lil. zonderheid het gejlagen Rood Koper van veel
XXVI* dienst. De Romeinen hebben z ig, byna vyf
Ho^ofd- Eeuwen {aGg na de bouwing of grondvesting
van Rome, alieenlyk bediend van Koperen Geld,
dat toen ter tyd,en nog heden, meest gemaakt
werdt van Rood Koper. Zo is het thans nog
in ’t voornaamfte gebruik, onder den gemee-
nen Man, in de Opfterfche Landen, Japan en
China , als ook in de Noordelyke deden vaa
Europa , daar men zulk een overvloed niet
heeft van Goud- en Zilveren Munten als in de
middelIte en Zuidelyke deelen. By ons worden
de Duiten, dat hier de eenigfte Koperen Munt
is, gemaakt van rood Koper, ’ t geen men ,
ten dien einde, aan Rukjes kapt van het Blad-
koper , 't welk door afgryzelyke Hamers ge-
flagen wordt in de Koper molens, zogenaamd,
die ’er verfcheidene op de Veluwe zyn , alwaar
zodanige Hamers door ’t vloeijende Rivier
of Beekwater geftadig worden bewoogen.
Cok verneem ik dat, in deeze Zomer, een Koper-
molen, in ’ t West-Frankenland by de Stad
Schiedam , en dus in Holland, ftaande, ver-
kogt zy.
Natuur- Het Koper komt, niet alleen in zyne Ert»
ovewioB-r fen 9 maar zelfs m volkomenheid , dat men
di£- gedeegen Koper noemt, vry algemeen op den
Aardbodem voor. Buiten ’t Goud en Zilver
is bet zekerlyk veel overvloediger in die
hoedanigheid te vinden , dan de andere Metaa*
taaien. De drie volgende Soorten, welke on- ajde'bl
ze Ridder daar van opgeeft, hebben ^en x x v i.
glans, de kleur en fmeedbaarheid des Kopers, »tuk.
doch zyn fomtyds zwart of groen , ja ook wel
geel of blaauw, beflagen. Men vindt het in ’t
Mansfeldfe in Leyfteen ; in Siberie in Kalk-
fpaath; by Saska in Temeswar-Bannaat in
Zandfteen ; in Hongarie en Sebenburgen in
Kwarts en Kryftallen; als ook daar omftreeks
in Yzerhoudende Jaspis , op Mispicke!, in
Keizels of Veldfleen; als ook in Rusland by
Kontzofer; elders in Loodglans en in Koper-
Branderts by Norberg in Westmannland van
Sweeden , daar men ’ t ook by de Ridderhutte
in Yzer-Oker aantreft , en in Koper-Oker
op verfcheide plaatfen in ’t Bannaat van T e meswar.
Op Ysland komt het in witte Zeo-
lithfpaath voor. Men vindt het in Dalekarlie
in Koper Zand-Erts, in groenachtige Schiefer-
Kley by Schmolnits in Opper-Hongarie, en
in gemeene witte Kley by Saska; alwaar ook
Hout gevonden wordt, welks kleinfte Buisjes
t’ eenemaal gevuld zyn met gedeegen Koper.
Het valt ook in Ooftmdie en in Amerika ,
gelyk wy ftraks zullen zien.
I, Natuurlyk bloot Koper.
Cl) Koper, door neerftooting op Tzer, Zan- T<
dig/amengegroeid. Ge- Caprum
prcecipi-
<i) Cuprum prx-cipitatum fupra Ferrum Arenofo-coa- mPm
v Sement-
K 3 les-koper.
III. D e el . V . Stuk.