bevonden, dat hy dat wel geweten hadde. Ende oft geboerde, Mat hy synen eedt inder
mattieren voirs. niet en dede int beginsel van onse voirs. ordinancie ende -dien nid; en ver-
nuwede ielker tyt als hy des versocht sal werden gelyc voirs. is, eer hy enich werck van
wissel dede , daer aen sonde hy verboeren tot elken anale, dat hy dair aff in.gebr.eke bevpn-
den sonde werden vyff pont gxoets onser. voirs. munten van Ylaenderen. Item dat die voirs.
wisselers seuldich zyn- seien borgen te setten voir ¿die wetten dair sy geseten zyn ter yerse-
keringen vanden coopluyden,. dair zy mede te doen- seien hebben als des behoeven sali, met-
ten welken wy lasten die voirs. wetten nnde bevelen hen ;zeer emstelyck op hoeren eedt dat
zy :die voirscreven borchtocht nemen, alsoe dat die voirs. cooplude by die voirs. wisselers
niet bescedicht en werden. item dat alle onze drosseten, meyeren, ammannen, schouthe-
ten, bäiliuwen ende andere onse officiers ende dieneren, hpedanich die zyn off wyen zy toe-
behoeren, ende hneren stedehonderen ende dieneren gehonden zyn seien ppenbaerlyck te doen
hneren eedt in handesn vanden ghenen, die wy dair toe .stellen zelen. En* -desgelyox die
borgemeesters, scepenen, raiden en.andere wethonderen in handen van. onsen officieren ende
oiok die advocaten, secretarissen, ¡clercken, voegden of regeerders van.jongen kynderen ,
paysmekers-, rentmeesters, dekenen , geswoeren ende alle andere , die by den wetten off by
kense gestelt zelen werden in enigen beweynde off regimente onder die selve wetten, in wat
manieren, dat zy ¡off hoemen die heyten :mach, in handenvanden voirs. wethonderen, dat
zy terstont nae die pnblicatie van dese onse ordinancie ende voirtaen yan jair te jaer tot
hneren aencomen ende vernhwene zelen onderhonden ende doen onderhouden wail en’ getrou-
welyc dese selve ordinancie in allen hoeren pointen ende ¡articulen, also verre als dat aen-
gheöt hneren ¡officien ende dienste, ende dat zy die voirs. oede,zelen doen doen hneren na-
comeüngen in wette ende die ghene, die zy besculdicht, dair tegen zelen beyinden corrige*
ren by hneren vonnissen naedinhout van desen ordinancien , sonder enige composipie ende
oiok sonder enige dissimulacie oft verdrach, ;op die peyne van verwonnen te zyne vanmeyn-
edichscape opdat, men bevonde, dat yemant dair inne gebrekelyc hadde geweest ende daer
en boven van drie jaeren gebannen te zyne vut onsen voirs. lande van Brabant. Item dat
alle tgeen dat by dese ordinancien gestelt ende geordineert is op onze dieneren off., wetten
in onsen voirs. lande oic sal grypen ende gekeert werden op alle andere dieneren ende wetten
bynnen den selven onzen lande. Item dat nyemant wye hy zy., poirtervreemde oft andere
mit water offc met enige andere manieren off eonsten en syde noch en vermmderde enige
pennige van goude oft van zilver, op die galge; ende dat oec nyemantjen bequetene enige
pennige van gonde noch van zilver, dats te wetene nyet vuyt en.kyese die zwäre vten lipbte
by getal, om daer aen te wynnen, op die peene van gebannen te zyne x jair .lanck. yuyt
onsen voirs. lande van. Brabant.. Item dat nyemont van wat 'stäte oft condicien hy zy en
affineren noch en doe affineren enich bnlioen van goude oft van zilver, dat gemunt is, op
die peene van te verboeren tegen ons tgeen dat hy also geaffineert hadde ende van gebannen
te zyne vut onsen voirs. lande. Item datmen onsen pennick, dien ,wy tegenwordichlyc
doen slaen, onsen güldenen leeu ende die andere boven .vercleert; dien wy loop gegeven
onde te pryse gestelt hebben , sali moegen dragen ende vueren viit onsen voirs. landen * sonder
mesdoen, ende desgelycx die zilveren penningen, die tegewordelyc loop aldair hebben,
mar als van allen anderen munten van gonde by ons verboden naeden voirs. tyt, dat wy hen
loop gegeven hebben, verbieden wy ende bevelen emstelic, dat nyemant, wie hy zy, die en
drage noch en vuere vut onsen voirs. lande, mer dair aff doe inder vuegen ende manieren
boven vercleert. Ontbieden hieromme ende bevelen allen onsen drosseten, meyeren, ammannen,
schoutheten ende wethonderen ende anderen onsen richteren ende dieneren ons voirs.
lands van Brabant ende hneren stedehonderen ende elken van hem, alsoe hem toebehoert,
dat zy onse voirs. ordinancien in allen hneren punten ende allen besunder terstont elck in
synen’ àmbàchtè ende bedrive doen registreren ende vntroepen ende gebieden ende onder die
smàle héeren versuecken, vutgeroepen ' ende geboden te worden in allen plaetsen, dairmen
geWoenlyck is die gébodèn te doen , ende die selve onze ordinancien onderhouden ende vol-
vueren ende doen onderhouden ende volvueren, op die peynen ende verboerten dair inne. be-
grepen, ende dat zy alle die gene, die daer tegen zelen doen ende bevonden worden gedaen
te hebben, corrigeren ende panieren vanden selven peynen ende verboerten ende die op ende
tegen hen en elcken van hen executeren ende doen executeren, sondar yemant dair inne te
sparen oft te verscoènen ter stont en sonder enich ander gebot dair uff vän ons te verwachten,
ende daer inne doen alsulke emsticheit, dàt zy dair aff tot egheenen begrype en dorve
worden' gestelt. Ende oft geboerde, dat enige van hen gebrékelyck dair inne weer off dair
tegen dede, söe zelen wy hen dair aff corrigeren, alsoe dat andere exempel dair aen seien
moigeh nemen. Ende des torcondèn hebben wy onsen zegel aen desen brief doen hangen.
Gegeven in onse städ van Byssel opten xixen dach van Januario int jair ons Heeren
duysent vierhondert drie ende vyftich.
T swart Primlégie-boecJc, (Ms. op perkament , geschreven
met eene hand van de xvi éeuw,) fol. 141 verso—-148
verso, berustehde op bet Stedelijk Archaef van ’s Hertogenbosch
, getéekend: E , n°. 5.
Voor eenslnidend afschriffc,
’s Hertogenbosch, De Stads Archivarins
17 Mei 1851. C. R. HERMANS.
57*