terfe landen tot Sagryn-leer bereid, en de fraaifte houte klsjes,
kokertjes , fabel-fcheeden enz. daar mede bekleed.
De taaije huid van Aaien en Palingen, geeft de fterkfte banden
voor de dors-vlegels.
De Hijiria of Guajara, de Hijlrix met zeer lange Jlekels, de
Orbis muricatus, de Lophius major monoceros loricatus £ƒ tuber-
culaius, de Callorynehus , Ma/lacembelus, Gajlerojleus, en fom-
mige Roggen hebben hunne huid veel of weinig met fcherpe (lekeis
bezet: en de Lomp, de Steur, de Cyclopterus, eenige Lo-
phii en PleuroneEtce met harde knobbels (je).
De huid der H a i j e n , waar mede de fchrynwerkers hun werk
zoo glad polyflen, is ook met zeer kleine, doch zeer digr naad
elkander ftaande ftekeltjes bezet, die als met een worteltje' of
mec een voe9e ‘n hec vel va(l, en door een Microscoop bezien,
B.C. zeer byzonder van maakfel zyn,
By -de meefte andere Viffen is de Huid Q e e j bedekt met Schubben,
die in een geregelde prde op malkander leggen en flui-
ten, ( ƒ ) en als van een hoorn of kraakbeenagtige zcJfflandigheid
zyn. Wanneer deze Schubben met een opmerkend oog door het
■ : .' ,Mi-
(O De afbeelding en uitvoerige befchryv’ng dezer Villen kan men
zien en leezen by R ondelet, 'A r t ed i, Willoügby, Johnston, Gro-
novius , enz.
(_eej D e Spiegel-karper, beeft volgens de afbeelding, die de Graaf de
M arsTgh Hifi. de Danube. torn. IK daar van geeft, aan wederzyden van
het lyf twee ruime plekken daar nooit geen Schubben op zyn : ’t welk
zeer byzonder is.
C f ) Ik behoeve hier niét te Zeggen, dat de Jooden volgens het God-
delyk gebod l e v i t ic . XI. v. 9 , 10. geen Vis mogten eeten , dan die
Vinnen en Schubben, heeft. ..En dat de Romeinen ook anders geen. Vis
mogten offeren : Numa am flitu it , ut pifices qui Squammoji non effent ne
pollticeren*. Plin. Lib. 32. Cap. a). Alzoo zulks genoeg bekent is.
U I T S P A N N I N G E N » *53
Microscoop , en inzonderheid door het Zonne-microscoop be-
fchouwd worden, geeven ons dezelve veel doffe tot verwondering:
alzoo elke Vis Schubben van een byzondere gedaante heeft,
zo als} uk bygevoegde afbeeldingen blyken kan, zynde fommige
langwerpig, fommige rond, drie en vierkantig, eenige glad,
andere met Stekeltjes en diepe groeven voorzien» De Schubben
van den rug, van de zyden, en van den buik zyn in elke
Vis, ook altyd niet van het zelfde fatfoen : De geenen, die ik
heb laten afteekenen, zyn meed alle genoomen, van de zyden,
digt by de rug.
Het getal der Schubben, is na elke foort van Vis ook zeer ver-
fcheiden, zynde zy by ’t eene foort zeer djgt op een als by de
Voorn en Snoek , en in tegendeel by Aal ep Pa a ling ze er;ydel
van elkander leggende: ;een Karper heeft zoo als de Heer R ichter
(g j zegt 6,000 Schubben, een Snoek 9 , poo, een Voorn
10,000, en een Zand-baars wel 20,000.
Zy dienen voornamemlyk om het zagte vlees der Viffen, voor
ftooten en kwetfen te befchermen, en te maken, dat het .door
de altoos duurende weeking in ’t water, niet te; flap en zagt
worde.
L eeuwenhoek is van ge.dagten f h ) , ’t welk ook. waar is ,
dat deze Schubben yder Jaar niet veranderen, gelyk het hayr
by de viervoetige Dieren , en de veeren in den, ruityd by de
Vogels : maar dat ’er alle Jaar eene dunne nieuwe .Schub over de
voorgaande heen groeid, en zig na alle kanten buiten cle randen
van de voorige uitbreid, na mate dat de Vis grooter word': ee-
nigzins op dezelfde manier, als het hout der boomen Jaarlyks
ver-
(g) Ichtyotheoiogie. pag. lio. Alwaar het getal der Schubben van
ïïog verfcheide Vilfen, door zyn E. getelt, bpgenoemd word.
( i ) Zevende vervolg van brieven. 22 Mey 1711?.
V