Schoon de wonden , door deze Speer gemaakt, voor de vis-
fen doodelyk zyn, weet ik egter niet, dat zy tegenwoordig zoo
fchadelyk zyn voor de menfchen , als de Griekfe Schryvers ons
hebben willen .wys maken. Het is waar, zy genezen zeer moei-
Tab IV jelyk , ’t welk niet te verwonderen i s , als men aanmerkt, dat
%. X .'d e punten der zaagtanden op de zyden na het lyf der Rog. ge-
keert zyn , waar door zoo een Speer niet kan uitgetrokken worden
, zonder een groote verfcheuring dilaceratie) der gewonde
vatende veroorzaken. Wanneer men ook een'Speer dwars
doorzaagt ,■ vind men ’er geen canaaf of holligheid in ,. nog
eenige opening.-.aan de voorfte punt ,. waar door het fenyn in
de wonde zoude, kunnen geftort worden, De Vis zelfs is althans
in'het .mintle miet vergiftig-, maar word zonder eenig
ongemak; van geringe. menfchen gegeten , fnydende de Viiïers,
zoo ,-dra dezelve een Pylilaart gevangen, hebben , de ftaart met
een mes a f , en brengen die dan op de markt.
Deze ftaart is rond , glad en lang, een duim of anderhalf
TngVh in den omtrek, dik , ; tor daar de Speer uitkomt, wanneer;,zy
zeer' fchielyk verdunt ,- en niet dikker, blyft, als een gemeene
Rotte-.ftaart.
De Speer, uit de ftaart uitgefneden zynde , i s , zeg ik , zom-
tyds vier k vyf duimen lang, en heeft aan wcderzyden zeer
fcherpe en ftyve tandjes, doorgaans in. de tagtig, die een weinig
krom geboogen met de punt na het lighaam van de Vis gekeert
ftaan / waardoor dezelve als’ zoo veele weerhaaken zyn.
Deze tanden beginnen een linie twee óf drie onder de yoorfte
L vtt fcherpe punt' van de Speer, ;en eindigen digt by de ftaart, zoo
eaSix. 'dat het vierde agterfte gedeelte geen tanden heeft. De voorfte
icherpe punt, met een microscoop bezien, heeft eemge kleine
.kaneitjes, of infnydingen , en is zeer fcherp en ftevig als
een els. f W* ' - ...........................' Het
Het is derhalven niep te verwonderen , • dat de Ouden deze
Speeren tot punten op jiaare pylen-gebruikr hebben als zcei
.bekwaam zynde om een diepe,en kwaadaardige wonde temaken.
En men bewaard nog hedendaags , in de Kabinetten der Liefhebbers
, Pylen van Wilde Volkeren , die digt aan zee-woonen
èn geen yzcr hebben , op dezelve ,wyze met Speeren van de
Pylftaart, of diergelyke viflen ,- gewapentTl,. , , , . ;;.v f);
De Viiïers vangen zeer dikwils en inzonderheid in den herfst Tab. IV.
Pyl-ftaanen , die 'twee Speeren op hnune ftaarten hebben , enfiS'
dan is de bovenfte Speer altyd de grootfte. De reeden daarvan
i s , dat de Pyl - ftaart jaarlyks van Speer verwiffelt, wanneer
de nieuwe fpeer de oude als uit den weg floot, gelyk in het
verwilfelen der tanden by de kinderen. En zoo men veele
ftaarten befchouwt van Pyl-ftaarten, die twee Speeren hebben,
zoo zal men zomtyds de bovenfte Speer zoo los vinden zitten,
dat men die zonder moeite uit de ftaart kan-trekken , en dan
is de onderfte Speer *!weinig klein,der als dé bovenfte. Een
teelten , dat de Pylj-ftaart deze bovenfte-S|)eer niet uitfehiet of
verwerpt, voor dat de onderfte nieuwe in i'raat i s , om door zyn
fterkte en hardigheid voor de Vis'zyn voedzel te kunnen vangen
en dooden. Dit jaarlyks verwiffelen van Speeren fchynt zeer
noodig , want de Pyl-ftaarr gedurig zyn. Speer gebruikende om:
andere villen te kwetfen en 'te doódcti , zoo breekeri en flyten-
veele van de zydelingfe zaagtanden af, of worden ftomp , gelyk
als men , deze oude Speeren met een vergrootglas beziende
’er veele afgebroken tanden aan vind , hier door zyn zy aan
de Pyl-ftaart van zoo veel dienft niet meer , en bygevolg heeft
hy om zyn aas te vangen een nieuwe noodig , die de voor alles,
zorgende Voorzienigheid hem dus jaarlyks verfchaft.
Is de Speer van de Pyl-ftaarten by de Ouden, om zyn fterk
vergift, zoo beroemt geweeft de Oly uit de leever gekookt,
is