behooren de meeste zwammen, welke men in het dnge-
lüksch leven met den naam van paddestoelen, duivels-
brood enz., bestempelt.
Moeten zwammen, door haar gebrek aan assimilatie,
beschouwd worden als zeer laag ontwikkelde planten,
toch is het vooroordeel dat bij velen nog tegen deze
gewassen schijnt te heerschen, geheel ongegrond, en
staan zij, wat sierlijkheid en verscheidenheid van bouw,
kleur en vorm betreft, zoowel als om hare wetenschap-
pelijke en oekonomische waarde, by andere planten niet
ten achter. Als voorbeeld van de belangrijke rol, welke
de zwammen in de natuur speien, noemen wij slechts:
B a c i l l u s t u b e r c u l o s i s , de oorzaak van tering;
Vi b r i o C h o l e r a e, de oorzaak der Cholera; B a c i l l u s
A n t h r a c i s, die het miltvuur bij het vee teweeg brengt;
P h y t o p h t o r a i n f e s t a n s, de oorzaak deraardappel-
ziekte; S a c c h a r o m y c e s c e r e v i s i a e , de gist der
bakkers, bierbrouwers en jene vor stokers; P u c c i n i a
g r a m i n i s de roest van het graan en U s t i l a g o
Ca r bo, de brand van het koren.
Ook als voedingsmiddel zijn de zwammen niet te ver-
smaden; ieder die eenigen tijd in het buitenland heeft
vertoefd, zal opgemerkt hebben, hoe algemeen daar het
gebruik is van vele soorten, welke in ons land slechts
beschouwd worden als lästige of gevaarlijke paddestoelen.
In China en Japan is het telen van zwammen op oude
boomstammen algemeen verspreid; in Rusland zijn zij
een zeer belangrijk voedingsmiddel van het volk, en nooit
ontbreken zij op de markten van Frankrijk en Italié, In
ons land kent men als eetbare paddestoelen slechts de
als lekkerny beschouwde truffel, morielje, en de soort
welke men gewoonlyk c h a m p i g n o n noemt, A g a ri-
c u s c a m p e s t r i s X.; hoewel behalve de laatstgenoem-
de een groot aantal andere inheemsche soorten als spy-
zen niet te versmaden zyn.
ü i t het voorgaande mag niet worden opgemaakt, dat
t
wij het eten van zwammen, zonder grondige kennis er
van, zouden willen aanbevelen. Integendeel, wij kunnen bij
het gebruik van fungi als voedsel, niet genoeg tot voor-
z i c h t i g h e i d aanmanen, en onze lezers, voor zooverre
zij niet volkomen zeker zijn van hunne determinatie, niet
genoeg aanraden, nooit to t het eten van een soort over
te gaan, voordat zij omtrent haar bruikbaarheid een deskundige
geraadpleegd hebben. Hetgeen wy omtrent dit
onderwerp gewaagden, heeft slechts ten doel, beter te
doen uitkomen, dat de weerzin, dien men over ’t algemeen
tegen zwammen koestert, dikwijls geheel ongegrond is.
II.
Over den bouw en de ontwikkeling der Hoogere Zwammen.
( B a s i d i o m y c e t e n of B a s i d i u m z w a m m e n ) .
Tot voorbeeld zullen wij de welbekende Vliegenzwam,
( A m a n i t a m u s c a r i a ) kiezen. Het is een, in onze
bosschen algemeen verspreide soort, welke ieder op de
wandeling wel eens gezien heeft. Zij kenmerkt zieh door
een vuurrooden, met witte wratten bezetten hoed, en
witten steel (fig. 1).
Graven wy haar, met behulp van een mes, voorzichtig uit
den grond, dan zullen wij, in de aarde op d ep lekw aarzy
groeide, en ook onder aan den voet, witte strengen ofvlok-
ken bespeuren, welke niet anders zijn dan het m y c e 1 i u m
(moedervlokken of zwamdraden,) (fig. 1, a, «)• Bit mycelium
aan alle Ba s i d i omy c e t e n of hoogere zwammen
eigen, vervult in zekeren zin dezelfde rol als de wortels
der Phanerogamen, en dient dus om h et voedsel dat
noodig is voor den verderen groei en instandhouding van
het individu uit de onderlaag te putten; het is tevens de