III.
Aejjeeb,
x x v i .
Hoofd.
«TUK.
Eigenschappen.
aldaar oudtyds in groote veelheid vondc,
Waarfchynlyker, nogthans, zal dit Eiland
zynen Naam daar van ontleend hebben. Of,
mooglyk, dewyl Fenus naar \ zelve Kupris
genoemd werdt, heeft dit Metaal , aan die
Godin toegewyd, daar van,in laater Eeuwen,
dien Naam bekomen. Oudtyds was het, in ’c
Latyn, alleen by dien van ZEï bekend, daar
men de afleiding moeielyk van zal vinden, In
’t Griekfch noemde men hetzelve Chalcos, waar
van nog het Geele Koper, in ’t Franfch Laiton
genaamd , Aurichalcum geheten, wordt , als
den glans hebbende van Goud.
De eigene Kleur, naamelyk,van ’t Koper,
is rood of roodachtig; weshalve het, van de
Ouden, onder de Metalla Solaria geteld werdt,
Ook vindt men dat het al vroeg bekend en in
veel achtinge is geweest; want al het Gereed-,
fchap des Tabernakels moest van Koper zyn
en de Brandoffers-Altaar was ’er geheel mede
overtoogen. In de Tempel van S a l o m o
waren Pylaaren en andere Ornamenten' van
Koper ; ten welken einde D a v i d het in
verbaazende veelheid vergaderd hadt. Het
heeft al van ouds tot gangbaare Munt gediend
en is altoos gerekend geweest in waarde te
volgen aan het Zilver. -
Het is een der fraaifle Metaalen, ten opzigt
van de Kleur en van den Glans, dien het zelfs
pp de breuk heeft. Het geeft een aangenaamer
en ’ fterker Klank dan eenig ander Me* u j .
taal. Ook heeft het, na Jiet Yzer, de groot-Afdeel*
fte Veerkragt en hardheid; zo dat men, met hooi-d-
Koper, zelfs Tin, Lood, Zilver en Goud,*105,
kan vylen. Het fchiet in taaiheid evenwel
te kort, zelfs tfy ’t Zilver, om van het Yzer .
eq Goud niet te Ipreeken. Een Rood Koperdraad
j dat een Lyn of een tiende van een
Rynlandlen Duim dikte heeft, draagt naauw*
lyks driehonderd Ponden (jv). Een Yzerdraad,
even*
0 0 Zulk een Zilverdraad zou , volgens den Heer Wal-
LERius. zonder breeken, draagen 370, een Yzerdraad 450
en een Gouddraad 500 Ponden Gewigts. ’t Scbynt of zyn
Ea- wylen den Hoogleeraar Mussch en broek nagefchree-
venhad, die juist even de zelfde Getallen heeft, maar zegt, 0
dat die Metaalen Draaden door zulke Gewigteh breeken,
dat is, dat zy dezelven niet kunnen draageA, Aangaande
het Rood Koperdraad zegt deeze, dat zulk egn Draad
diar van door zggi Ponden breekt, maar een Geel
Koperdraad door 360 Ponden Elem, Phys. (Jap. 19.
Wallerius past het eerfte, ponder onderfcheid > op ’t
Koper toe, en verzekert, dat het zulk een zyvaarte ,
zonder breeken, draagen kan. Ik kan naauwlyks ge- ,
looven, dat die Proefneemingen, met zulke gelyke uit*
komften; door den Sweèdfchen Hoogleeraar nagedaan zyir,
en het is niet mooglyk , Draaden uit te kiezen, zo gelykvan
dikte, dat het geeiy V.ierendeelen, ja geheeie Ponden,zou
verfchillen s terwyl ook de hoedanigheid der Metaalen,.of
het by voorbeeld Swe<;dfch, dan Duitfch of ander Koper
2y , als ook het Gewigt, hier in veel onderfcheid moet
maaken. De Heer G m e u h , Hoogleeraar te Gottin
III* Deel V. Ss uk» I 4
■ I
m
; i B