il>; , «,
In ..'
'II.
: li-f -
l i i ' i f ;
Ii ;
'hS ,
.ri'":^
' I i ; , '
• i i .-i.f •
G E E S T E L Y K E
4 1 2
Theofraßus heeft onder anderen onder de
kenmerken van een bygelüvig menfch deze ;
op een Graf niec te klimmen, noch inte treeden,
gcenen doden te naderen , noch eene
Kraamvrou\^^ Uyt Cbryfipfus zalmen leeren,
dar het gebod met de Reden niet overeenkomt,
waardoorvan den Tempel geweerdworden>
die van eeiien doodcn komen , of van eene
Kraamvrouw. Me^r als eens is my te binnen
gefchoten, of niet diergelyke Wet ten, byde
meefte en verfcheidene Volkeren in acht te
neracn, het zy uyt de gewoonte voortgekomen,
of ftellige, van de Natuur zelve zyn,
van de oorzaak der Natuur zelfdenmenfchen
ingedrukt, of tot gcmak der Kraaravrouvvcn
zelve, often dienite dermaandrtondigen ,als
dcwelke in dien hunnen Üaat l urt van noden
hebben, cn aftrekking van werkelykheden?
De ondervinding Icerd ons waadyk, dat en
dezen en genen eenafzonderdlevcnvoordeelig
is, zeer fchadelyk debezoeken, degcdurige
verkeeringen, gcmeenzame gefprekken.
Merkwaardig is in de Wet het onderfcheid
tulTchen eene Kraamvrouw , dewelke een
Knechtken en welke een Meisken gehaard heeft,
gene word zeven dagen onrein verklaard, en
moell drie en dertigäagenblyvenindenbloede
harer reimn^e : deze is onrein ge-iveeß t-jL'ee
'weksn na hare reimginge, ende zes ent'zeßtg
dagen is zy gebleven in den bloede barer reiniginge.
Alliier keeren en wenden zieh de
XJytleggers. Nacuurkundigeoorzaken wenden
voor i^atleßtts, Gratiasy anderen> en nahet
gezach van Arißoteles en Hi^fohates beroepen
zy zieh op redeneo. Tie Mannen , het
zyn de woorden van Valleßzts Thil. Sacr. bl.
125. ontfiii!,; en eerder degedaante, en de kracht
' vrowji'en ^ en dtv gene ^
, hebbtn mindere
zujveringen. .1 •• .^IVatit dewyldeVrotir
zyay en meer "Jtifli^heden mt-
iverpen dan de mannen, en derzelver beginsfelen,
als ivaar uyt de mannen worden, zo is
het zeker, äat ook van die vrowizen ontfangen
worden , de'velke of van nature het zvi, of
alsdan mijfchien gcbeurd is, dat zy mcér viiyligheden
uytwerfen. 'Derhalven zuikn zoda'
nige langer reimginge van noden hebben. Deze
redeneringen waggelen geweidig, dat de vorraing
en beweging van vrnuvvelyke afkomll,
langzamer is als vau het mannelyk; alhoewel
het zeker is, dat de vrouwen van koelder en
vochtiger aard zyn, en zo gy dus wilt, meßr :
uytwerpende, dit ziet eniglyk op de moeder;
de betrekking van de Moeder tot de vrucht
moet worden gezocht. Ja het bewys kan
omgekeerd worden: by aliienalle vrouwelyke
Sexe koelder Isen vocht iger, en datmen
'er zoude kunnen byvoegen, meér ßloeds heeft
dan de mannelyke, zo zoude uyt dat koelder,
vochtiger ßloed der Moeder mecr tot de
Vrucht van de zwakkere kunne overgaan,
dan tot de mannelyke cn dieshalven nioeftde
tydverlenging langer /.yn na het baren van een
man dan van ecnc vrouvve. Het is ook niet
genoeg te zeggen, dac de vercoeving doorgaans
van eene vrouwclyke vruchtlangwyliger
is. De Ondervinding Iccrd ons, dat^dezezaken
zieh zonder onderfcheid toedragen. cn
de zwaarte van het baren afhangt van ver-
Icheidene oorzaken, welker aanmerking aU
hier gecn gelegene plaats heeft. üok is dit
niet zeker , dat de Stenden vlocijen na de
geboorte van een Wytje langer , dan van een
Mannetje. Ik zoude zeer gaarn. tot dat 'er
andere Herker redenen mochten worden ontdekt,
itaan blyvcn aan de zyde van Rcyherus
Math. i^/w. bl. 31+. cn van /^alentiy/. Henr.
Voglerus in zyne Sacr. 'Phyf en Medie, o ver
Levit. XII. dewelke willen, dat 'er liever
op het Kcrkplichtige word gclet, dan op het
Natuurkundige . cn ázt dte verdubbeUte t)d
ten dele tot de Moeder., tetideele tot het verfch
gebore dachtertje behoord. Üp den achtüen
dag heeft het befncden mannelyk kind, door
eigen Bloedilorting het deel der reiniging
ondergaan:maar voor eene vrouwelyke vrucht
moeft de Moeder door eenen dobbelen cyd van
afzondering boeten De Reiniging wierd geeindigd
binnen twee wecken, maar de afzondering
heeft 66. dagen geduurd. Het mannelyk
Krooll heeft aan de Wct op cenmaal en
te gelyk door de befnydenis voldaan : maar
het volwaiTche meisje ondergaat alle Maanden
en Reiniging en Afzondering.
Daar zyn 'er, die vermaakr worden door
eene Verborgene Godgeleerdheid en Wysgeerte,
en alhier uyt het zevemal, en tweemaal
zevental Verborgendheden trachten uyt
te halen. Zy zeggen, darin den oraloopvan
zeven eerile dagen des Menfchen leven word
beproefd} dat eene vrucht van de zevende
Maand, zelfs naar de geruygenis van Hipfokrates,
levendig is, zynde de achiile dode-
!yk : dat de zevende dag een tekcn is van
eene goede bevrucluin?, uyt de Hiß. Anitn.
van Ariß. het Vlll. ßoek, hetlaatftekap. dat
door zeven de Koortzen voortgaan, engeindigd
worden: dat alle zeven jaren de leeftyd
van den Menfch vcranderd word: dat de Weereld
in zeven dagen is gefchapen. en den zevenden
dag voor den Sabbathisingerteld. £n
welke zaken van dat zoort meör zyn, welke
wy aan de Liefliebbers van de verborgene getallen
overlaten. Onder den rang van deze
moet de H. Jugußiuus worden geteld, dewelke
kan gelex.en worden in zyne drie en
tachentig rraagfiukken , de 27. en 81, vragen
Over het vier getal en het veertigfte. zoekende
den knoop in eene bieze.
TAJl. CCLXVU.
L i c v i T i c ' i cap-xn.v-d'-
Pu er[jeri.p fn c r i i i c iu 111