Uitgeverij Het Spectrum b .v .
Postbus 2073
3500 GB Utrecht
Copyright © 2002 H.E. van Gelder
Copyright© 2002 N.GA.M. Roymans (hoofdstuk 1)
Copyright © 2002 A.A.J. Scheffers (hoofdstuk 10)
Vormgeving: Karel van Laar
Fotografie munten: Ed Brandon (k p k ), Kees Jansen, Hans Rombaut, Herman Timmer
(h n m ), Paul Zeijlemaker (d n b )
Druk: Giethoom Ten Brink, Meppel
Eerste druk 1965
Zevende bijgewerkte druk 1980
Achtste herziene en aangevulde druk 2002
This edition © 2002 by Het Spectrum B.V.
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgesla-
gen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op
enige wij ze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieén, opnamen, of enig andere
manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieén uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B
Auteurswet 1912,j het Besluit van 20juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit
van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoorwette-
lijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060,
2130 k b Hoofddorp). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezin-
gen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zieh tot
de uitgever te wenden.
All rights reserved. No part of this book may be reproduced, stored in a database or retrieval
system, or published, in any form or in any way, electronically, mechanically, by print,
photoprint, microfilm or any other means without prior written permission from the
publisher.
ISBN 90 274 6967 9
NUR 688/477
www.spectrum.nl
Inhoud
7 Voorwoord
Hi s t o r i s c h g e d e e l t e
1 1 1 Keltische munten in het Neder-Rijnse gebied, prof. dr. Nico Roymans
19 2 De oudste Nederlandse munten, 500-1250
20 Merovingische trienten en Friese sceatta's
23 De Karolingische penning
26 Uitvoer naar de Oostzeelanden
28 De eerste Nederlandse muntheren
31 De muntarme 12e eeuw
33 Opbloei in d e l3e eeuw
37 3 Middeleeuwse differentiatie, 1250-1425
38 Naar grotere zilverstukken
39 Terugkeer van het goud
42 De Vlaamse groot
45 Hagenmunterij
46 Muntomloop in de 14e eeuw
48 Vlaanderen en Holland
51 Gelre en het Sticht
55 4 De Bourgondische unificatie, 1425-1572
56 De eenheidsmunt van Philips de Goede
58 Karel de Stoute en Philips de Schone
61 Bourgondische invloed
63 De stedelijke muntslag
68 De Nederlanden van Karel v
70 De laatste Utrechtse en Gelderse munten
72 De komst van daalder en dukaat
76 De daalder in de Nederlanden
80 De invoering van de Philipsdaalder
82 Strijd tegen de hagenmunterij
I n h o u d