IB. '
Zföiorr adMp.ßtlc.
Metal uit de Steen min o f meer voor den dag, o f frhiirt zig
naar de Laagen der Reeten, die binnen den omtrek van den
bteen .zyn. Hier üit volgt, dat, wanneer de Holte in een
Steen kokervormig, en van boven iets uitgebrokkeld is, de
MetaUife Vögten als een Stammetje door de Koker dringen,
en aan het uitgebrokkelde eind Takjes en Blaadjes maaken;
maar zo het enkelde Spiee ten z y n , dan worden het maar
Metal-Blaadjes. Is emdelyk het Gefteente Spongieus, en
heeft het veele Lugtgaatjes, dan dringt het Zilver in de gedaante
van Hairtje? daar in. Terwyl nu die Zilverdraatjes
dun zyn, zo krullen zy hgtelykom, vooral wanneer het tegen-
overleggende Gefteente het regt uitfehieten belet (e g ) .
• Süll Ya.n. Soortgelyke Natuur is deeze Stufte, op welke
zig het Dendnties o f Boomagtig gtdeegen Zilver uitbreid.
De Steen is een bontkoleurde en Bladeragtige Spath, en
leßgen, de_ Zilver-Boompjes, die zig in het rond
uitbreiden en nederfchieten, zoo als de Kryftallifatie der Zou-
vercoond aanZetten van de Zout-Kryftallen zig gemeenlyk
Fig. y. De tegenwoordige Stufte is een Bontvermige - Ertz.
inet veel geelagtig beflaagen gedeegen Zilver uit Noormegen. Hier
en daar ziet men op de Oppervlakte van het Gefteente eenig
frttgulden en fmart-Ertz zitten.
Eg. 6. Terwyl wy by fig. 3. in het befchryven van het
Boom-Zilver wydlopig genoeg geweeft z y n , hebben wy by
deze Afbeelding niet anders te zeggen,4 als dat hetmede een tlver-Boompje uit het Wurtembergfcbe is.
W m Sm Deeze Stuffe is digt Glas-Ertz met Smart-Zilver en
Hair-Zilver.
Het Glas-Ertz komt met het gedeege Zilver zeer veel over-
een, wanneer het zonder Gefteente, en maar alleen met Zwavel
Verertz is, in welk geval het ’er omtrent als gefinolten T in , of
Loot üitziet, en zig 00k eeven als het gedeegen Zilver, fiiy-
den, en met den Hamer dryven laat, dus het zeer rykhou-
dende is. J
De geheele Stuffe is ten naaften by met Glas-Ertz overtrokken,
dog hier en daar in de Dieptens met roeftig Swart-Er.z
opgevuld. Het Gefteente i. vafte Spath , op welker. Rand
het gedeege Hair-Zilver overal in Krullen doordringd ( / / ) .
. Ff . , 8- ? e tegenwoordige Afbeelding toont ons en 3 1 1
den Zilver-ErtZy met zeer fraaije Kryftallen en Hair-ZUver.
De geheele maffa is Witgulden .Zilver-Ertz in een Hoorn-
agtige met Kwarts en Spath doormengden Steen. Uit den zel-
ven icomen doorzigtige, en voor een gedeelte op het grOen
trekkende Smaragdagtige Kryftallen te voorfchyn.
Deeze Kryftallen zyn van verfchillende dikte, en groote
maar-alle zeshoekig. Men moet deeze Kryftallen geenzints
vn t a 16^Jver-Kryftallen vermengen, die werkelyk uit
Zilver beftaan, en m deeze Gedaante met een witte Glants uit
het Kwartz tuflchen andere Kryftallen gemeenlyk opfchieten,
fchoon ze zeldenzo groot worden. Voorts ziet men aan den
X n H ü verfcTheide Krullen afgebeeld; deeze
zyn mets anders, als gedeegen Hair-Zilver.
Eg. 9. Het Roodgulden-Ertz, het geen in meenigte eevon-
den word, ls „iet altyd van eenerlel gedaan” , en ook S t
1 1 1 n ü ! ‘ ^?mtyds B een Ertz.maar njet een roodag-
tige Glants overtrokken; zomtyds heeft het Zilver, dat bv
B i ! “ - y j rt0p,de Sce-en B | eene gedaante als een
Bloem metroode ftraalen, en zomtyds, hoewel zelden, töont
zig 00k het Roodgulden-Ertz in beider roode Kryßalagtige dobbelßee-
»en, .die als de Granaat-Steenen blinken, en half doorfcbynende
deL gedaante , als o f langwerpige Vierkanten
over elkander gefchoven waaren. Een zodanig byzonder fraai
tooncf* word ons in de tegenswoordige A f beeldinge ver-
Het is uit de Bergwerken van Anna-Berg, en Zit nog op een
Moederfteen van Smaragdagtige Kwartz vaft. Doorgaans
word dit donkerroode en byna doorzigtige Zilver-Ertz in in eiten, en dat wel in groote Klompen gevonden, dog de
hooge Koleur, Glants eö Doorzigtigheid is niet by alle even
traai o f zuiver, en wat het Zilver belangd, dat in deeze Ver-
ertzing z it, zo is het zomtyds van wejnig waarde. Men heeft
zulke Stuften eertyds dikwils in de Bergwerken van Meißen
gevonden.
i A B . E. I.
zoo Zutoer, als fiet gedeegen Zilver, is, gelyk dan 00k het gedeegen
Zilver noit zoo zuiver, als het gedeegen Goud, is.
. B,e] f geSdV n tegendeel het Verertzte Köper, zo heeft men
de volgende Zoorten: het mitte, fwarte en Leever-Ertz de
&operkies, Kopemikel, en eenige byzondere Gemaften. Ieder
Aoort laat zig weder in Onderzooften afdeelen.
By voorbeeld; tdt het mitte Koptt-ErtZy dät met veel Ar(e-
niek verzeld is , behoord 00k het Vaal-Köper-Ertz y het welke
z-uver houd, en er graauw uitziet, waartoe dan 00k de zoo-
genaamde Stangen, Graupen en Koom-Airen können‘ gerekend
worden. Het Smart-Ertz dat blaauwagtig ’er uitziet, gelvk
hetPotlood, kan alle die Zoorten onder zig ftaande hebben,
die met Yzer gemmeralifeerd zyn, als het blinkend Koperglas
Eg. t . -H p o t hier toe hebben wy eenige ftukken van de vol-
J L komene Metalleny die in het Vuur het uithou-
den, gezien. Nu volgen 00k de omolkome Metalleny en wel
vooreerft de Köper -Ertzen.
Het Köper is gedeeltelyk gedeegen , gedeeltelyk Verertzt
Het gedeegene Köper is o f aldus in Klompen gemaJTen heeft
eene iwartagtig rode koleur, en komt in allerhande gedaan-
teris te voorfchyn, als gebandeerd, in Blaaden, Takjes,
Hairen , Korltjes, en dergelykej o f het heeft zig door het
Water m fyne Deeltjes opgeloft, en zig op andere Ligchaamen
neergezet, in welk geval het zogenaamde gecementeerde Köper
ontftaat.
Men moet egter aanmerken, dat het gedeegen Köper noit
¡¡.ft , gebragt heefi berättcnd,, en by W Jmkmu „ „ «! b“
mingeder Origineele meend gevonden te hebben. Hy zegt dus v an d eS e s S ’ % 1 dat u d ia G ^ E r t s^ i! P Jebef cbo*'
” W m S i ^ W m t