K ' i :
' «jifi' TÍl' I
i í í i y -
t !
r í S f i i í ' i
I -•• 'Mi ! I
íiillíi:!:,!
n a t u u r k u n d e .
Kieras ho heylios ou ßigkaufei fou, dewelke m
eencn leenfpreukigen zin paflen opeen menfch,
die zieh op G O D becrouwd, veilig en gcriiil:
onder de fchaduwe van deflelfs vieugelßn. Dog
die zelfde kan zoo even alleens gezegd worden
van deMane, als welker ftraalen, ichoondoor
brandglazen of brandfpiegels op een middelpimt
gebracht, de minfte tfap vangevoelbarewärmte
aan de tegen over gellelde ligchamen mededeelen.
Dog Svidas is daarom niec te haorcn,
dewelke onder de Tytel Seleyney, de Mane,
aan deze Planeet toefchryfc eene bevochtigende
ende verwarmende kracht , en op dat hy zyn
gevoelen grooter gewicht zoude by zecteo, haalt
hy dezen zelven Text van Z )Äw2aan: Zyzeigen
, dat de Mam niet alleen vochtig is , maar
dat zy ook evengelyk de Zon de ligchamen verisjarmt.
T>avia des daags zal de Zonne u
niet ßeeke», nog de Mane des nachts, ßy aldieti
wy de zaak dieper overweegen, zoo is
aan de Mane zelfsgene bsvochtigende kracht,
ik lace ftaan eene vei warmende , toe ce fchryven,
Veiliger zullen wy voorttreeden , by aldierl
wy door het invullen van een Woorduiclacing
aan de Mane liever coeeigenen de verkoelende
kracht, nog de Mane zal u des nachts-verkoekn.
Licht brengendeaan dewoorden van Vader Jakob
regen zynen Schoonvader haban Gen.
X X X 1 . 40, Jk ben geweefi , dat rtiy by dagé
de bitte ver teer de ¡ ende by nachte de "vorfl. Zells .
ook deze verklaring laac de letterlyke zin niet
roe, vvanc de Mane, cm eigentlyk cefpreeken,
verwarmt niet, nog verkoelt niet, nog droogt
o p , nog maakc nat, maar deze veranderingen
hangen eeniglyk af van onze rondom het Aardryk
leggende Damp. De Mane fchynende zyn
de nachcen ons kout , niec cm dat dezelve fchynr,
maar om dat de luchc helder is. Deze dingen
hebben wy eiders breedvoeriger verklaart.
P f a l r a C X X I X . veriT: 6. 7.
Laatze mrden ah gras op de daken, het nieik verdorret, eer men 't uittrekt.
IVaar mede de maeyer zyne hand niet en vuit^ nog de garven-binder zynen arm.
Een Zinnebeeld voor den vyanden van de l onniic gewrocht der aarde uitgetrokken word
Kerk een rampfpoedig gras , uic de voegzelen j eerder, dan dat hec zelve tot rypheid is gekovan
fteenen of pannen gegroeid, het welk we- i men , zekerlyk door een te vroeg lyp noodlot
gens gebrek aan voedzel of verdord , of als een I vergaac.
Í T a lm e x X X i n . vers
Het is ge^yh de datiiv Hermons, die nederdaalt op de bergen Zions.
Het pynigt den Uitleggers, hoedanig dande
daww van Herman nederdalen 2oude können op
de bergen Zmis, miflchien door eene tuftchenwydce
van honderd Romeinfche mylen van den
änderen gelegen? Want het is bekend, dac de
daiiw niet hoog opklimr, en terftond of kort
daar na wederora nedervalt, op dat zy aan die
zelve planten toc verkwikkmg diene, waar uit
zy was gefprooten. Daar is gene twyfel aan,
et de berg-dauw is voortreffelyker, om dat de
planten zelve uitnemender zyn dan die op de
vlakke landen, en andere op lager grondenge*
groeid zyn. Waar van ik doorgaans in myne
Natuurkundige Befchryving van Zwitzerland
hebbe gehandelt. Derhalven zoude eén zeer
groot gunftbewys toekomcn den planten opde
bergen Zions j by aldien de dauw van de veel
hoger toppen van de bergen Hermons aldaar
zoudekonnennedergelegtworden. Dezeknoop
heefc de zeer Beroemde J. C. Harenberg te
oncftrtkken op ziggenomeninde
ZaalCX. V n i . bl. 970. en by lioud cen eenemaal
ftaande, dat de dauw, ik doe daar by
andere dampen op de bergen zamenvcrgaderc,
het cvenwicht cuiTchen de dunder lucht der lager
landitreekeri , en de kouder bergachtigä
weggenomen zynde, kan nedervloeyen, ende
dorftige droogtens van Zion bevochtigen. Hy
verzekert, dat dit de mening van den Heiligen
Pfalmdichcer is geweeft. 1. Uit de waarheii
der zake zehe. 2. Uit de gelykenis van de olie
van het bovenfle tot het benedenße nederdalende,
bewogen etl ajvloeyende. 3. Uit de vaßgehoude
oorfpronkelyke betekems der -woorden. 4. Uit de
alder'Vfelgepafie vergelykmg van die alderheil'
zaamfte dawjj met de zmverheid der broederlykt
eendracht. 5. Utt de afkömß van Abfalom,
Wiens moeder gefprooten was uit Gejfnr, werwaarts
Abfalom zelf, na verrichte manßag,
vliichtte, welke plaats aan den berg Hermon was
gelegen. N let zelden is my in den zin gefchoocenj
of niet de regens in de landgeweften, dewelke
by zeer hoge bergen zyn gelegen, Iioedanig
ons Zwitzerland is, voortreffelyker zyn
d a n d i e g e n e , desvelke in vlakke landen nedervallen
, als door dusdanige berg-dauw bevrucht f
gelyk zy , de ondervindirig getuige zynde,
üvervloediger zyn, en in legendeel die van de
aan zee gelegen landfchappen min vruchtbaar,
als nu en dan door zee-zLltigheit bezwangert?
ccecf Pialtn
C'ili '
] ! •
I i «