83 RE R U M N A T U R A L I U M
H i " ' i ™ u , 1 A i - - p " » 1 —
f o ™ . cp a - d a . Tabula hbn
N u m 4 Orcins, feuSàhh, Fer/lcum; CercopMect forma, htfolmm.
T A^Zuld eZfantur àeparantar, 8c fills alligati, ndiis folaribus expofiti liccantur, prouc
fcb 5 r r o ' a e n t e r & c a c / o b fubftan.. f u . /uunofoacem pcllucnc. E.dem v.:u:e. m.d,-
c a t s his, qus prioribus, meffe dicuntur.
N u m . 7- Ra'ii"^ Salab, par-v^, ix Terp.
kracht toegerchrcven als deie, gelyk ook de wortclvan Onhh.
Wy hebbef. rceds bov=n aangebaalt, dat ly, fyn geftotcn, cn
mei «rat zuikcr ingenomcn, Jc kramp cn trekking dcr zenuwen
«ned? Zy ^vortt mede in de wiae en onnatuurlyke rode
floedt der vrouwen gebruikt, als ook tegen de ftuipen der kmderen
> maar veel krachtiger en beter xyn de. ^"rte en van de
Pcraaanfche Salai, die nog wemig bekend en in gebruik zyn.
N u m . 4. Twede fiori van de Perfiaanfihe Salab,
hehhmde twe hiaderen.
E;
tels, als aan elkander gegroeit , doch ,n der daadt gcfcheiden.
S t'deze twee w.elen groeit maar ten b adt, dai z.ch zamen-
L r - nit l,et midden der z.menvocging komt een leel voort,
OD welkers top fchone paarfTe bloemen te voorfehyn komen, d,e
de ged.unte vin een menfch of poppetie hebben, wannecr zy
open g..an., nraar zieh uiibreidende vcrl.ezen zy deze gedaantc.
' DeCbinezen en Perfiancnm.kenv.chverk van deze wortel.en
fchTv.en de zelve eene natuur-verfterkende kraeht toe.waar door
zv den mcnrch,dic gepaart is,tot luft van vercen.ging verwekt,
Shalven andere we?k.ngen , die zy de zelvc u.t onderv.ndm.
toeSieenen: weshalven zy ze altydt co hnnne reizen met z.eR
ner^ r ^ y n d e het voornaamfte middef, dat zv ,n de med.evnen
gebruiken by alle toevallige ziektens,zwakhed'en,enz Zy ftamfen
ze tot poejer, en nemen ze alle dagen tweemaal in wyn of
chokolade, het gewigt van een Vierendeel loots, m Wy heb-
Terdaar bàtevens onfervonden, dat zy ongemeen dienftig is teoen
de trekking der zenuwen , Iluipen van kinderen en be|aarde
f e i - n , als med? de kramp, hebbende byna de kracht van de Rao
f t i h M - Deze wortclbollen zyn zeer lymig van
a rd" en als zy-uirgebloeit hebben, worden de bollen korllg,
m a blyvenvctcnlymig, "t welk haar voor "t bcderf bewaart.
íek^d•i^er in is , geheel opdroogt. De Heer lacobus Brey-
Z , Plantar. Exollc Cmlmla p-ma, f./. 94 enz. befehryt de
Ortte, en zegt cp welke wyze deze gewalTchen m wondcr-leld-
«me foorten van bloemen veelerhande foortcn van gedierten
vcrbcelden , waar van eenige in de plaat van t bovengemelde
werk vcrcoonc worden. IT I
De i„o-m.«-wortel heeFt eenigzins de werking en kracht ah
die aan de Pcrfiaanrehe Salab wordt toegefchreven. Vcrrcheide
fchrwu-s hebben de deugden da.nr van aangewezen, en m t byzonder
de Heer Jbraba,» M«r,n,g in zyne Befchryvng der krn,-
den , bloemen cn bollen fol. 400. De woidt in t
Hoogduitah StaM-mmd genaaml, en haar wordt de zelvc
De bladeren zyn dik,en lopen zachtpuntig toe als « n Tulpebladt.
Uit het midden der bladeren komt een körte ho le fteel,
waar uit tien , twaalf of meer bloemt|cs op kleine kromme
bloemblaadtjcs voortkomen, in gedaante als Aapics,, of
katies, die iich midden uit de grocne blocmblaadyes, als raet
een ziarthaairig hoofJt , twee voor- en twee achter-pootjes,
met een ruighaairigcn ftaart, vertonen,geverwt met purper-rood
en blaauw, waar van een bloem by let A is aangewezen. De
bollen zyn klokachtig, als een omgekccrde Tulp, vcrfeheide
Iicariaarts verdeeTde, dünne, wortcls,als v.ngers. A s zy uitgebloeit
hebben, worden zy uitgegraven,fchoDngemaakt,cnaan
draadtics Ecregen, om in de zon gehangen en gcdroogt tc worden
, g c v l by Nim. r en wordt vcrtoont Gedroogt zynde,
zynle^doorfeiiynend om hare lymige fubrtantie. Zy worden
gcacht van de ielve deugdt cn kracht te zyn als de voorgaande.
N u m . 7. Kleine Perfuanfche S^hh-wteltjes.
De zelve zyn ons aan draadtjes geregen toegezonden. Met
voorJacht zyn ze in het aanrygen van elkander gelcheiden, om
niet te fmcrien of te befchiramelen.cn dusbetervande vryc lucht
eil zon omfchenen op te drogen. Deze zyn met een m geftalte.
i t
I i
IIAI