De Andries-gulden had op verschiUende tijden eene zeer verschillende waarde of
liever koers. Hij werd later door den i'ilips-gulden, met de afbeelding van den
Heiligen Klips, (den Patroon of Schutsheilige van Hertog Klips den Schoonen)
opgevolgd, terwijl deze weder, gelijk wij later zien zullen, plaats maakte voor
den Karolus-gulden, die met de afbeelding van Hertog Karel II (Keizer Karel
V) prijkte; deze munt ruimde weder bet'veld voor den Konings-gulden van
Hertog Kbps IV (Kbps II van Spanje), enz. enz.
De vz. bevat de afbeelding van den Heibge met zijn kruis van bijzonderen
vorm voor zieh, dat door hem vastgehouden wordt :
S3ÎDGTVS 2ÎÏ2DRS2ÎS.
Kz. Een kruis, dat tot aan de eindén der munt reikt 5 op hetzelve hgt het wapenschild
van den Aartshertog, bestaande uit vier kwartieren met een opper-
sehild.
In N°. 1 Oostenrijk, N°. 2 oud-Bourgondië, N°. 3 Limburg, N°. 4 de arend
des Roomsch-Konings. Gedekt door het opperschild van Braband.
SROI2SHU I 7ÎRGDV'. | GV' 2SVS | *BG*BR2Î,
Deze munt is ons nimmer in het oorspronkebjke voorgekomen.
Alvorens tot andere munten over te gaan, willen wij hier laten volgen, wat
Heylen ons mededeelt nopens den zoo zeer afwisselenden koers van den Andries-
gulden tusschen 1467 en 1499, doch wij moeten hierhij aanmerken, dat dit
tijdsverloop van sleehts 32 jaren gekenmerkt werd dóor hevige woede van Ka-
beljaauwschen en Hoekschen, waardoor het land en de ingezetenen in den al-
lerbittersten toestand geraakten. — Even als wij in onzè dagen, wanneer de
oorlog de volken teisterde, den prijs van het geld zagen rijzen, zoo rezen ook
gedurende den burgeroorlog, die geheel Nederland, vooral in het laatste vierde
gedeelte der vijftiende eeuw, beroerde, niet alleen de prijzen van het gouden,
maar ook van het zilveren geld boven mate,
Zie bier de tabel, die bevestigd wordt door betgeen de Heer Groebe mededeelt
in zijne Verhandebng, geplaatst in de Werken der Brusselsohe Maat-
schappij van Wetenschappen (Brussel 1835), bladz. 9 en 10.
In Martio ano XIIII'LXVII doen Hertoge Kaerle aenquam, den Andries
Gulden voèr , , , . . » . ! • . V " I 21 st,
In Decembri a” XIIIKLXXHII
Den Andries, Gulden voere . . . ; 24 st.
In Septembri a° 1478 den Andries Gulden 27 -st.
Anno 1482. den Andries Gulden 80 st.
1485. 27 Ap. den Andries Gulden 33 st.
1485. 3 Decembris den Andries Gulden 30 st.
1486. 3 Septemb. den Andries Guld. altyd geresen alle jaer
totten van 89, tot 60 stuyvers, ten welken tyde te weten te Kersmisse
a“° 89 die reductie gemaikt worde op ten voet van den munten ut sequitur.
A°. 89. te Kersmisse den Andries Gulden . . . . . 20 st.
A°. 1491. 18 A prilia voer Paesscben den Andries Gulden . V 24 st.
A°. 1493. 9 Novembris den Andries G u l d e n ....................28 st.
A°. 1495. 24 Jan. den Andries Gulden 28 st.
A°. 1497. 3 Martii den Andries Guldeh . " ■ ■ . 28 st.
A°. 1499. 3 Septemb. den Andries Gulden . . . • 28 st.
A°. 1499. te Kersmisse den Andries Gulden . . . 29 st.
Den Phibppus Gulden (deze was van minder geholte) • . . 25 st.
Op Pl. XXXV deelen wij onder N*. 1 eenen heelen, onder N”. 2 eenen hal-
ven Andries-gulden mede. De eerste is ons welwillend door den Heer De Coster,
de tweede door den Heer .Verächter verstrekt; zij zijn waarschijnbjk beide in
het eerste jaar der voogdij van Maximiliaan over zijnen minderjarigen zoon, Fi-
bps den Schóonen, geslagen en vermeld in de rekeningen: Bijlagen Antwerpen,
G, H en I.
Wij lezen aldaar, dat van 4 Mei 1481 tot 28 October 1482 gemunt zijn:
» güldene penning geheeten Bourgoensche gulden van XIX karaat, met 4 karaat fyn
,1 zily. en 1 koper; remedie ¿ karaat, 72 in' de snede met 4 engels remedie in
,, ’t gewigt, die loop badden voor 50 grooten Vlaamscb. Van deze zijn gesla-
»gen onder het waardijnschap van Claes Scraper in 1482 voor 239 mark, 6
» once, 154 engels en 4 vierbne, een getal van 17,269 stuks.»
Van 23 December 1482 tot 21 February 1484 (zie Bijlage Antwerpen , H)
werden er 25,5714 stuks geslagen. Van Kersmis 1485 tot 4 Juhj 1487 (gezamen-
bjk met hetgeen te Mechelen vervaardigd was (zie Bijlage Antwerpen, I) 5301 stuks.