III, Gemeenlyk noemt men dit Sementhper
^XXVL om ^at ^ec a*s aaD ^zer vastgelymd voorkomt;
Hoofd- overeenkomftig met den Sweedfchen en Duit«
'sèmtn*&hen naatn , in Vrankryk Cuivre praecipitè ,
toper. dat is neergeftootcn Koper. Het wordt dik*
wils gevonden by Kopermynen , alwaar het
Vitriool der Kieshoudende Hrtfen', in Water
opgelost, een zogenaamd Sementwater maakt,
uit het welke het1 Koper, als een volmaakt
Metaal, of van zelf nederzakt, of door Yzer,
of Yzerhoudende Lighaamen , neergeftooten
wordt. Zulke Sementwaters bevinden zig in
Siberip , by Osterdal in Hoorwegen , by Fah-
lun, Garpenberg en de Ridderhutte in tweeden,
by Wicklow in Ierland; aan den Ram-
melsberg op den Haarts , by Ahtnberg in
Meisfen, by Franckenau ,by Neufol en Schmol-
nits in Opper-Hongarie, als ook by Agorth
in ’t Vehetiaanfch Gebied. Dezelve kunnen
wel, door uitdamping , tot Koper- Vitriool
genuttigd worden , maar met grooter voordeel
wordt het Koper, dat zy bevatten ,
door oud Yzerwerk daar in te werpen, neder-
geftooten. Dit is die by de Oude Alchymis-i
ten en by het Gemeene Volk zo zeer berug-
te verandering van Yzer in Koper.
De
- lesceiis. LTnn. Syst. Nat. XII. Tom. III.\ Gen. 33. Sp«
1. Cuprum praedpitatum. Syst. Nat. 178. N, 3. Gronof»
JSuppL j2. Cuprom purum ex folutione Vitrioii praeqpija.«
tutu. Wall. Min. 277, Syst. Min. I. p. 275,
■ De Koperbronnen in ’t Graaffchap Wicklow,
in Ierland, voorgemeld, zyn by toeval uitgevonden.
Men heeft aldaar, aan de Noordzy-
de van de Rivier Arklow, een Berg, genaamd
de Witte Kroon, byna een half Uur gaans in
omtrek en by gislïng honderd Roeden hoog,
naar een omgekeerd Bekken gelykende. Dee?
ze Berg is overal vol Mynftoffen , zo het
fchynt, inzonderheid aan de Oostzyde,alwaar
men ’er Mynen in gedolven heeft, van vyfcig
^ot zeventig Vademen diep. Het eerfte, dat
in ’t graaven voorkomt, is een Yzerfteen; dan
volgt een Lood*Erts , met Kley gemengd,
die echter goed Lood geeft en eenig Zilver.
Hier onder legt een ryke Steenige Zilver-Erts ,
welke helder fchittert, en vyfenzeventigx Oneen
zuiver Zilver uit een Ton Erts geeft, be?
halve vry veel best Lood. Eenige Vademen
hier door gearbeid hebbende > komen zy aan
de Kopep-Èfts, welke zeer ryk is en tot een
groote diepte vervolgt. Vyfhonderd Man
werken in deeze Mynen , die zeer gezond
blyven , winnende agt'Stuivers ?s daags. Om
het Water af te leiden, zyn ?er Kanaalen onder
in de Berg, die ?er geheele Stroomen van
uitgeeven. Öit Water is fterk met Koper
bezwangerd en geen vyftig Jaar geleeden werdt
eepst ontdekt, dat men ’er zeer goed Koper
uit bekomen kon; doordien een Yzeren Schop,
daar in gevallen, geheel in Koper veranderd
K 4 fchee.a
lil.
Afdsfx.
XXVI.
H oofds
t u k .
De Koperbronnen.