vijftiende eeuw, en wel sedert 1466, geslagen waren geworden tot aan de re-
gering van Klips den Schoonen.
De Hertog, Wiens mnnten wij thans beschrijven, Klips IV, gelastte, bij Or-
donnantie van 4 Jnnij 1567, te slaan » eenen niemoen gouden gülden, u die heeten
solide: gouden gülden van Bourgondien, van gelijke verbeelding als de oude.
Deze moest zijn van 75 stukken in het mark, ieder dus van 2 eng. 4J azen,
ter gehalte van 18 kar. 6 gr.; -hij stelde voorts deszelfs wäarde op/1.14. Zie
PI. Brab. II, 469, aangebaald bij Groebe;, bl. 80, die daarop nog laat vol-
gen: »In de eerstvolgende evaluatie, die Van 1572, vindt men den zelven gul-
» den gesteld tot 74| stukken in het mark, met bijvoöging van onzen slage, en
» een halve stuiver minder in prijs, dan de oude; sedert wordt dit verschil niet
»meer waargenomen, en de benaming van oude en nieuwe dikwijls te .zamen
» gevoegd.
h In het algemeen worden de oude en nieuwe Andries guldens bepaald tot 74
»stukken in het mark, elk van 2 eng. 5 azen; ter gehalte, de oude, van 18
» kar. 11 gr.,; de nieuwe tot 18 kar. 4 gr. Br bestaan ook mindere deelen.»
Dit laatste is alleen in zoo verre waar, dat er onder de. regeringen van Karel
den Stouten en Maria, misschien ook gedurende de mindeqarigheid van Bilips
den Schoonen, doch geenszins onder . Klips IV, halve Andries-gnldens geslagen
zijn; doch ook alleen halve; kleinere of mindere deelen — gelijk de Heer
Groebe zegt — zijn er nimmer geslagen.
In de Muntrekening Antwerpen HNN, loopende van 6 Junij 1567 tot 10
Mei 1569, wordt het eerst gewaagd van de »/goude Bourgoinsche guldens geva-
»lueert tot negenentmntich stuvers tstuck, houdende J8 karaten, 7 (niet 6 als
»boven vermeld) greyn fyns goudts int alloy en van 74g in de snede.»
In dien tijd waren geslagen . . . .. 60(1 i 96,991 staks.'
van 16 Junij 1569 tot 6 Mei 1.572, Rekening OOO, 30,414 —
Dus te zamen 127,405 stuks.
Na gemelden datum komen zij niet meer voor.
Te Maastricht is van deze muntsoort tusschen 15 Jannarij 1566 en 26 April
1569, Bekening U, slechts een getal van 558 stuks geslagen.
Deze muntsoort dan, in 1567 geslagen en uitgegeven tot een prijs van / 1.14,
gold in 1574 reeds /1.16; in 1575 / 2 ; in 1579/2 .3 , /2 .3 i, ja /2 .5 ; in
1581 /2 .9 ; in 1590 /2.11; in 1607 /2.14; eindelijk in 1611/2.18; dus
toen, gelijk met meer andere, zoo als.wij vroeger zagen, het geval was, het
dubbel van den"prijs tijdens de eerste uitgifte.
N°. 7 dan heeft op de vz. de afbeelding van den Heiligen Andries, met den
nimbus om het hoofd, naar de linkerzijde der munt ziende; in de linkerhand
houdt hij een boek, terwijl hij met de regterhand zijn kruis omvat, dat uit twee
laurierstokken bestaat. — Men Weet, dat deze Heilige de Patroon is der Orde
van het Gulden Vlies. — Ter linker- en regterzijde is het jaartal 1568 verdeeld.
Omschrift:
DOMINVS • MIHI ■ ADIVTOR
daama ziet men het muntteeken van Antwerpen.
Op de kz. vertoont zieh ’s Konings gekroond vijfveldig wapenschild, dat alleen
op de kleinere ‘ munten voorkomt , omgeven door de keten der Orde van het
Gulden Vlies. Omschrift:
PHS • D • G • HISP • Z ■ REX • DVX • BR ■
Afgebeeld, doch zönder jaartal, in den Beeldenaar van 1580 en van eenige
latere jaren.
G. weegt 3,1 w.; een ander exemplaar woog 3,2 w.
Onder N°. 8 geven wij de afbeelding van den in 1559 gemunten dusgenaam-
den »gouden Crone van den nieuwen slaghe des Conincx.» Zij behoorde eigen-
lijk voor den Andries-gulden geplaatst te zijn.
Van deze: stukken, die 22 karaat, 3 f grein fijn gouds Melden, gingen er
71J in de snede in ’t Troysche mark. Zij komen het eerst voor in de Munt-
meestersrekening Antwerpen
van 6 Maart 1559 tot 6 Julij 1561, I I I , geslagen ten getale van 11,918
— 3 Eebr. 1561(2) tot 1 Sept. 1562, KKK, --------- — — — 12,057
— 2 Aug. 1562 tot 30 Maart 1564(5),
Stijl van Brabant, LDL, --------- —- — 8,170
— 30 April 1564(5) tot 4 Junij 1567, MMM, -------- — — — 1,475
i— 6 Junij 1567 tot 10 Mei 1569, NNN, niet geslagen,
35