waarde van */4 en 1/8 groot - plaatselijkbekend als brabantsen, respectie-
velijk hollandsen - is op naam van de stad uit het laatste kwart van de 14c
eeuw bekend, en die deels door hun omschrift ‘Der armen penning’
hun bestemming aanduidden. In dezelfde tijd worden 00k de bisschop-
pelijke muntateliers te Utrecht en Deventer naar elders verplaatst, ken-
nelijk als reactie op de ongewenste bemoeienis van de stedelijke regeringen.
In het Nedersticht geeft de bisschop de voorkeur eerst aan De
Weerd bij Utrecht en aan Amersfoort, ten slotte aan zijn kasteel te
Rhenen. In het Oversticht wordt, na aarzeling tussen Deventer en
Kämpen, uiteindelijk aan het kleine Hasselt de voorkeur gegeven.
In het eerste kwart van de is e eeuw is zodoende vrijwel overal in de
Nederlanden muntverslechtering aan de orde van de dag. Aanleiding
waren de kostbare hofhoudingen en de veelvuldige krijgsbedrijven die
de vorsten voortdurend in geldnood brachten, maar bepalend was uiteindelijk
de invloed van de in Frankrijk en Engeland toegepaste ver-
zwakkingen, die onmiddellijk hun invloed elders deden gevoelen. Het
verzet hiertegen, uitgaande van de steden, nam echter in betekenis toe.
Een begeleidend verschijnsel van de talrijke en snel op elkaar volgende
emissies van veelal minderwaardige munten, was overigens een grote
bloei van de min of meer clandestiene muntateliers van talrijke kleine
heren. Na een achteruitgang aan het einde van de i4e eeuw leeft tegen
1425 de hagenmunterij weer sterk op, met een bonte reeks navolgingen
van Franse, Vlaamse, Hollandse, Gelderse en Rijnlandse munten (zie
afb. 39) zowel in goud als in zilver. Even typerend voor deze periode van
39 's-Heerenberg (heerlijkheid), Willem II (1416-1465), imitatievan Vlaamse kromstaart (3,44g;
29 mm)
zeer sterke verbrokkeling van het muntwezen in de Nederlanden is de
samenstelling van de muntschatten, die in deze jaren bijzonder sterk
varieert in betrekkelijk dicht bij elkaar gelegen gebieden en in kort na
elkaar bijeengebrachte schatten.
54 DE n e d e r l a n d s e m u n t e n
4 De Bourgondische unificatie
1425-1572