uytterile
legerplaatzen, de uytterile eindens des
L e g e r s , die äufferße Laster, beter de Latynf
c h e , door een gedeelie des Legers. Miflchien
heeft 00k di t V y e r niet alleen in het uytterfte
des Legers, maar hier en daar, door het gehele
L e g e r brandende, rtrafFen genomen over
d e fchuldigen aan op'ftand: aan deze Verklaring
geven licht de volgende Piaatzen; Pf.
X I X , j. Tot aan de einde der aarde (anders
tot de uytierßen der IVereld) biktfe Thebel, zjn
hare redeten uytgegaan, dat is • door de gehele
aarde. Want het is zelfsuyt de eerrte beginsfelen
der Weteldbefchryving bekend, dat'er
nergens is het uytterfte der Aarde, ofoveral.
Gen. X IX. 4. Hetganfche volk (van Sodoma)
hebben het huys omcingelt, van het uytterfle einde
of. Mikkatze ¿ztiSy uyt de gehele Stad, het
huys van Lot zullendeomcingelen. (demannen
dier ftad hebben het huys omcingelt van
deniongrtentotdenoudften toe, hetganfche
v o l k . ) Gen. XLVI I . i . Ende hy (]o{Qi) nam
een deel zyner broederen (de uytterilen zyner
brocderen) Mikkette tchjOy van het uytterfte
zyner broederen, datis uyt alle broeders-Jez.
L V I . I r. Elk befcbowwd zynen wegh, elk van
zyn einde. {alle keeren zieh na hären luegh, elk
een na zy» gewin , van den eerßen tot den lant-^
ßen. Mikkaizhoti VAn deiTelfsuytterfte, datis,
alle tot een toe, is ^enegen tot zyn voordeel.
Hoedanig dit i^nur geweeft Is, word niet
uytgcdrukt, of Bhxem, devvelke doorgaans
in de H. Schriften voorkomt onder den naam
van Vyer uyt den HcmeR of. dal waarfchynelyker
is, eene brandtnde tVind^ Kanfoon, Pre^
ßer, een hemcifch vuur alles verbrandende,
noch hedendaags fchadelyk voor dereizende
d o o r K g y p t e , Ethiopie, Arabie, waardoor
de Planten aanftonds verzengen. Hier toe
behoord Ezech.XiX. n . Ende deOoßefVind
heefc zyne vrucbt verdrooght zyne ßerkeroedert
zyn ajgebroken, ende zyn verdrooght 5 het vyet
heeftze verteerd. Dusdanige Wind is alleen
droog cn verdorrende , als het Zuyden of
Ooften door dorre Landitreken waeijende,
maar ook brandende, voor de lichamen van
Menfchen en Beerten dodelyk, met zieh
voerende eene Lucht a! te dungemaakt,onbekwaam
voor de ademhaling en het Leven,
fchielyk verftikkende, tegen welke voor de
reizende geen ander hulpmiddel is, dan dat
z y , dczelve aankomende, zieh op de aarde
ter neder werpen, zonder vcrtoeven,totdat
z y is overgewaeid. Door zodanigen hectcn
brandenden Wind, het welk 'Thcvenot
haald in z-yne Reize I. Deel. II. ß o e k , ?4.kap.
zyn in het jaar i6f8. ineenen nacht 20000.
Menfchen omgekomen. Niemant denke echter
, dat door deze Verklaring het Wonderw
e r k v e r b r o k e n w o r d , ofverminderd. Deze
Hemelbrand is niet by gevalopgerezc-n,maar
is verbonden met eene zedeiyke oor/aak.
Gelcgenheid heeftdaartoegegevender Ifrae.
Ilten murmurering : deze moeft door hulp
van dezen Wind worden geftremd, de wederfpannigen
verfchuldigde ftrafFen boeten. Doet
*er by, het geen men leeft vers 2. Het Volk
riep tot Mozes: ende Mozes badt toi den HßERE,
ende het Vyer zverdgedempt, de dcdelyk
e Wind ging leggcn.
• I •
J
F f f r f PRINT