III. Ajdeet,.
XXVII.
H o o f d *
STUK.
Roorf-
Gulden.
Hoedan
igh e id .
ver; by Boitze in Sevenburgen en in de An*
na-Myn by Kremnits in Hongarie, gedeegen
Goud; en in ’ t algemeen , by Kremnits en
Schemnits , overvloedig vermomd Goud daar
in.
Deeze Zilver-Erts is zwaar» glanzig en
gemeenlyk zagt , op ’ t fchraapen doorgaans
donker Karmozyn - rood, In ’t Vuur fpringt
zy» gelyk een Leyfteen, aan ftukken, doch,
als het knappen ophoudt, dan fmelt zy nog
eer zy gloeije,en geeft een ArfenikaalenDamp
van zig. In 'c algemeen houdt zy , behalven
Zilver, dat zelden minder dan zestig Mark in ’t
Centner bedraagt ( z } , nog Rottekruid , Zwavel
en Yzer. Met Salpeter detoneert zy in ’t (
Vuur
( « ) D e H e e r W a l l e r i u s fte l t d e Z ilv e r - G e h a l t e y a t i
h e t R o o d G u ld e n n ie t d ie d e r H o o r n - E r t s g e l y k ; n a a -
m e ly k twee derden , e n die v a n d e G la s - E r t s drie vierden
v a n ’ t g e h e e l. C k o n s t e d t r e k e n t d e e z e la a t f t e o p
1 8 0 , h e t R o o d G u ld e n o p 60 , h e t W i t G u ld e n o p 3®
M a r k in ’ t C e n t n e r , d a t is in d e h o n d e rd e n tien P o n d
v o lg e n s B e r g w e ik s rekening '" , o f in de 220 M a r k e n . I k h e b
e e n S t u k je zw a r t a c h t ig R o o d G u ld e n in K w a r t s v a n
K r em n i t s in H o n g a r i e , w a a r v a n h e t C e n tn e r 1 14 M a r k
e n Z i l v e r s , v o lg e n s d en H e e r P o d a , h e e f t u it g e lë v e r d ,
n a a r d e a a n te k e n in g v a n w y le n d en H e e r L . F . G ro-
n o v i u s , u it w ie n s K a b in e t h e tz e lv e a f k om f t ig is . D u s
g e ló ó f i k , d a t d e G e h a l t e v a n ’ t R o o d G u ld e n , o p b y -
z o n d e r e , p l a a t f e n , z e e r v e e l v e r fc h il le e n d a t m en in ’ t
a lg em e e n m e t d en H e e r G m e l i n n ie t z e g g e n k a n , d a t
h e t z e ld e n m e e r d a n 60 M a r k e n in ’ t C e n tn e r h o u d e . H e t
h o u d t d e h e lf t to t tw e e d e rd en Zilver z e g t Vogel.
I) E Z ï L V E R.E R T S È N. dikwils ondoorfchynende, doch Vuur en is wel doen
zo, dat zy aan de kanten eenig Licht doorlaat. XXVH* Somtyds valt zy ook geheel doorfchynende,tTUK, doch is dan gemeenlyk,niet zeer ryk in Zilver JW- en zeer dikwils Kryftallyn ; duS by Potofi,
Joachimsthal en Reinertfau, voorkomende.
Veelen dier Kryftallen worden , wanneer zy
lang in een vogtige Lugt leggen , ondoorfchy-
nendei De Kleur fpeélt altoos in het Roode;
fomtyds tusfchen Kamiozynroöd en Lood-
blaauw; ook wel graauw, zelfs in Mexikojof
zwartachtig: fomtyds is zy geheel Karmozyni
of, gelyk in Katharïna Neufang by Andries-
berg, Scharlaken-, öf, gelyk by Markirch in
de Elzas, Auröor ; of, als by Potofi, Granaat«»
rood. Het Boheemfche en Wurtembergfchè
j« gemeenlyk uitmuntend helder Róbynfood ;
dat van St. Andriesberg is doorgaans donkerrood
én het Saxifche komt als tusfchen beiden,
Evenwel moet men dit niet zonder uitzondering
begrypen ; want by Annaberg’eri
Jbhungeorgeftadt valt het fomwylen zeer helder
Robynrood, en by Joachimsthal oök wel
donker-rood. De Kleur komt fomtyds zeef
nab.y aan die van de Cinnaber, doch trekt in
fchraapen altoos wat naar het paarfche ,
en is niet zo hoog glinfcerend rood; ook
aan de Vingers niet zo zeer afgeevende of
befmettende.
Van de Rood-Gulden-Erts komen, wat verfchel-
R 2 de' dfiiïhedëri.
t i l . Dksl. V* Stok.